به گزارش شبکه شرق، با افزایش تنش بین ایران و اسرائیل و پس از هشدارهای جدید رهبر انقلاب درباره قطعی بودن انتقام سخت حمله به کنسولی سفارت ایران در دمشق، تدابیر امنیتی و نظامی در اسرائیل، آمریکا و کشورهای منطقه و همچنین اروپا در این خصوص افزایش یافته است.

شرکت هواپیمایی «لوفت‌هانزا»ی آلمان پروازهای‌اش به مقصد تهران و از مبدا تهران را به دلیل «شرایط کنونی خاورمیانه» تعلیق کرد.

«بلومبرگ» به نقل از منابع آگاه، اعلام کرد که آمریکا بر این باور است که حمله ایران به اسرائیل، قریب‌الوقوع است. این در حالیست که شرکت هواپیمایی لوفت هانزای آلمان، پروازهای‌ش به مقصد تهران و از مبدا تهران را به دلیل «شرایط کنونی خاورمیانه» تعلیق کرد.

به گفته منابع آگاه، ایالات متحده و متحدانش بر این باورند که حملات موشکی یا پهپادی بزرگ توسط ایران یا نیرو‌های نیابتی آن، علیه اهداف نظامی و دولتی در اسرائیل قریب‌الوقوع است.

منابعی که خواستند نامشان فاش نشود، گفته‌اند که حمله احتمالی، احتمالاً با استفاده از موشک‌های با دقت بالا صورت بگیرد و ممکن است در روز‌های آینده رخ دهد. بر اساس ارزیابی‌های آمریکا و اسرائیل، مسئله دیگر سر این است که چه زمانی، نه اینکه رخ می‌دهد یا نه.

همچنین یک مقام آمریکایی در گفتگو با «الجزیره» اظهار کرد: «اگر از سوی ایران یا نیرو‌های وابسته به آن، به اسرائیل حمله‌ای صورت گیرد، ایالات متحده به تل‌آویو برای دفاع از خود کمک خواهد کرد.»

او افزود: «اگر اسرائیل مورد حمله موشکی و پهپادی قرار گیرد، ممکن است به رهگیری آن‌ها کمک کنیم.»

این مقام آمریکایی تصریح کرد: «این احتمال که واشنگتن و تل‌آویو ممکن است در واکنش به حمله ایران یا نیرو‌های نیابتی‌اش به اسرائیل، حمله تلافی‌جویانه مشترکی را علیه تهران انجام دهند، رد نمی‌کنم.»

از سوی دیگر شرکت هواپیمایی لوفت هانزای آلمان روز چهارشنبه اعلام کرد که پس از ارزیابی دقیق تصمیم گرفته است که پرواز‌های خود را به تهران و از مبدا تهران احتمالا تا روز پنجشنبه «۱۱ آوریل»، «به دلیل شرایط کنونی خاورمیانه» متوقف کند.

سخنگوی این شرکت، گفت: «ما دائما وضعیت خاورمیانه را زیر نظر داریم و با مقامات در تماس هستیم. ایمنی مسافران و خدمه ما اولویت اصلی لوفت هانزا است.»

گزینه‌های ایران برای حمله نظامی به اسرائیل

الجزیره نوشت: «تحلیلگران می‌گویند ایران برای نشان دادن واکنش مناسب به حمله هوایی به یک ساختمان دیپلماتیک خود در دمشق که منجر به ترور یک ژنرال ارشد این کشور شد تحت فشار است، اما گزینه‌های تهران محدودند.»

در ادامه این مطلب آمده است: «ایران وعده داده که به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولی‌اش در دمشق را که دوشنبه گذشته انجام گرفت، پاسخ خواهد داد. این حمله بخشی از الگوی تشدید حملات اسرائیل در سوریه از زمان وقوع جنگ غزه در اکتبر سال گذشته بوده است. این حملات اغلب انبارهای تسلیحات، خودروها و فرودگاه‌ها را هدف قرار می دهد و هدف اعلام‌شده آنها تضعیف شبکه تامین تسلیحات ایران است که مقصد آن گروه حزب‌الله لبنان است. اما حمله روز دوشنبه که یک مکان دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، مستقیما حاکمیت ایران را به چالش کشید و منجر به کشته شدن فرماندهان ارشد سپاه پاسداران شد.

اکنون سوالی که در بسیاری از محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح می‌شود، این است که ایران چه پاسخی به این حمله خواهد داد؟ به نظر می‌رسد که تهران گزینه‌های بسیاری را در اختیار دارد اما هیچ‌یک از آنها خیلی خوب نیستند.

ایران به عنوان یک قدرت مهم منطقه ای، معمولا قدرت خود را از طریق شبکه ای از متحدان همسو از نظر ایدئولوژیک و بازیگران غیردولتی که از آنها به عنوان محور مقاومت یاد می شود اعمال می کند.

اما در سال 2020، ایران در یک اقدام تلافی جویانه غیرمعمول که در واکنش به ترور ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه صورت گرفت، مستقیما اقدام به هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی کرد و ده ها موشک بالستیک به سمت پایگاه عین الاسد در عراق شلیک نمود. به دلیل هشدارهای قبلی داده شده به دولت عراق، هیچ یک از سربازان آمریکایی مستقر در این پایگاه کشته نشدند. این حمله یک نمایش تاثیرگذار از نظر فن آوری موشکی ایران بود، اما به عنوان یک اقدام تلافی جویانه چندان تاثیرگذار و قابل توجه نبود. 

ایران در وضعیت دشواری قرار گرفته است. این تلقی وجود دارد که آنها می‌خواهند به شکلی مشهود دست به اقدام تلافی‌جویانه بزنند، نه صرفا با هدف گرفتن انتقام خون فرماندهان ارشدشان، بلکه به دلیل اینکه عدم انجام چنین کاری اعتبار ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای را زیر سوال خواهد بود.

اما مقطع زمانی فعلی زمان مناسبی برای انجام این حمله نیست. از زمان آغاز جنگ غزه و متعاقب حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، آتش جنگ در منطقه شعله‌ور شده است. از ماه اکتبر به این طرف اقدامات تلافی‌جویانه متقابل در مرز اسرانیل و لبنان نیز ادامه داشته و حملات گاه و بیگاهی به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق صورت گرفته است. همچنین کشتیرانی بین المللی در دریای سرخ در نتیجه حملات موشکی و پهپادی حوثی‌ها مختل گشته است.

هرچند روش‌ها و اهداف از کشوری به کشور دیگر فرق می‌کند، اما این حملات همگی از حمایت ایران برخوردار بوده و هدف همه آنها فشار بر رهبران اسرائیل و آمریکا برای متوقف نمودن جنگ در غزه است.

هرچند ایران ممکن است مایل به تحمل ریسک یک جنگ منطقه‌ای اتفاقی باشد، اما بارها نشان داده که خواهان یک رویارویی مستقیم با اسرائیل یا آمریکا نیست و تلاش خواهد کرد خشونت‌ها را پایین‌تر از آستانه رسیدن به جنگ تمام عیار نگه دارد. 

اما به نظر می‌رسد که عدم پاسخ یا اقدام تلافی‌جویانه از طریق اقدامات نیابتی نه چندان برجسته جزو گزینه‌های ایران نیست، زیرا تهران به صورت علنی خود را متعهد به گرفتن انتقام حمله دمشق کرده است. 

سران ایران گفته‌اند که اسرائیل را مجازات خواهند کرد. یکی از مقامات ایرانی نیز هشدار داده که سفارتخانه‌های اسرائیل «دیگر امن نیستند» و دو مقام دولتی اخیرا به نیویورک‌تایمز گفته‌اند آنها مستقیما حمله به اسرائیل را تلافی خواهند کرد.

عدم عمل به این تهدیدات علنی می‌تواند ایران را در چشم دوستان و دشمنانش ضعیف جلوه دهد، و احتمالا در جریان ناآرامی‌های منطقه‌ای به زیان این کشور تمام شود زیرا این سیگنال را به اسرائیل ارسال خواهد کرد که ادامه افزایش تنش هیچ هزینه ای برایش در پی ندارد. ایران احتمالا همچنین نگران این است که حملات علیه مقام های عالی رتبه ایرانی و دارایی‌های دولتی به یک ویژگی عادی عمل و عکس‌العمل با اسرائیل تبدیل شود، که در مقطع فعلی یک اتفاق بسیار خسارت بار خواهد بود.

تحت کنترل نگه داشتن رویارویی با اسرائیل و آمریکا همواره یکی از اهداف مهم سیاست خارجی ایران بوده است. اما اکنون و با توجه به احتمال بازگشت ضدایرانی‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا به کاخ سفید، عدم تخطی از این خط قرمز اهمیت دوچندان یافته است.از منظر ایران، واگذاری ابتکار عمل منازعه منطقه‌ای جاری به اسرائیل در آستانه شروع دور جدید ریاست جمهوری دونالد ترامپ سیاست عاقلانه‌ای نخواهد بود.

ایران نیروهای نیابتی و متحدان زیادی در منطقه دارد، اما هیچ کدام از آنها در جایگاه مناسبی برای انجام اقدام تلافی جویانه متناسب با نگرانی‌های ایران درباره ریسک‌های بلندمدت نیستند. 

مشکل ایران این است که بهترین ابزارهای در اختیار علیه اسرائیل، آنهایی هستند که به احتمال زیاد واکنش شدید تل  آویو را به دنبال خواهند داشت و موجب تشدید غیرقابل کنترل تنش خواهند شد. برای مثال ایران می تواند واکنش سال 2020 به ترور ژنرال سلیمانی را تکرار کند، اما حتی اگر موشک های پرتاب شده به بیابان خالی اصابت کنند یا بدون بر جای گذاشتن تلفات به یک تاسیسات نظامی دور افتاده برخورد نمایند، این ریسک وجود دارد که اسرائیل پسا 7 اکتبر، واکنشی خشمگینانه نشان دهد و این تاثیر نمادین حمله موشکی ایران را خنثی نماید. چنین نتیجه ای بعید است مطلوب ایران باشد، از این جهت که بخش محوری استراتژی این کشور اجتناب از جنگ مستقیم است.

تلافی از طریق لبنان یک گزینه دیگر است. اما یک حمله عمده از لبنان ریسک بی ثبات شدن مرز لبنان را به دنبال خواهد داشت که همین حالا هم در وضعیتی خطرناک و شکننده قرار دارد و ایران و حزب الله در ماه‌های اخیر تلاش کرده‌اند از آن اجتناب کنند. ضمن اینکه یک حمله گسترده از لبنان می‌تواند اعتبار بازدارنده ایران از طریق حزب‌الله را به هدر دهد.

ممکن است ایران تلاش کند اماکن دیپلماتیک را هدف قرار دهد و یک اقدام تلافی جویانه چشم در برابر چشم را به اجرا بگذارد. اما اسرائیل در قالب یک اقدام احتیاطی 28 سفارتخانه خود در سراسر جهان را تعطیل کرده است. هرگونه حمله ایران به اماکن دیپلماتیک اسرائیل بعید است منجر به برجای گذاشتن تلفاتی همسطح با ترور ژنرال زاهدی گردد و از این رو قابل مقایسه با حمله تل آویو نخواهد بود. اما حمله‌ای از این جنس به مقام های ایران کمک خواهد کرد تا استدلال کنند که شما تاسیسات دیپلماتیک ما را زدید و ما هم مکان دیپلماتیک شما را. در عین حال چنین حمله‌ای به روابط ایران با کشور میزبان آن مکان دیپلماتیک لطمه خواهد زد، با این حال بسته به اینکه آن مکان کدام کشور باشد، تهران ممکن است مایل به پذیرش هزینه سیاسی چنین اقدامی باشد.

اقدام پنهانی، نظیر حملات پهپادی، ترور یا بمب گذاری از طریق حزب‌الله یا دیگر نیروهای نیابتی بدون پذیرش مسئولیت چنین اقدامی یک گزینه دیگر است. اما هرچه حمله پنهانی تر باشد و اجرای آن مدت بیشتری طول بکشد، کمک کمتری به بازدارندگی ایران خواهد کرد. هرچند کشتن یک دیپلمات اسرائیلی ممکن است موفقیتی برای رهبران ایران محسوب شود، اما مشکلی که آنها می‌خواهند حل کنند این است که چگونه اسرائیل و دیگران را وادار به توقف هدف قرار دادن دارایی های ایران کنند.

کوتاه سخن اینکه ایران دلایل قوی‌‌ای برای واکنش قاطعانه به حمله دمشق دارد، اما دلایل قوی تری نیز وجود دارد که ایجاب می‌کند این کشور اطمینان یابد واکنشش بیش از حد قوی و تحریک آمیز تلقی نشود.

به علاوه، ایران راه های زیادی برای حمله به اسرائیل چه از طریق توانمندی‌های نظامی خود یا از طریق شبکه محور مقاومت در اختیار دارد. اما به نظر می رسد که هیچ‌یک از گزینه‌های ایران انطباق کاملی با وضعیت موجود که به دلیل جنگ غزه سطح تنش بسیار بالا بوده و امکان ورود ناخواسته به یک جنگ گسترده بیش از هر زمان دیگری است، ندارد. گزینه‌های موجود یا موجب ایجاد تاثیرات نمادین و واقعی کافی برای تسویه حساب تهران با اسرائیل نمی‌شوند، و یا دارای تاثیرات کافی هستند اما به قیمت ریسک های غیرقابل کنترل و احتمالا غیرقابل پذیرشی که در بلندمدت متوجه امنیت ملی ایران خواهد کرد. 

بنابراین این احتمال وجود دارد که ایران مجبور شود با یک واکنش...دیگر (نظیر حمله به عین الاسد) یا مجموعه ای از اقدامات تلافی‌جویانه به حمله اول آوریل دمشق پاسخ دهد.

افزایش تدابیر نظامی و امنیتی در اسرائیل در پی حمله قریب‌الوقوع ایران

منابع خبری از سفر قریب‌الوقوع رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) برای رایزنی درباره ایران، به اسرائیل خبر می‌دهند.

وبگاه «آکسیوس» آمریکا به نقل از مقامات اسرائیلی  مدعی شد که سفر احتمالی رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) به اسرائیل با هدف آمادگی در برابر تهدیدات احتمالی ایران صورت می‌گیرد.

شبکه خبری «الجزیره»، شامگاه چهارشنبه، به نقل از «آکسیوس» گزارش داد که ژنرال «مایکل کوریلا» رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) برای رایزنی درباره ایران، به اسرائیل سفر می‌کند.

وبگاه آمریکایی در ارزیابی از شرایط حساس منطقه گفت: «رئیس سنتکام در منطقه غرب آسیا، احتمالاً روز پنج‌شنبه «۲۳ فروردین ۱۴۰۳» به اسرائیل سفر خواهد کرد تا با مقامات اسرائیل دیدار کند.»

بر اساس این گزارش، کوریلا قرار است با «یوآو گالانت» وزیر جنگ و مقام‌های ارشد ارتش اسرائیل دیدار کند.

این گزارش می‌افزاید که مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی در نهادها و بخش‌ها مختلف در چند روز گذشته در تماس بوده و برای اقدام تلافی‌جویانه ایران در واکنش به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری این کشور در دمشق آماده می‌شوند.

خط و نشان سپاه پاسداران ایران برای اسرائیل

فرمانده نیروی دریایی سپاه، گفت: «سفارتخانه‌ها جای امن هستند و خاک هر کشوری محسوب می‌شود؛ در سفارتخانه ایران، فقط مستشاران نظامی نبودند، زن و کودک و بچه و مرد هم بودند.»

علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه درباره حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق، اظهار کرد: «ما اینطور نیستیم که سیلی بخوریم و سیلی نزنیم. سر وقتش سیلی محکم انشاءالله می‌زنیم، اما عجولانه عمل نمی‌کنیم.»

فرمانده نیروی دریایی سپاه تاکید کرده است که «این‌ها می‌خواستند خیلی زود قضیه غزه را تمام کنند. ارتشی که مدعی اولین ارتش غرب آسیا بود اینطور ادعایی داشت و خودش را قوی‌ترین و سومین ارتش دنیا می‌دانست و با اینکه آمریکایی‌ها کمک کردند و از بمب‌های متعدد بسیار پیشرفته که در جنگ‌های خیلی مدرن استفاده می‌شود، علیه مردم استفاده کردند، باز هم پیروز نشدند. نه در عرصه نظامی پیروز شدند، نه در عرصه سیاسی و نه در عرصه اجتماعی.

او درباره حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق تاکید کرده است: «اصلاً این جنایت در هیچ کجا صورت نمی‌گرفت. سفارتخانه‌ها جای امن هستند و خاک هر کشوری محسوب می‌شود. در آن سفارتخانه فقط مستشاران نظامی نبودند، زن و کودک و بچه و مرد هم بودند. به هر حال آنجا به عنوان یک کشور ثالثی بود و زدن آن یعنی یک جنایت. اگر این اتفاق توسط ما صورت می‌گرفت، همه این‌ها محکوم می‌کردند. ما انتظارمان بر این بود که سازمان ملل با این قضیه برخورد سفت‌تری می‌کرد، اما راه را باز کردند برای اینکه این قبح شکسته بشود.»

فرمانده نیروی دریایی سپاه گفته است: «انتظار ما این است که مجامع جهانی برخورد کنند با این و، اما همانطور که رهبر عزیز ما فرمودند، جواب به این‌ها داده می‌شود، اما ما نه احساسی عمل می‌کنیم و نه عجولانه و به وقتش عمل می‌کنیم. ما اینطور نیستیم که سیلی بخوریم و سیلی نزنیم. سر وقتش اون سیلی محکم را ان‌شاءالله می‌زنند، اما عجولانه عمل نمی‌کنند. ما در راس قوای مسلح عالِمی اولاً خداشناس داریم و در نیرو‌های مسلح ایران قوه عقلانیه، حاکم هست. به جا، و هر زمانی که صلاح دیدیم، عمل می‌کنیم و عجولانه عمل نمی‌کنیم. اما جواب می‌دهیم اینطوری نیست که جواب ندهیم همانطور که حضرت آقا فرمودند. ما یک نیروی آماده رزمی هستیم و برای هرچه که به ما فرمان بدهند، آماده هستیم. شما انتظار دارید بگوییم چه کار می‌کنیم؟ ما آماده هستیم و گوش به فرمانیم و هر فرمانی به ما بدهند، ما الحمدالله در آمادگی صد درصدی هستیم. امروز نیروی دریایی سپاه و ارتش و نیرو‌های مسلح کشورمان آماده بوده و هر کسی بخواهد چشم چپی به کشور ما نگاه کند، چشمش را کور کنیم.»