شفقنا-طیف محافظه‌کار در ترکیه همواره یکی از طیف‌های بزرگ و تاثیرگذار در انتخابات این کشور بوده است و اکنون گروه‌های مختلف سیاسی در تلاش برای کسب آرای این طیف به منظور پیروزی در انتخابات آتی به ویژه ریاست جمهوری هستند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از العربی الجدید، برآورد می‌شود طیف محافظه‌کار 45 درصد از مجموع آرای واجدین شرایط را تشکیل دهد، از همین روی، ائتلاف حاکم ترکیه و نیز اپوزیسیون سخت در تلاشند تا با دادن وعده‌هایی نظر این طیف را به سمت خوب جلب کرده و نتیجه انتخابات را به نفع خود تغییر دهند.
انتظار می‌رود همانند انتخابات گذشته بخشی از آرای طیف محافظه‌کار به سود «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری کنونی در صندوق‌های رای انداخته شود؛ طیفی که 21 سال پیش وی را و حزب عدالت و توسعه را به قدرت رساند؛ امری که «احمد داود اوغلو»، نخست‌وزیر پیشین و موسس حزب آینده که با اپوزیسیون هم‌پیمان است را دو ماه پیش واداشت تا بگوید: «اردوغان همچنان مورد حمایت طیف محافظه‌کار قرار دارد و باید حمایت این طیف را از وی جدا کنیم تا بتوانیم در انتخابات در برابر اردوغان پیش بیفتیم.»
مقصود از جریان محافظه‌کار در ترکیه، جریان اسلامی دین‌مدار و ملی است و اگر طیف محافظه‌کار و دین‌باور کُردها را هم اضافه کنیم، تعداد آرای این طیف افزایش قابل توجهی خواهد یافت البته اغلب رای‌دهندگان کُرد به احزاب قومیت‌گرای کُرد در انتخابات رای می‌دهند اما اردوغان در انتخابات پیشین توانست بخش اندکی از آرای آنها را به دست آورد.
برای دهه‌های طولانی منازعه میان نیروهای محافظه‌کار و سکولار در ترکیه پابرجا بود و سکولارها به خصوص حزب جمهوری‌خواه خلق مورد حمایت ارتش ترکیه قرار داشت اما با تداوم برتری حزب عدالت و توسعه از سال 2003 میلادی، حزب کمال‌گرای جمهوری‌خواه خلق به فکر کسب آرای محافظه‌کاران با سخن گفتن از رواداری، حل مساله حجاب و ائتلاف با احزاب اسلامی افتاده است.
کودتاهایی که ترکیه طی دهه‌های گذشته قرن سابق و مشخصا در دهه شصت و هشتاد و حتی هفتاد شاهد آن بوده است موجب اعمال فشار بر طیف محافظه‌کار از طریق گفتن اذان به زبان ترکی، ممانعت از فعالیت مدارس دینی، جلوگیری از داشتن حجاب در نهادهای دولتی و مدارس و دانشگاه‌ها شده و تاثیر منفی بر این طیف برجای نهاده است.
از سویی، اردوغان توانست بسیاری از مشکلات مربوط به این طیف را حل کند که مهمترین آن مساله حجاب است؛ امری که به رویارویی میان حزب عدالت و توسعه و نیروهای سکولار و ارتش منجر شد و کار به تلاش برای کودتا علیه اردوغان در سال 2016 میلادی کشید اما وی توانست بر همه این مشکلات و چالش‌ها فائق آید ولی اکنون انتخابات 14 ماه مه جاری در شرایطی برگزار می‌شود که با توجه به شرایط اقتصادی دشوار و ناتوانی وی در مبارزه با گرانی کالاها و تورم، اردوغان در برابر چالشی بزرگ و جدید قرار دارد و امکان از دست دادن آرای طیف محافظه‌کار وجود دارد.
گفتمان ائتلاف حاکم و اپوزیسیون برای جلب آرای طیف محافظه‌کار
اردوغان:
اردوغان طی کارزار انتخاباتی خود با خطاب قرار دادن طیف محافظه‌کار همواره به آنها یادآوری می‌کند که چگونه مساله حجاب را در ترکیه حل کرد و برای ارائه اصلاحاتی در قانون اساسی برای حل نهایی این مساله تلاش کرده اما زلزله ویرانگر 6 فوریه موجب به تعویق افتادن این امر به بعد از انتخابات شد.
اردوغان همچنین علاوه بر یادآوری اقدام خود در تبدیل آیاصوفیه به مسجد در سال 2020 میلادی، درباره حمایت کیان خانواده در برابر «جریان‌های شاذ» و «همجنسگرایان» سخنرانی می‌کند و به خروج ترکیه از توافق استانبول در ممانعت از خشونت علیه زنان اشاره دارد که دلیل آن را در تاثیر این توافق بر سست شدن بنیادهای خانواده و ترویج همجنسگرایی عنوان می‌کند.
برخلاف موضوعات اقتصادی، طیف محافظه‌کار به نظر می‌رسد همچنان اردوغان را به چشم رهبر سیاسی قادر به تحقق مطالبات و صیانت از دستاوردهای کنونی می‌بیند اما باز هم باید گفت که رویکرد رای‌دهندگان و نحوه رای‌دهی طیف محافظه‌کار تا زمان آغاز شمارش آرا و مشخص شدن نتایج امری غیر قطعی است به خصوص که دیگر نامزدهای ریاست جمهوری نیز وعده‌هایی به این طیف داده‌اند.
تلاش‌های قلیچدار اوغلو برای جلب نظر محافظه‌کاران
کمال قلیچدار اوغلو، نامزد اپوزیسیون در انتخابات ریاست جمهوری که با احزاب اسلامی «سعادت»، «دموکراسی و پیشرفت» و «آینده» ائتلاف کرده است نسبه اهمیت و نقش طیف محافظه‌کار در پیروزی‌های متوالی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پیشین آگاه است و به همین خاطر خیلی زودتر از موعد انتخابات تلاش برای جلب آرای این قشر را آغاز کرده است.
قلیچدار اوغلو تاکنون بارها از برنامه خود در حمایت از پیش‌نویس قانون حمایت از آزادی حجاب در پارلمان خبر داده و تلاش کرده از طریق ائتلاف با حزب سعادت از نام «نجم الدین اربکان»، از رهبران فقید اسلامگرای ترکیه بهره‌برداری کند، وی همچنین در ماه رمضان در برنامه‌های افطاری متعددی شرکت کرد تا خود را به طیف محافظه‌کار نزدیک نشان دهد و طی آن از برداری و مساوات در ترکیه سخن گفت.
مطالبات طیف محافظه‌کار
«محمد رقیب اوغلو»، استاد روابط بین‌المللی در دانشگاه باتمان در گفت‌وگو با العربی الجدید تصریح کرد: شمار طیف محافظه‌کار در ترکیه نزدیک به 35 درصد از شهروندان را تشکیل می‌دهد اگر طیف محافظه‌کار ملی‌گرا را هم اضافه کنیم این رقم به 45 درصد خواهد رسید.
رقیب اوغلو تاکید کرد: احزاب و ائتلاف‌های سیاسی در تلاش برای جذب جریان‌های محافظه‌کار هستند و حزب حاکم با تلاش برای حفظ ارزش‌های اسلامی و ملی از جمله مسجد آیا صوفیه، مساله صنایع دفاعی، مساله حجاب، دار القرآن‌ها و زدودن موانع پیش روی حجاب در این مسیر فعالیت می‌کند.
وی گفت: اردوغان در تلاش برای تصویب اصلاحات قانون اساسی به منظور حمایت از حق حجاب است در مقابل حزب جمهوری‌خواه خلق هم با ایجاد تحولی جالب توجه از آزادی عبادت برای همگان و زدودن موانع پیش روی شهروندان محجبه خبر می‌دهد.
رقیب اوغلو اظهار داشت: در داخل ائتلاف شش‌گانه احزابی نظیر سعادت، آینده و دموکراسی و پیشرفت وجود دارد که نزدیک به طیف محافظه‌کار هستند و «میرال اکشنر»، رهبر حزب خوب علنا اعلام کرده نمازهای پنجگانه را می‌خواند و فریضه حج را به جای آورده است.
این استاد دانشگاه درباره مطالبات طیف محافظه‌کار گفت: این طیف در سیاست خارجی به دوری از غرب و داشتن رویکرد ملی، گرایش دارد و حملات رسانه‌ای غربی و خارجی علیه اردوغان به سود وی است و موجب نزدیک شدن طیف محافظه‌کار به اردوغان می‌شود همچنین پروژه‌های صنایع دفاعی، تقویت تجارت، چالش و به مبارزه طلبیدن غرب، یکپارچگی جهان اسلام وی همگرایی با خاورمیانه از دیگر مطالبات مهم این طیف است.
رئیس جمهور ترکیه پیش از این، بر اساس اصل ۱۱۶ قانون اساسی این کشور، فرمان برگزاری انتخابات همزمان پارلمانی و ریاست جمهوری را در تاریخ ۱۴ ماه مه سال جاری (۲۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲) امضا کرد.
بر اساس قوانین، همه فرایند برگزاری انتخابات ترکیه توسط شورای عالی انتخابات مدیریت می‌شود و ۶۴ میلیون شهروند ترکیه‌ای واجد شرایط رای دادن در انتخاب سیزدهمین رئیس جمهور و ۶۰۰ نماینده بیست و هشتمین دوره پارلمان این کشور هستند.
دوره ریاست جمهوری ترکیه پنج ساله است و منتخبان مردم در مجلس ترکیه نیز که ۶۰۰ عضو دارد، در مدت پنج سال بر کرسی می‌نشینند.
این گزارش را در العربی الجدید ببینید.
∎