انتخابات میان‌دوره‌ای ایالات‌متحده فردا در شرایطی برگزار می‌شود که آخرین نظرسنجی‌ها حکایت از پیروزی جمهوری‌خواهان هم در سنا و هم در مجلس نمایندگان دارد. براساس این نظرسنجی‌ها، جمهوری‌خواهان احتمالا ۵۱ کرسی و دموکرات‌ها ۴۹ کرسی به دست خواهند آورد. با این حال هنوز نمی‌توان قاطعانه درباره نتایج نهایی انتخابات سنا نظر قطعی داد. نتایج مجلس نمایندگان اما تقریبا قطعی است و دموکرات‌ها این مجلس را به جمهوری‌خواهان واگذار خواهند کرد.

به‌طور سنتی، در اولین انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا پس از روی کار آمدن یک رئیس‌جمهوری جدید، کنگره به دست مخالفان حزب حاکم بر کاخ سفید می‌افتد. این بار نیز به احتمال زیاد این سنت حفظ خواهد شد.

انتخابات فردا اما از چندین جهت با همه انتخابات گذشته ایالات‌متحده متفاوت است.

فضای سیاسی آمریکا متاثر از تحولات ششم ژانویه سال ۲۰۲۱ و یورش هواداران ترامپ به ساختمان کنگره، پایان پاندمی کووید-۱۹ و همچنین لغو جنجالی قانون حق سقط جنین موسوم به Roe v. Wade توسط دادگاه عالی است.

روندهای ضد دموکراسی نیز در آمریکا در حال تشدید است. همین مسائل فضای سیاسی ایالات‌متحده را به شدت قطبی کرده ‌است. 

یک نظرسنجی که به‌طور مشترک از سوی موسسه نیویورک‌تایمز و کالج سینا برگزار شد، نشان می‌دهد با وجود آنکه اکثر آمریکایی‌ها دموکراسی کشورشان را در معرض تهدید می‌دانند، اما به‌طور قابل توجهی، نسبت به این خطر بی‌تفاوت هستند و تعداد اندکی آن را مهم‌ترین چالش پیش روی ایالات‌متحده می‌دانند.

در مقابل آنها اقتصاد را مهم‌ترین و فوری‌ترین مساله پیش‌روی آمریکا ارزیابی می‌کنند.

به باور برخی تحلیلگران، کوچک شدن طبقه متوسط، عامل اصلی ضربه به دموکراسی است و بازسازی این طبقه بسیاری از نگرانی‌های مربوط به دموکراسی را بر طرف خواهد کرد.

در حالی‌که جمهوری‌خواهان از مجموعه‌ای از عوامل از جمله اقتصاد نابسامان، تورم فزاینده و افزایش جرم و جنایت سود می‌برند، دموکرات‌ها بر روی مسائلی همچون حق سقط جنین و افزایش خشونت‌‎ها از طریق آزاد بودن نگهداری و استفاده از اسلحه در کمپین‌های انتخاباتی خود تمرکز داشتند.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که نامزدهای دموکرات‌، آرای تحصیل‌کردگان را بیشتر به دست خواهند آورد، اما جمهوری‌خواهان رای خود را به نفع نامزدی به صندوق می‌اندازند که تحصیلات آکادمیک ندارد.

این همه در شرایطی است که طی پنج سال گذشته، یعنی تقریبا از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید، خشونت سیاسی در آمریکا به‌ویژه از سوی راستگرایان افراطی افزایش یافته ‌است. به باور تحلیلگران، استقبال از ایدئولوژی و لفاظی‌های خشونت‌آمیز توسط بسیاری از سیاستمداران جمهوری‌خواه در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ و پس از آن، خشم ضددولتی مربوط به همه‌گیری کووید- ۱۹، نحوه مدیریت پاندمی توسط ترامپ، اطلاعات گمراه‌کننده، قطبی‌سازی فرهنگی، فراگیر شدن اسلحه و فرهنگ اینترنتی رادیکال‌، به بروز چنین وضعیتی منجر شده‌است. همین عوامل بود که به حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره منجر شد. این برای نخستین بار بود که یک رییس‌جمهور مستقر هوادارانش را تهییج به حمله به «کپیتول هیل» کرد.

مجموعه این عوامل، نشان‌دهنده عقبگرد روندهای دموکراسی در ایالات‌متحده است.

تحلیلگران به‌شدت نگران گسترش شبه‌نظامیان و خشونت سازمان‌یافته‌ای هستند که طی یکصد سال گفته بی‌سابقه است. اگرچه خشونت‌های سیاسی در سرتاسر ایالات‌متحده و در میان همه طیف‌های سیاسی این کشور قابل ملاحظه است، اما این نوع خشونت بیشتر از سمت طیف افراطی جناح راست شیوع پیدا کرده‌ است. نگرانی اصلی اما اینجاست که خشونت سیاسی و افراط‌گرایی از سوی برخی سیاستمداران برجسته جمهوری‌خواه و در راس آنان دونالد ترامپ به رسمیت شناخته شده ‌است. خطر این موضوع زمانی بیشتر احساس می‌شود که بدانیم حزب جمهوری‌خواه در حال تبدیل شدن به حزب ترامپ و چرخش تمام عیار به سمت پوپولیسم است.

در این میان دموکرات‌ها تلاش دارند انتخابات فردا را به رفراندومی برای بازگشت ترامپ تبدیل کنند، اما جناح مقابل آن را رفراندومی برای عملکرد جو بایدن، رئیس‌جمهور مستقر در کاخ سفید می‌داند.

به هر حال این انتخابات، مسیر آینده ایالات‌متحده را به‌خصوص از زاویه سیاسی تعیین خواهد کرد و می‌تواند معیاری معتبر برای بازگشت ترامپ به کاخ سفید در انتخابات ۲۰۲۴ باشد.