شبکه خبری الجزیره نوشت که در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین اشاره شده که ذخایر اورانیوم غنی‌سازی‌شده ایران به ۱۸برابر حد مجاز در توافق هسته‌ای رسیده است. در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده که تا ۱۵ماه مه ۲۰۲۲ (۲۵اردیبهشت) برآورد می‌شود که ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران به ۳۸۰۹.۳ کیلوگرم رسیده باشد. پیش‌تر، «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت امورخارجه چین در نشست خبری سه‌شنبه خود گفت که پکن از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران برای حل همه مسائل پادمانی باقی‌مانده از طریق گفت‌وگو و رایزنی حمایت می‌کند.
 
سیاه‌نمایی دوباره آژانس
در گزارش رسمی آژانس با لحنی انتقادی و بدون اشاره به خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام و تایید اقدامات ایران ذیل پادمان، ایران به نقض تعهدات برجامی متهم شده و حتی از تهران بابت عدم اجرای تعهدات فرابرجامی هم گلایه شده است. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که مدعی عدم اقدامات موثر ایران در ارائه پاسخ‌های رضایت‌بخش است، درحالی منتشر شده که تهران و این نهاد در ماه مارس اعلام کرده‌ بودند تلاش‌های جدیدی را برای روشن کردن مسائل موجود انجام می‌دهند. در ۱۴اسفند ۱۴۰۰، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک رییس سازمان انرژی اتمی و رافائل گروسی، طرفین از توافق بر سر چارچوب زمانی تا خرداد ۱۴۰۱ برای حل اختلافات فی‌مابین تاکید کردند اما در گزارش جدید آژانس به شورای حکام آمده است: «چیزی در بحث منشأ ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه سایت هسته‌ای اعلام نشده، ایران توضیحاتی که به لحاظ فنی معتبر باشد، ارائه نکرده است. موضوعات پادمانی مربوط به این سه مرکز همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.» این گزارش و اظهارات مقامات آمریکا، نشان می‌دهد طرف غربی به‌دنبال مقصر نشان دادن ایران است اما مواضع کشورهای دیگر و ایران این گزاره را تایید نمی‌کند. از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم از درز مجدد گزارش آژانس اتمی درباره ایران به رسانه‌ها انتقاد کرده و آن را موجب گمانه‌زنی‌های غیرضروری پیش از نشست شورای حکام خواند.
 
واکنش خطیب‌زاده به گزارش آژانس
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران هم در نشست خبری روز گذشته (سه‌شنبه) در واکنش به گزارش دیروز مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: این گزارش بازتاب‌دهنده واقعیت گفت‌وگوهای ایران و آژانس نیست. بعد از توافقی که بین ایران و آژانس در تهران انجام شد به‌صورت مکتوب ایران پاسخ‌هایی را به آژانس داشت و چند دور مفصل نشست حضوری برگزار شد که پاسخ‌های فنی و ارائه مستندات ازسوی ایران صورت بگیرد. این گزارش همانی است که گروسی در پارلمان اروپا پیش از دور سوم گفت‌وگوهای ایران و آژانس به‌صورت شتابزده اعلام کرد. وی ادامه داد: این گزارش از همان موقع و حتی قبل از نشست ایران و آژانس جمع‌بندی شده بود و به نظر می‌رسد شتاب‌زدگی در این جمع‌بندی وجود دارد. گزارش منصفانه و متوازن نیست. بیم این می‌رود فشار صهیونیست‌ها و برخی طرف‌ها باعث شده مسیر گزارش از فضای فنی به سیاسی برود و امیدواریم این مسیر اصلاح شود. نحوه برخورد شورای حکام با گزارش آژانس می‌تواند بازتاب‌دهنده رویکرد غربی‌ها درخصوص مذاکرات احیای برجام باشد. اگر شورای حکام به سمت صدور قطعنامه علیه ایران حرکت کند که بسیاری از تحلیلگران آن را دور از واقعیت‌های میدانی می‌دانند، مسیر مذاکرات با چالش جدی مواجه خواهد شد اما با توجه به اظهارات مقامات دیگر کشورها و ایران به‌جز مقامات غربی، باید در انتظار برخورد منعطف‌تر شورای حکام با گزارش گروسی باشیم.
 
قهرمانپور: در شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نخواهد شد
در این زمینه با رحمان قهرمان‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کردیم. وی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» اظهار داشت: متن کامل گزارش آژانس منتشر نشده و رویترز کلیات آن را منتشر کرده است. وی با بیان اینکه در کلیات نکات به‌دردبخوری وجود ندارد، گفت: مثلا گفته است ذخایر ایران ۱۸برابر شده و با آژانس همکاری نمی‌کند؛ این‌ها در گزارش پادمانی به‌صورت مفصل می‌آید و باید صبر کنیم تا متن کامل گزارش بیاید و ببینیم دعوا سر چیست و استدلال آن‌ها چیست؟  قهرمان‌پور تاکید کرد: همیشه در آستانه اجلاس فصلی شورای حکام این موضوعات مطرح می‌‌شود. در ماه ژوئن اجلاس شورای حکام است که تقریبا هفت، هشت روز بعد برگزار خواهد شد و مدیرکل آژانس در آستانه شورای حکام فصلی باید درباره موضوعات مهم به شورای حکام گزارش بدهد. این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: قبل از اینکه مدیرکل گزارش بدهد آن را به‌صورت محدود بین ۳۵کشور شورای حکام پخش می‌کند و همیشه قبل از برگزاری جلسه، گزارش به رسانه‌ها درز داده می‌شود. آژانس مخالف این کار است اما انجام می‌شود.
 
ممکن است در شورای حکام به ایران فشار بیاورند
وی تاکید کرد: چیزی که الان در فضای رسانه‌ای مطرح شده، کلیات است و به مسائل ریز فنی نیاز داریم تا ببینیم به چه شکلی گزارش داده شده است؛ مثلا وقتی می‌گویند ذخایر اورانیوم ۶۰درصد ایران ۴۳کیلوگرم شده؛ این یک بخش است و مساله دیگر این است که کدام سانتریفیوژها و چند آبشار کار می‌کند یا اینکه سانتریفیوژها چقدر جابه‌جا شده‌اند و اورانیوم ۲۰درصد و 5/3درصد چقدر وجود دارد.
قهرمانپور ادامه داد: بحث دیگر سه، چهار مکانی است که مورد اختلاف بین ایران و آژانس است؛ مثلا آژانس گفته که ایران همکاری نکرده است و ما نمی‌دانیم که اطلاعاتی را که داده است موردتایید آژانس نیست یا اینکه کلا اطلاعاتی داده نشده است. وی افزود: باید صبر کنیم تا گزارش پادمانی آژانس منتشر شود و براساس آن صحبت کنیم اما اگر بخواهیم به کلیات نگاه کنیم با توجه به فضایی که در برجام حاکم شده است احتمال دارد که این‌بار هم اجلاس فصلی آژانس به محل تنش تبدیل شود؛ ایران توافقی که با آژانس در اسفندماه کرد قرار شد که بخشی از مسائل حل شود اما آقای گروسی مدعی شده که این موضوعات حل نشده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه هنوز ما جواب فنی و حقوقی ایران به آژانس را نداریم که ببینیم ایران هم چنین نظری دارد یا معتقد است که ما در فرایند حل این مسائل هستیم. این‌ها به گزارش بستگی دارد. در حالت کلی فضا به‌سمت مثبتی نمی‌رود و آمریکا و اروپا با توجه به وضعیتی که برجام دارد ممکن است بخواهند در شورای حکام به ایران فشار بیاورند.
 
شاید باقری به‌دنبال احیای مسیر دیپلماسی باشد
 قهرمان‌پور تاکید کرد: بحث بر سر این است که آیا قطعنامه یا بیانیه صادر خواهد شد یا خیر؟ معتقدم قطعنامه علیه ایران صادر نخواهد شد اما ممکن است براساس فشار آمریکا و اروپا بیانیه‌ای صادر و از ایران خواسته شود که با آژانس همکاری کند ولی قاعدتا اجلاس بعدی آژانس که در سپتامبر است بسیار بحث‌برانگیز خواهد بود.
وی ادامه داد: فعلا به‌خاطر بحث جنگ اوکراین و فضایی که مبنی بر پیشبرد دیپلماسی وجود دارد، آمریکا و اروپا دنبال صدور قطعنامه در آژانس نیستند اما ممکن است اگر این روند ادامه پیدا کند در اجلاس بعدی یعنی سپتامبر این موضوع محقق شود.  این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: براساس گفته‌های امیرعبداللهیان در مصاحبه با فرید زکریا، هنوز امکان توافق وجود دارد؛ اگر سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران این باشد، ممکن است در مذاکرات فضای مثبتی شکل بگیرد اما واقعیت این است که هنوز کامل نمی‌دانیم که پاسخ رسمی ایران به موضع واشنگتن درخصوص خارج نکردن سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی چیست؟ آیا این را ایران پایان راه دیپلماسی می‌داند یا اینکه می‌تواند باز هم ادامه دهد؟ شاید سفر آقای باقری هم در همین راستا باشد که تلاش کند مسیر دیپلماسی را احیا کند.