علیاکبر فرازی سفیر پیشین ایران در رومانی، مجارستان و قبرس و کارشناس مسائل ناتو میگوید:
*به گزارش دیپلماسی ایرانی، روسیه به معنای واقعی کلمه در باتلاق جنگ اوکراین گرفتار شده است؛ بنابراین به هر چیزی چنگ میزند تا بتواند خود را نجات دهد. پس روسیه با خروج از سوریه یک تیر در تاریکی میاندازد تا بتواند با برهمزدن بافت نظامی و امنیتی در سوریه فشار به آمریکا را هم کلید بزند که حداقل بخشی از تمرکز واشنگتن روی جنگ اوکراین کاهش پیدا کند.
*ترکیه در سالهای اخیر به روشنی ثابت کرده است ابایی از پیگیری و اجرای سیاست تجاوزکارانه ندارد؛ چون یک حوزه نفوذ سیاسی و دیپلماتیک منطقهای و جهانی را برای خود تعریف کرده است. در سایه این نفوذ هم تجاوز به سوریه و عراق را کلید زده است تا از یک سو نگرانی امنیتی خود را در قبال کردها رفع کند و از طرف دیگر در سایه نگاه نئوعثمانیگری، بخشی از عراق و سوریه را به خود ملحق کند.
*روسیه بعد از شکست داعش نوعی موازنه امنیتی، نظامی و دفاعی در سوریه را بر اساس منافع خود در دستور کار قرار داده بود. به همین دلیل از یک طرف موازنهای نظامی بین ایران و ترکیه را پی میگرفت و از طرف دیگر مشابه همین شیوه را برای تهران مقابل تلآویو داشت. اما اکنون به واسطه تداوم و تشدید جنگ اوکراین و سایه سنگین بحران اقتصادی، تحلیل توان نظامی و... که سبب شده روسیه به ناچار سوریه را تخلیه کند، خواهناخواه موازنه امنیتی به هم خواهد خورد.
*ترکیه برای رسیدن به منافع خود، هیچ خط قرمزی نمیشناسد؛ بهخصوص در برهههایی ارتش ترکیه حمله به نیروها و مواضع ایران را عملیاتی کرد و تلفاتی را هم روی دست ایران گذاشت. بنابراین آنکارا بر سر منافع خود، نه تعارفی با تهران و هیچ کشور دیگری دارد.
*ترکیه بعد از جنگ اوکراین تقابل جدی با روسیه را در دستور کار قرار داده است و اکنون هم با خروج روسها از سوریه به دنبال افزایش نفوذ و جایگاه خود در این کشور هستند؛ بنابراین ضدیت ترکیه با منافع روسیه و ایران اکنون به شکل جدی در سوریه خود را نشان داده است.
*ترکیه و بهخصوص شخص اردوغان یکی از جدیترین مخالفان حکومت بشار اسد بوده و هستند. تا جایی که با وجود آنکه ما شاهد تعدیل مواضع کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس مانند امارات متحده عربی درخصوص پذیرش حکومت بشار اسد هستیم و حتی رئیسجمهور سوریه سفری به امارات متحده عربی داشت که نشان میدهد جامعه عربی نوعی پذیرش حکومت بشار اسد را در دستور کار قرار داده است؛ اما ترکیه به دلایل متعدد هیچگاه حکومت بشار اسد را قبول نکرده است و پذیرش دیپلماتیک بشار اسد و حکومتش جزء خطوط قرمز سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه است.