دورکاری در ایران؛
خوب - بد - زشت
نویسنده : مریم محسنی
صاحبخبر - 9 ماه از نخستین روزهای پیداش کرونا در ایران میگذرد. ویروسی که بسیاری از شغلها را فلج کرد. بسیاری را خانهنشین و خیلیها را خاکسترنشین کرد. این ویروس اما تجربههای جدیدی را هم با خود داشت. تجربه دورکاری که در ایران واژه تازهای را تداعی میکند. واژهای که این روزها دیگر جدید نیست، اما زیرساختهای ناقص نمیگذارد که این شیوه کاری موفق باشد. گرچه بر اساس آمارهای غیررسمی گفته میشود که 86 درصد کارمندان دورکاری را در این شرایط ترجیح میدهند، اما مدیران از این شیوه چندان راضی نیستند. براساس تحقیقات تازهای که در این زمینه انجام شده، یک پنجم مدیران منابع انسانی برابر 20درصد آنها معتقدند که کارکنان در خانه با استاندارد کمی بالاتر از آنچه در دفتر کار میکنند، فعالیت دارند و 7 درصد و بیشتر بر این باورند که آنها با استاندارد بسیار بالاتری کار میکنند. البته کارکنان کمتر نسبت به این عمل خوشبین هستند و تنها 15 درصد از آنها معتقدند که دورکاری استاندارد بالاتری تولید میکند. با این حال، تقریبا نیمی از هر دو گروه یعنی 49 درصد از تصمیمگیرندگان منابع انسانی و 45 درصد از کارکنان فکر میکنند که این نوع کار کردن، هیچ تاثیری در خروجی ندارد. موافقان و مخالفان دورکاری چه میگویند در این رابطه موافقان و مخالفان دورکاری هر کدام دلایل خود را دارند. دلایلی که شامل نبود زیرساختها یا ظرفیت کارکنان میشود. به گفته مخالفان این موضوع دورکاری نیازمند شبکهای عظیم از اینترنت و فناوری است، مسئلهای که در تمام دنیا از سالها قبل به آن پرداخته شده است تا جایی که برخی از شرکتها این قدر زیرساخت داشتند که در شوک این معضل قرار نگرفتند و به راحتی توانستند کارمندانشان را حتی به طور دائمی دورکار کنند. با تمام اینها و با اینکه در تمام دنیا اغلب فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی مشمول دورکاری میشوند و نمیتوان در مورد بانکها، بیمهها، آموزش و پرورش و شرکتها و سازمانهای خدماتی این طرح را اجرا کرد چرا که هنوز به فناوری گسترده مورد نیاز آن تجهیز نشدهایم و کشور ما هنوز نتوانسته با تربیت نیروهای مناسب و اعتمادسازی از پس دورکاری کارمندانش برآید. به گفته ستاری که خودش مدیرعامل یک شرکت بزرگ است تا زمانی که اعتمادسازی ایجاد نشود نمیتوان دورکاری را به شکل درست به اجرا درآورد. به نظر این کارفرما، در اجرای این طرح اگر اعتماد به کارمند وجود نداشته باشد ممکن است نظارت بر نحوه عملکرد وی افزایش یابد و به دنبال آن هزینههای سازمان نیز بیشتر و در نهایت هدف کاهش هزینهها به افزایش آن منجر شود. مدیرعامل شرکت خصوصی دیگری نیز همین نظر را دارد: در ابتدای شیوع کرونا بسیاری از شرکتها برای مدتی به دورکاری کارمندانشان رضایت دادند، اما این موضوع ادامه پیدا نکرد و ناقص ماند. دلایل هم زیاد بود، از جمله نبود زیرساختهای اینترنتی مناسب که هر بار با کاهش سرعت و قطعی روبهرو میشد. همین مسئله باعث میشد که بسیاری از کارمندان در حالی که در خانه بودند، تمام اوقاتشان را به کار اختصاص دهند و این مسئله نگرانی و آسیبهای جدی به خانوادهها وارد میکرد. از سویی دیگر ناکارآمدی زیرساختهای ارتباطی باعث نگرانی شرکتها و سازمانها از دید کارایی دورکاری شد. از همین رو پس از پایان محدودیتهای رسمی با وجود شدیدتر شدن شیوع کرونا در کشور و قرمز شدن شرایط تمام استانها شاهد این هستیم که در مشاغلی که امکان دورکاری وجود دارد نیز تمایل چندانی به دورکاری وجود ندارد که این خود باعث شدیدتر شدن همهگیری کرونا شده است. او با اشاره به اینکه متاسفانه راهکار مشخصی برای این موضوع وجود ندارد؛ میگوید: تا زمانی که سرویسدهندههای اینترنت به این شکل عمل کنند، نمیتوان به دورکاری اطمینان پیدا کرد، مگر اینکه بتوانید سرویسدهنده اینترنت خود را تغییر دهید. در کنار این مسائل بسیاری از کارشناسان معتقدند که نبود قوانین مشخص دورکاری در کشورمان باعث میشود کسب و کارها، سازمانها و حتی کارمندان هم به درستی از قواعد اداری دورکاری مانند مرخصی، اضافهکاری و ساعتهای ورود و خروج مطلع نباشند؛ همین موضوع میتواند باعث بروز برخی ناهماهنگیها و سوءتفاهمها بشود. نداشتن تجهیزات کافی رایانهای مشکل دیگر دورکاری است. یک رایانه و لپتاپ معمولی، ابزار ضروری برای دورکاری است. برخی اما میگویند این موضوعات میتواند راهکارهایی هم داشته باشد، از جمله اینکه مدیران به جای اینکه ساعات کاری کارمندانشان را ارزیابی کنند، به خروجی کار آنها دقت کنند. خروجی که میتواند توسعه و مسئولیت کارمندان را مشخص کرده و در نتیجه محل کار یا خانه به یک مکان نتیجهمحور تبدیل شود که ارتقا و توسعه و تعالی را به دنبال دارد.∎
نظر شما