امیرحسین ناظری کنزق، عضو تحریریه‌ی انصاف نیوز در یادداشتی با عنوان «چرا امسال حتماً باید محرم را برگزار کنیم؟» نوشت:

در یادداشت زیر بنا دارم تا از دلایلی صحبت کنم که چرا محرم امسال حتماً باید برگزار شود؟ پیش از بیان نکات باید این مقدمه را بنویسم که استدلال‌های زیر به معنای لزوم برگزاری مراسم محرم به همان شیوه‌ی سال‌های گذشته نیست. بلکه به معنای برگزاری مراسم حضوری با رعایت نکات بهداشتی است.

محرم امسال مانند تمام شئونات زندگی‌مان پس از کرونا دچار تغییراتی خواهد شد. اما بعضی مخالف برگزاری مراسم حضوری در ایام محرم هستند. اما احتمالاً عدم برگزاری مراسم به چند دلیل ضررش بیشتر از برگزار کردن این مراسم است.

نکته‌ی اول اگر قرار باشد از دیدگاه غیر دینی نگاه کنیم؛ دهه اول محرم احتمالاً بزرگترین آیین زنده در ایران است که به طرق مختلف و با نمادهای مختلف در سراسر ایران برگزار می‌شود. «آیین» تعاریف مختلفی در مکاتب مختلف دارد؛ اما وجه اشتراک تمام تعاریف از آیین این است که آیین‌ها باعث همبستگی جامعه می‌شود. عین عبارت ترنر جامعه شناس غربی این است که آیین‌ها چسب جامعه‌اند.

در واقع یکی از مهمترین کارکردهای آیین این است که انسان‌ها را از تنهایی نجات می‌دهد. با توجه به اینکه در ایام کرونا انسان‌ها از ایام عادی بسیار تنهاتر شده‌اند پس نیاز به برگزاری یک آیین از زمان‌های عادی بیشتر می‌شود.

نکته‌ی دوم حتماً این را شنیده‌اید که فلانی که زیاد به خدا و پیغمبر هم اعتقاد نداشت؛ وقتی یکی از عزیزانش بیماری سخت گرفت یا از دنیا رفت به معنویات پناه برده. احتمالاً این نکته انکار نشدنی است که انسان؛ حتی انسان مدرن؛ در سختی‌ها بیشتر نیاز به معنویات دارد. باز اشاره می‌کنم به شرایط کنونی که احتمالاً بیش از هر زمان دیگری جامعه درگیر بیماری و مرگ و میر است.

پس در شرایط فعلی بیش از همیشه نیاز به معنویت داریم. با توجه به اینکه آیین محرم احتمالاً بیش از تمام مراسم‌های مذهبی گستردگی دارد و نفرات بیشتری در را درگیر می‌کند. پس برگزاری این آیین می‌تواند کمک بزرگی به آرامش روان جامعه باشد.

نکته‌ی سوم زمانی که یک بخش از عادات و رفتارهای روزمره‌ی زندگی مردم را بدون فرهنگ سازی و دلیل آوردن ممنوع می‌کنید، حتی اگر آن فعل، فعل بدی باشد احتمالاً مردم آن را خارج از دید شما برگزار می‌کنند. مگر برگزاری مراسم اعیاد ربیع یا مراسم قمه زنی ممنوع نیست؟ آیا این مراسم برگزار نمی‌شود؟

نکته‌ی چهارم درباره‌ی ممنوع کردن این است که وقتی دولت برگزاری فعلی یا چیزی را ممنوع می‌کند؛ عملاً نظارتی بر آن ندارد. شما می‌بینید که با توجه به اینکه مصرف و تولید نوشیدنی‌های الکلی در کشور ممنوع است، تعداد زیادی انسان به خاطر مصرف الکل تقلبی؛ صنعتی و…کور می‌شوند یا می‌میرند. البته این فقط یک مثال است و دستگاه امام حسین با هیچ موضوع مادی قابل قیاس نیست، چه برسد به یک فعل حرام.

امسال مراسم مسلیمه را کنسل کردند. حداقل خودم در فضای مجازی سه یا چهار هیات را دیدم که در بازار جنب حرم حضرت عبدالعظیم دسته رفتند. یکی از این فیلم‌ها در فضای مجازی پخش شد و باعث وهن مذهب شد. خب اگر این مراسم با نظارت تولیت آستان برگزار می‌شد بهتر نبود؟ آیا در آن صورت نمی‌شد با رعایت نکات بهداشتی مراسم را برگزار کرد؟

نکته‌ی پنجم، درباره‌ی برخوردهای صفر و یک است. در روزهای اول کرونا شاهد بودیم که قرنطینه درست و حتی افراطی انجام می‌شد و تأثیر آن را هم می‌دیدیم. اما نکته مهم این بود. با توجه به نگرانی‌های مردم و عدم اطلاع رسانی درست یا عدم اعتماد مردم به رسانه‌ها در بسیاری از مواقع مردم بیش از آنچه که لازم بود رعایت می‌کردند و این باعث ایجاد مشکلاتی بیهوده در زندگی روزمره می‌شد.

بعد از آنکه دولت به دلایل اقتصادی تصمیم گرفت این محدودیت‌ها را بردارد؛ انگار بعضی فراموش کردند که اصلاً کرونا وجود داشته و متاسفانه شاهد پیک دوم بودیم. بعد از شروع پیک دوم پویش‌های مختلف ماسک بزنیم و… شروع شد.

اگر قبل از باز شدن مکان‌های عمومی به خاطر مسائل اقتصادی این پویش‌ها و اطلاع رسانی‌ها درباره‌ی ماسک زدن راه می‌افتاد احتمالاً اوضاع خیلی بهتر بود. حالا هم برگزار نکردن محرم یا برگزاری مثل همیشه مثل همین است. باید مراسم را با اطلاع رسانی درست؛ نظارت دقیق و…برگزار کرد.

نکته‌ی ششم از نظر فقهی هم قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح» از دیرباز در میان اصولی‌ها مشهور بوده است، این قاعده می‌گوید که جمع بین مدلول دو دلیل متعارض که متضمن عمل به هر دو دلیل است تا جایی که امکان دارد، لازم است، زیرا عمل به هر دو دلیل، از کنار گذاشتن و عمل نکردن به آن‌ها بهتر است. بنابراین از لحاظ فقهی هم تا زمانی که بتوان نکات بهداشتی را رعایت کرد باید مراسم محرم را برگزار کرد.

نکته هفتم زمانی که رئیس جمهور و ستاد ملی کرونا اعلام کردند که برگزاری مراسم محرم مانعی ندارد و برگزاری مراسم با پروتکل‌ها قانونی است؛ اگر کسی حرفی درباره‌ی برگزاری مراسم بزند حرفی غیر قانونی نزده است. پس اینکه برگزاری مراسم را قانون شکنی و… بخوانیم؛ اشتباه است. اگر به نظرمان قانون اشتباه است پس باید برای اصلاح قانون تلاش کنیم نه اینکه هیات مذهبی و… را قانون شکن بخوانیم. آن هم در شرایطی که این دوقطبی همیشه وجود داشته و در شرایط فعلی نباید به آن دامن زد.

• بیشتر بخوانید
  سعید حدادیان: بمیریم هم محرم امسال را برگزار می‌کنیم
  افروغ: منع عزاداری محرم واکنش‌های تندی به همراه دارد
  آهنگران: مراسم محرم برگزار شود / فاضل میبدی: صلاح نیست
  نقد سروش به سخنان میرباقری و انصاریان درباره محرم

انتهای پیام