اسماعیل سلطنت‌پور _ خبرنگار

این روزها در بحبوحه بحران کرونا نگاه‌ها به دریای کارائیب است، نخستین سوپرتانکر از کاروان نفتکش‌های ایران روز گذشته در سواحل ونزوئلا پهلو گرفت و 4نفتکش دیگر هم در راه ونزوئلایی هستند که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا دچار بحران سوخت است.
10روز قبل خبرگزاری رویترز خبری منتشر کرد که بر اساس آن یک نفتکش در حال عبور از تنگه سوئز بود. رویترز در ادامه، خبر خود را تکمیل کرد و تعداد نفتکش‌های ایران در آب‌های بین‌المللی را 5 و مقصد آنان را ونزوئلا اعلام کرد.
همان زمان این خبرگزاری به نقل از منابعی در دولت آمریکا مدعی شد که آمریکا در حال بررسی اقدام مقابله‌ای با اعزام نفتکش ایران است؛ اقدامی که سال گذشته مشابه آن را دولت انگلیس در جبل‌الطارق انجام داد و به یک بحران تبدیل شد که با عمل متقابل ایران در توقیف نفتکش انگلیسی بعد از 2ماه خاتمه یافت.
از همان زمان که آمریکایی‌ها احتمال توقیف نفتکش ایران را مطرح کردند، سایت‌های رصد تردد‌های دریایی چشم از نفتکش‌های ایران برنداشتند و به‌صورت لحظه‌ای اخبار و موقعیت آنان را رصد می‌کردند. همزمان با انتشار اخباری درباره اعزام یک ناوگروه آمریکایی به منطقه کارائیب، مقامات دیپلماتیک و نظامی ایران تماس‌هایی برقرار و با مواضع خود سیگنال‌هایی را به طرف آمریکایی مخابره کردند که اگر آمریکا اقدامی علیه نفتکش‌های ایرانی انجام دهد عمل متقابل خواهد شد. نامه محمدجواد ظریف به دبیرکل سازمان ملل و احضار سفیر سوئیس به‌عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران ازجمله کانال‌هایی بود که برای ارسال پیام به طرف آمریکایی استفاده شد. از سوی دیگر حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران هم هشدار داد که اگر برای نفتکش‌های ایرانی که راهی ونزوئلا شده‌اند مشکلی از طرف نیروهای آمریکایی پیش بیاید ایران اقدام به مقابله‌به‌مثل خواهد کرد.
در ونزوئلا مقامات این کشور ابتدا اعزام نفتکش‌های ایران را تأیید کردند و در ادامه با برگزاری یک رزمایش موشکی و دریایی عزم خود را برای حفاظت از نفتکش‌های ایران نشان دادند.
طارق العیسمی، وزیر نفت ونزوئلا در توییتی ورود نفتکش فورچون به منطقه ویژه اقتصادی این کشور را تأیید کرده و آن را نشانی از «برادری و همبستگی قوی» 2کشور خواند.
نماینده ونزوئلا در سازمان ملل هم ورود کشتی ایران با وجود مخالفت‌های آمریکا را «نقطه عطفی در مبارزه برای حاکمیت ملی، استقلال و صلح» توصیف کرده است.
درنهایت وبسایت تانکر تراکر که در حوزه تردد دریایی فعالیت می‌کند روز دوشنبه در توییتی نوشت: ابرتانکر ایرانی که در اواسط‌ ماه مارس در بندر شهیدرجایی ایران ۴۳میلیون لیتر بنزین بار کرده بود در جایگاه «برث۲» در مجاورت پالایشگاه «ال‌پالیتو» ونزوئلا، در غرب کاراکاس لنگر انداخته است. فارست، پتونیا، فاکسون و کلاول 4نفتکش دیگر ایران هستند که یک‌ونیم میلیون بشکه بنزین حمل می‌کنند و با فاصله در حال طی مسیر به مقصد ونزوئلا بوده‌اند. دیروز اخباری مبنی بر ورود نفتکش فارست به محدوده آب‌های اقتصادی ونزوئلا منتشر شد؛ منطقه‌ای در 370کیلومتری خاک ونزوئلا که قبلا اعلام شده بود در آن محدوده ناوها و جنگنده‌های ونزوئلایی از نفتکش‌های ایران استقبال و آنان را تا مقصد اسکورت می‌کنند. نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا هم در رسانه دولتی این کشور گفت: «ونزوئلا و ایران هردو خواهان صلح هستند و ما حق داریم آزادانه تجارت کنیم.»
او از رهبران ایران به‌خاطر ارسال محموله سوخت به کشور تشکر و به زبان فارسی به مردم ایران سلام کرد. پس از به‌سلامت رسیدن نخستین نفتکش ایران، حجت سلطانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کاراکاس در حساب کاربری خود کنایه‌ای به اقدام مقابله‌ای ایران پس از ترور سردار سلیمانی در اواخر سال گذشته زد و در توییتر نوشت: خدا را شکر که ترامپ و مشاورانش بالاخره متوجه شدند اگر به قواعد و مقررات بین‌المللی احترام گذاشته و تصمیمات منطقی و عاقلانه بگیرند، نه خودشان و نه سربازانشان دچار ضربه ملایم مغزی نخواهند شد. در یک ‌ماه اخیر مقامات آمریکا مدعی شده بودند ونزوئلا که با مشکلات شدید مالی مواجه است، هزینه تعمیر و بازسازی صنایع نفتی خود توسط ایران را احتمالا با طلا پرداخت می‌کند.
الیوت آبرامز، مسئول امور ونزوئلا در دولت آمریکا، گفته بود که ایران مشغول اعزام هواپیماهای زیادی به این کشور آمریکای جنوبی بوده و به همین دلیل مایک پمپئو خواستار تحریم هواپیمایی ماهان توسط کشورهای جهان شده بود.
در همین رابط شبکه خبری بلومبرگ به نقل از «منابع آگاه» مدعی شد که دولت ونزوئلا این‌ ماه ۹تن طلا -معادل حدودا ۵۰۰میلیون دلار- را در ازای خدمات ایران برای بازسازی پالایشگاه‌های این کشور با هواپیما به ایران ارسال کرده است؛ ادعایی که سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران آن را رد کرد.
روز دوشنبه آدمیرال کریگ فالر، رئیس ستاد فرماندهی جنوبی آمریکا گفت که با نگرانی محموله ایران به ونزوئلا را دنبال می‌کند اما امکان رویارویی را کم دانست.
در هفته‌های اخیر ونزوئلا با کمبود شدید بنزین روبه‌رو بوده و مردم برای تهیه آن ساعت‌ها در صف ایستاده بودند و پس از رسیدن نخستین نفتکش ایران مردم ونزوئلا ترند تشکر ایران را در توییتر داغ کردند. اواخر فروردین امسال نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور کشور بحران‌زده ونزوئلا با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران تلفنی صحبت کرده بود و طرفین بر همکاری‌های بیشتر تأکید کرده بودند.
رئیس‌جمهور کوبا که کشور او هم با دولت فعلی آمریکا در تنش است، با اشاره به ورود نفتکش ایرانی به غرب کاراکاس اظهار کرد که ایران توانسته محاصره جنایتکارانه و غیرقابل‌قبول آمریکا را درهم بکشند. ایران که از 2سال قبل و با خروج آمریکا از برجام با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند توانسته به بسیاری از کشورهای تحت تحریم و محاصره ازجمله قطر، روسیه و... کمک‌رسانی و در قبال آن مایحتاج خود را تامین کند؛ اتفاقی که می‌توان از آن به ائتلاف کشورهای تحریم‌شده علیه آمریکا یاد کرد که بعید نیست در آینده با یک سازوکار مشخص و مدون به‌عنوان باشگاه کشورهای تحت تحریم اعلام موجودیت کند تا کشورها با معامله درون‌باشگاهی مشکلات خود را بر طرف کنند.