یکی از مخاطبان انصاف نیوز دبارهی ماجرای لوگوی سریال زیرخاکی گفت:
کلیمیان از دیرباز عتیقه فروش بودهاند و این قبل از تشکیل دولت اسرائیل بوده است، یعنی مثلا در دوران زندیه و صفویه. کلیمیها در شهرهایی بودند مثل اصفهان، کاشان و شیراز که آثار قدیمی در آنها زیاد بود و شهرهای دیگر خواهان آنها بودند. آنها به عنوان بورژواهای تاریخ میانی ایران در امر خرید و فروش آثار عتیقه و قدیمی اقدام میکردند.
اما این که چرا به این شغل روی آوردند؟ آنها همیشه به تاریخ باستان علاقهمند بودهاند. علاقهشان به تاریخ باستان برای این است که تورات از فراز و فرود تمدنهایی گفته که در معرفت دینی کلیمیان حک شده است.
همچنین کلیمیها نمیتوانستهاند به شغلهای غذا و خوراکی بهجز در محلات خودشان اشتغال داشته باشند. از سوی دیگر در سیستم زمینداری هم با محدودیتهای حکومتها مواجه میشدند.
از سوی دیگر کلیمیها در تسعیر نقره و ارز دارای سابقهی تاریخی از زمان حضورشان در اورشلیم شهره بودند برای همین بعدها شغل صرافی را پی گرفتند.
آنها در نظر ما ایرانیان در نقاشیها، شعر و ضربالمثل و حافظهی تاریخی، دورهگردهایی بهشمار میرفتند که در کوچه پسکوچهها ابزارآلات مسی، نقره، و منسوجات قدیمی و دست دوم خرید و فروش میکردند و به آن شهره بودند.
لذا اینکه بر اساس مفهوم درج شده روی لوگوی سریال صداوسیما، کلیمیها را دزدان عتیقهای بدانیم که دولت اسرائیل آنها را وادار به این کار کرده، از این نظر اشتباه است؛ چون چند سده پیش از تشکیل دولت غاصب اسرائیل این نوع کسب و کار در میان کلیمیها مشاهده میشد.
حتی در دوران قاجار که مردم احساس دوگانه به آنها داشتند از منظر مردمشناسی آنها دلال، صراف، عتیقهفروش و بانکدارانی نسبتا بیرحم شناخته میشدند که در بزنگاههای تنگدستی با بهرهی بالا مشکلگشای طبقات متوسط بودند.
از سوی دیگر نوعی بیاعتمادی نسبت به آنان در متون تاریخی، خاطرات و سفرنامهها دیده میشود که گویا آنها توطئهگر، فالگیرانی شوم، اهل طلسم و جادو هستند.
اما اساس این سریال زیرخاکی هنوز مشخص نیست که میخواهد بیننده را به کجا ببرد و چگونه مفهوم (پیرنگ) داستان را با لوگو پیوند دهد؟
دربارهی لوگو برای اولین بار انصاف نیوز پنجشنبهی هفتهی قبل به عجیب بودن آن و تغییر بدون توضیح آن از زبان آشوری یا آرامی به زبان عبری خبر داد اما تاکنون هیچ مسوولی دربارهی آن توضیحی نداده است.
آنچه که از لوگو برمیآید با مفهوم داستان پیوند نسبتا نزدیکی دارد؛ عتیقه و گنج محل پیوند است. اما آنکه داستان چگونه یهودیان یا دولت اسرائیل را با عتیقه و گنجهای زیرزمینی پیوند دهد محل تامل است.
انتهای پیام
∎
نظر شما