حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، درباره اهمیت سفر حسن روحانی به ژاپن و اهداف این سفر، اظهار داشت: سفر آقای روحانی، سفر مهم و مفیدی بود بخاطر اینکه بعد از 19 سال رئیس کشور ما به ژاپن رفت و این در پاسخ به سفر شینزو آبه به تهران بود. یادمان نرود که در روابط بین‌الملل نشست و برخاست از ملزومات کار است و اینرا باید در نظر داشت. شرایط منطقه هم شرایط خاصی است. بحران اقتصادی که در برخی کشورهای اروپا هست و شرایطی که جمهوری اسلامی در منطقه دارد، سفرهایی از این دست در سطح بالا را ضروری می‌کند.

وی افزود: نفس این سفر بماهو سفر لازم بود اما باید انتظارات‌مان را منطبق بر واقعیات کنیم تا دچار تحلیل غلط نشویم. از هیچ سفری نمی‌توان انتظار شق‌القمر داشت. این سفر در بعد روابط دوجانبه مفید بود تا دو کشور موانع پیش‌روی خود را ببینند. ژاپن در یک سال گذشته عملکرد خوب اقتصادی نداشته، البته ژاپن بعد از دور اول تحریم‌ها عملکردش همینگونه بود. 

آصفی، خاطرنشان کرد: هر دو کشور از خانواده آسیایی و از کشورهای مهم قاره هستیم اما ژاپن در روابطش محافظه‌کار و محتاط بوده و بعد از تحریم‌های آمریکا منطبق با میل‌ آمریکا عمل کرد. این سفر ظرفیت و فضایی را ایجاد کرد که به ژاپنی‌ها تعهداتشان را در ابعاد دوجانبه و بین‌المللی تذکر دهیم. 

سخنگوی پیشین وزارت خارجه با بیان اینکه گمانه‌زنی‌هایی درباره صحبت بر سر برجام در این سفر می‌شود، اظهار داشت: من شک می‌دانم ژاپن بیشتر از  ظرفیتی که تاکنون نشان داده بتواند کاری کند چراکه ترامپ هم نشان داده انسان مذبذب و غیر قابل اعتمادی است. آمریکا دو قاضی ایرانی را اخیرا در تحریم قرار داده که از لحاط میدانی ارزشی ندارد اما محکی برای شناخت طرف مقابل است. پمپئو هم مواضع تندی گرفت و زشت‌تر از‌ آن از اغتشاش‌گران حمایت کردند در حالی‌که ما در داخل از شخص رهبری تا سایر مسئولان صف مردم را از اغتشاش‌گران جدا کردند.

وی افزود: ما در موضوع جنگ تحمیلی وقتی ایران دست برتر را در جنگ داشت، آمریکا ضدانقلاب را در کردستان فعال کرد و آمریکا وقتی ببیند تحریم و فشار اقتصادی جواب نمی‌دهد از پلن B و C استفاده می‌کند. ترامپ بعد از حاودث اخیر فورا جشن گرفت و گفت دولت ایران ضعیف شده است. در این شرایط، اینکه ژاپن بتواند اتفاق عجیب و غریبی را رقم بزند بعید می‌دانم و با منطقی که ما  از سوی آمریکا و ژاپن می‌شناسم، شک دارم درخصوص برجام تحول جدی مثبتی به وقوع بپیوندد. 

آصفی در پاسخ به این پرسش که آیا مراد اروپایی ها از "مکانیزم ماشه" همان مکانیزم حل اختلاف است یا اینکه پرونده ایران به شورای امنیت نیز ارجاع می‌شود یا خیر، اظهار داشت: مکانیزم حل اختلاف چند رفت و برگشت پیدا می‌کند و زمان‌‌بر است و در نهایت به شورای امنیت می‌رود. ابتدا در سطح کارشناسان بعد در سطح وزرا گفتگوهایی صورت می‌گیرد و در نهایت می‌تواند به شورای امنیت برود. اروپایی‌ها خودشان گفتند ما این مسیر را طی می‌کنیم اما نمی‌گذاریم به شورای امنیت برسد و اینها این تهدید را کردند که ایران گام پنجم را برندارد اما بنظر نمی‌رسد بتواند کار جدی بکنند.  

سفیر پیشین ایران در فرانسه ادامه داد: رفتن پرونده ایران به شورای امنیت بحث یک روز و دو روز نیست و ماه‌ها طول می‌کشد و چندین قدم باید برداشته شود و در سطح وزرا، کارشناسان و کمیسیون‌های مشترک بحث‌هایی صورت می‌گیرد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره که ایران گفته فرایند حل اختلاف را براساس بند 36 و 26 برجام کلید زده و اروپا مبنای حقوقی برای شروع مکانیزم ماشه ندارد، گفت:  به لحاظ حقوقی آنچه ما می‌گوییم درست است و ما شروع کننده نقض برجام نبودیم. آمریکایی ها از برجام خارج شدند و وقتی اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل نکردند گام‌هایمان را برداشتیم. ما صبوری زیادی نشان دادیم و در واقع به کارهای خلاف طرف مقابل پاسخ دادیم و کاری که ما کردیم یک نوع اقدام جبرانی بود و آنها هم نمی‌توانند ادعای اقدام جبرانی داشته باشند و به لحاظ حقوقی حرف ما خریدار دارد. 

آصفی درباره عواقب عملیاتی کردن مکانیزم ماشه گفت: اروپایی‌ها می‌دانند ممکن است ایران از برجام بیرون نیاید و پوسته برجام را نگه دارد که کار عاقلانه‌ای است و گزینه‌های زیادی داریم. ما بحث خروج از ان پی تی را داریم، خروج از پروتکل الحاقی را داریم که داوطلبانه عمل کردیم. بالاخره اروپایی‌ها می‌دانند جمهوری اسلامی زیربار فشار و  امتیاز دادن به آنها نمی‌رود.