جهان صنعت نیوز| گروه انرژی: دلایل زیادی برای روی آوردن ایران به این روش فروش نفت خود وجود دارد اما مهم‌ترین آنها را می‌توان نگه داشتن مشتری‌های نفت ایران و همچنین باز ماندن خط استخراج و صادرات نفت در ایران و خالی نکردن بازار نفت به نفع رقباست.

حدود یک دهه پیش زمانی که بحث وضع تحریم‌های جدید بین‌المللی علیه ایران مطرح شد برخی کشورها مانند هند و در پی آن چین برای دور زدن تحریم‌های دلاری آمریکا با ایران به گفت‌وگو پرداختند تا کالا در مقابل نفت تهاتر شود و تهاتر کالا در مقابل نفت در ابتدا با هند و سپس با چین و برخی کشورهای دیگر شروع شد.

با خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها عرصه بار دیگر بر ایران تنگ شده و ایران باز هم به روش‌های سابق برای دریافت پول نفت خود روی آورده است. به طوری که برای نخستین بار از زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه تهران، پرداخت پول نفت ایران به روپیه را آغاز کرده است.

البته سیاست ایران برای مبادله نفت با ارز محلی کشورها هم در اکثر موارد با مساله انتقال آن پول به ایران مواجه می‌شود که گویا ایران قصد دارد از پول صادرات نفت خود که به روپیه دریافت می‌کند برای پرداخت پول واردات از هند استفاده کند.

هند که سومین واردکننده بزرگ نفت جهان است، خواهان ادامه خرید نفت ایران است که مدت اعتبار طولانی‌تری داشته و هزینه حمل آن رایگان است.

دهلی‌نو اخیرا پرداخت به روپیه که برای واردات نفت ایران انجام می‌شود را از مالیات سنگین معاف کرد. این معافیت به پالایشگاه‌های هندی امکان داد حدود ۵/۱ میلیارد دلار بدهی معوق به شرکت ملی نفت ایران را که از زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران ایجاد شده است، تسویه کنند.

در دور قبلی تحریم‌های آمریکا علیه ایران، هند ۴۵ درصد از پول واردات نفت ایران را به روپیه پرداخت می‌کرد و پرداخت مابقی آن به یورو انجام می‌گرفت، اما این بار دهلی‌نو توافقی با تهران امضا کرده که تحت آن، تمامی پول خرید نفت را به روپیه پرداخت خواهد کرد. توافق مذکور به هند کمک خواهد کرد تراز تجاری میان دو کشور را که به نفع ایران بود، بهبود دهد.

ارزش واردات نفت هند از ایران در فاصله آوریل تا نوامبر سال ۲۰۱۸ به حدود ۱۱ میلیارد دلار بالغ شده و نفت حدود ۹۰ درصد از واردات هند از ایران را تشکیل داده است.

در همین حال چاران سینگ، مدیر اجرایی بانک دولتی UCO هند به رویترز گفت: میزان قابل توجهی پول از برخی از شرکت‌های نفتی دریافت کردیم. وی به نام پالایشگاه‌ها و میزان پولی که به این بانک واریز شده است، اشاره‌ای نکرد.

منابع صنعتی آگاه اظهار کرده‌اند که «ایندین اویل» که بزرگ‌ترین پالایشگر نفت هند است و شرکت «پالایش و پتروشیمی مانگالور» پول واردات نفت ایران را پرداخت کرده‌اند اما هیچ یک از این دو شرکت در این باره اظهارنظر نکردند.

محمد‌جواد ظریف، وزیر خارجه کشور اخیرا اعلام کرد که ایران به دنبال تاخیر در فعالیت مکانیسم چند‌منظوره اتحادیه اروپا برای تسهیل تجارت با تهران، مکانیسم‌های پرداخت شامل مکانیسم‌های تهاتری با شرکای تجاری خود مانند هند، چین و روسیه ایجاد کرده است.

مدیر اجرایی بانک UCO اظهار کرد پیش از این پالایشگاه‌های هندی به ۱۵ بانک پول پرداخت می‌کردند اما این بار تنها به حساب ۹ بانک ایرانی پول واریز می‌کنند زیرا پنج بانک دیگر هدف تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار گرفته‌اند.
این ۹ بانک شامل بانک سامان، بانک پاسارگاد، بانک اقتصاد نوین، بانک کارآفرین، بانک سرمایه، بانک خاورمیانه، بانک شهر، بانک حکمت ایرانیان و بانک گردشگری هستند.

به هر سو با توجه به اینکه قبلا این ماجرا به تقاضای وارد‌کنندگان سپرده شده بود این وارد‌کنندگان هر آنچه برایشان صرفه اقتصادی بیشتر داشت را وارد می‌کردند و به نیاز‌های استراتژیک کشور توجهی نداشتند و ندارند.

بدیهی است کارگروه‌های تهاتر کالا به دنبال آن خواهند بود که در مقابل کالای با ارزشی مانند نفت کالایی را وارد ایران کنند که نیازهای استراتژیک مملکت را برآورده کند و نه اینکه نفت ایران را سوخت کند.

به هر حال نگاه داشتن این نفت در چاه‌های زیر‌زمینی کشور به نفع کشور و نسل آینده است، و حتی اگر هم چاه‌ها بسته شود بهتر است این نفت استخراج نشود تا اینکه استخراج شود و با کالای بی‌ارزش مبادله شود.

اما سیاست جدید دولت در ایران بر این مبنا است که قیمت ارز خارجی به قیمت واقعی خود نزدیک‌تر شود تا توان خرید کالای خارجی توسط ایرانی‌ها کمتر شود و تقاضا برای این کالاها کاهش یابد، که در واقع با توجه به شرایط فعلی ارز در ایران احتمالا چنین هم خواهد شد و حد‌اقل تا مدت کوتاهی که توان خرید مردم نسبت به کالای خارجی پایین است دولت بتواند روی تولید تقویت تولید داخلی و همچنین تهاتر نفت با کالای اساسی و نیازهای اولیه تولید داخلی سرمایه‌گذاری بیشتر کند.

با این اوصاف به نظر می‌رسد بلایی که سال‌ها پیش با ورود کالای چینی بر سر تولید و اقتصاد کشور آمد این بار با کالای بی‌کیفیت هندی تکرار شود .