سعید جعفری؛ مدیر عامل بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو به محور و رویکردهای اصلی فعالیت های اقتصادی بنیاد برکت و علت وضعیت کنونی اقتصاد ایران پرداخت.

دانشجو: الگوهای اجرایی شما در بنیاد برکت در خصوص فعالیت های اقتصادی و تقویت تولید و اشتغال چگونه است؟

بنیاد برکت با سه الگو از فعالیت های تولید و کارآفرینی حمایت می کند؛ الگوی اول بنگاه محور است مشارکت با کارافرین در قالب بنگاه و واحدهای تولیدی که تا 49 درصد سهم بنیاد و 51 درصد متعلق به کارافرین است.

 سرمایه مورد نیاز پروژه نیز با یک مدل تعیین شده که آورده بنیاد، بخش خصوصی و تسهیلات بانکی است تامین مالی می‌شود.

مدل دوم اجتماع محور است که این مدل بیشترین رویکرد ما را در سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال در بر می‌گیرد و مربوط به اجرای طرح های اشتغالزایی در مناطق محروم است.

ایجاد کار اجتماع محور عمدتا شامل مناطق روستایی و محروم با محوریت افراد بومی و در قالب طرح های زودبازده و مشاغل خرد و خانگی است.

مدل سوم الگوی تسهیلات محور است که با استفاده از تسهیلات قراردادی با بانک پارسیان و با کمک معاونت مناطق محروم ریاست جمهوری نسبت به تامین منابع مورد نیاز واحدهای تولیدی تا دو میلیارد تومان اقدام می کنیم.

در واقع در قسمت هزینه‌ها و تامین سرمایه جاری کمک می کنیم تا منابعی که دست واحد تولیدی می رسد ارزانتر به صرفه باشد.

دانشجو: از این طرح های اشتغال زایی در مناطق محروم و روستایی زیاد اجرا شده اما عملا نتیجه مطلوب یا مستمری ندارد! آیا شما نیز به همین منوال عمل می کنید؟

با این سه روش ما در رابطه با اجرای طرح های اشتغالزایی و طرح هایی که اساسا منجر به تثبیت و توسعه ظرفیت های جدید اشتغال می شود کمک می کنیم.

الگوی بنگاه محور که یک الگوی مطالعه شده است و حدود 11 سال در بنیاد اجرا می شود.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور الگوی اجتماع محور را در نظر گرفتیم که حدودا دو سال روی آن مطالعه شد و با تجارب موفق دنیا و کشور خودمان جمع بندی و خلاها و یا نقایصی که موجب عدم موفقیت یا کاهش اثربخشی طرح های اجرا شده قبلی در کشور بود را بررسی کردیم.

 طرح هایی که با تمرکز بر مشاغل خرد و خانگی اجرا می شده یا عمدتا اجرا می شود تاکید بر تامین مالی دارد در حالی که بحث تامین منابع مالی یک حلقه از این زنجیره است و قطعا صرف پول دادن و وام دادن به یک فرد روستایی یا یک فردی که نیازمند تامین منابع مالی است تا کسب و کاری راه بیندازد آن شغل نمی تواند پایدار باشد و دوام داشته باشد!

اثرات وام اشتغال بدون حمایت  را هم دیدیم این همه منابع صرف شده ولی مشاغل پایداری به آن معنا ایجاد نشده است شاید به تعبیری بیکاران بدهکاری را ایجاد کردیم و لذا برای این که از این موضوع دوری کنیم و دوباره در این چرخه آسیب قرار نگیریم زنجیره ایجاد کردیم.

دانشجو: آیا به ظرفیت ها و آمایش سرزمینی مناطقی که طرح اجرا می کنید توجه می شود؟ آیا پروژه های اجرایی مورد ارزیابی قرار می گیرد؟

اولا ورود ما در هر منطقه براساس مطالعه قبلی و شناخت قبلی است پتانسیل های ظرفیت های منطقه را شناسایی می کنیم و اساسا افراد و مشاغل را در راستای ظرفیت های موجود احصا می‌کنیم.

این زنجیره شامل سه مرحله کلی است؛ مرحله اول تامین نهاده های مورد نیاز و در صورت لزوم طراحی محصول است.

مرحله دوم نحوه تامین منابع مالی و خود فرایند تولید است و نهایتا مسئله فروش محصول و بازار و ماندگاری در بازار است. یعنی این زنجیره باید به طور کامل دیده شود، قطعا اگر محصولی بازار نداشته باشد تولیدش فایده ای نخواهد داشت. باید همه در کنار هم باشند تا زنجیره تولید شکل بگیرد.

ما در بنیاد به صورت علمی و مدون مجموعه هایی داریم کار را رصد و ارزیابی می کنند.

دانشجو: با توجه به اینکه شما در متن فعالیت های اقتصادی و اشتغال آفرینی به ویژه در مناطق محروم هستید و با نقاط قوت و ضعف و مشکلات و ظرفیت ها آشنایی دارید آیا می توان به بهبود وضعیت اقتصادی کشور امیدوار بود؟! علت اینکه در مواردی موفق و در موارد دیگر منفعل و ناکارآمد عمل می کنیم چیست؟

امروز باید نگاهمان به اقتصاد و راهبردها را در راستای واقعیت ها قرار دهیم.

زمانی که همه چیز را بسته به منابع دولتی می دانیم یعنی انتظار داریم که از طریق منابع دولتی این اتفاقات بیفتد یا سیاست هایمان به نحوی است که این همه منابع مالی پول سرگردان در کشور وجوددارد اما نمی توانیم این منابع را در اختیار و خدمت تولید و رشد اقتصادی قرار دهیم! این برمی گردد به این که ما سیاست هایمان، برنامه ریزی هایمان، قوانین و مقررات، ساختار و ساز و کارهایمان و مکانیزم هایمان نمی تواند این واقعیت را به منصه ظهور برساند!

مشکلات به مجموعه برمی گردد؛ بخش قانون گذار، بخش قضایی کشور، مجریان و دولتمردان و حتی خود مردم!

بالاخره باید مردم به سیاست ها اعتماد و اطمینان داشته باشند، من رویکرد انتقادی روی موضوع ندارم ولی اگر ما تاکید مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی در کشور اجرا کنیم می توانیم از منابعی که دراختیار مردم است در بخش تولید استفاده کنیم.

ما صدها ها نمونه داریم که علی رغم تحریم ها به دانش و تکنولوژی لازم رسیده ایم من نمی گویم تحریم بی اثر است نه اثر دارد، بالاخره مشکلاتی دارد ولی مهم این است که در این شرایط ما می توانیم کاری کنیم. این که بشینیم و در این شرایط که به تعبیری جنگ اقتصادی است انفعالی عمل کنیم قطعا نمی توانیم چیزی درست نمی شود، ولی می بینید در همان جاهایی که همین شرایط حتی شدیدتر حاکم است ارگان ها و نهادهایی در این کشور  با نگاه جهادی با یک روحیه متعهدانه با همان تخصص و دانش بالا کارهای بزرگی می کنند و انتظار می رود که مجموعه کشور، مردم، دولت و تمامی کسانی که دست اندرکار در بحث اقتصاد هستند در این عرصه به این شکل ورود کنند.

با توجه به اینکه ما در کشور پتانسیل های بالایی همچون نیروی انسانی و سرمایه انسانی بسیار بالایی داریم، نیروی جوان ما با توجه به اینکه تحصیل کرده هستند در واقع دانش پایه است من شخصا اعتقاد دارم اگر به این ها اتکا کنیم و نحوه مدیریت این منابع با ارزش را درست و صحیح کنیم قطعا می توانیم مشکلات را پشت سر بگذاریم و به رشد و توسعه و رفاه اقتصادی مطلوب برسیم.