به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو علی اکبر کریمی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس امروز در میزگرد بررسی پایان خام فروشی نفت با توسعه ساخت پترو پالایشگاه ها که با عنوان تنفس خوراک به همت بسیج دانشجویی دانشکده موسسه شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد گفت:  توسعه پتروپالایشگاه ها یک ضرورت قطعی برای کشور است.

وی با بیان این که همه ما می دانیم وابستگی اقتصاد ملی و بودجه دولت به درآمدهای نفتی یک واقعیت تلخ غیرقابل انکار است افزود: متاسفانه در طی سال های گذشته علی رغم تاکیدات رهبر معظم انقلاب برای کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت اما در این حوزه موفقیتی نداشته ایم البته شاید تحریم ها باعث یک توفیق اجباری شود و ما به سمتی برویم که وابستگی اقتصاد ملی و بودجه دولت به درآمدهای نفتی کاهش دهیم.

کریمی تصریح کرد: ما یک روز در صنعت نفت کشور شرایطی داشتیم که همه امور مربوط به اکتشاف، استخراج، انتقال، پالایش و توزیع در انحصار دولت بود با این وجود امروز این شرایط را پشت سر گذاشته ایم به گونه ای که دولت خود را از امور تصدی گری نفت تا حد زیادی کنار کشیده است و در کنار آن شاهد فعالیت پالایشگاه های خصوصی هستیم.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه امروز سرمایه گذاری دولتی جدید در صنعت پتروشیمی نداریم اظهار کرد: بودجه وزارت نفت به عنوان بزرگترین دستگاه حاکمیتی در بخش نفت کشور فقط ۱۰ میلیون تومان است ولی واقعیت این است که تمام هزینه های وزارت نفت از طریق شرکت ملی نفت تامین می شود.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه اگر به شرایطی برگردیم که امور صنعت نفت در حوزه های مختلف به مردم و بخش خصوصی واقعی واگذار شود و دولت تنها تولیت مالکیت میادین نفتی را به عهده بگیرد می توان یک ظرفیت عظیم سرمایه گذاری پیش روی مردم باز کرد افزود: مجلس 14 و نیم درصد از منابع حاصل از درآمد نفت را برای سرمایه گذاری ه شرکت ملی نفت اختصاص می دهد البته در سال 98 با توجه به اینکه میزان صادرات نفت از دو و نیم میلیون بشکه به یک و نیم میلیون بشکه کاهش یافته رقم اختصاص یافته به شرکت ملی نفت نیز کاهش یافته است.

کریمی با اشاره به اینکه وزارت نفت یک اشتهای سیری ناپذیر برای دریافت منابع مالی دارد و اگر دست آقایان بود تمام درآمدهای نفت را به شرکت ملی نفت اختصاص می دادند افزود: دو راهکار برای تامین منابع مالی مورد نیاز در صنعت نفت وجود دارد نخست استفاده از سرمایه گذاری خارجی و دیگری استفاده از سرمایه های داخلی است.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: ایراد استفاده از منابع خارجی این است که باید این منابع را در بلند مدت همراه با سود آن پس داد و عملا از اقتصاد ملی ما خارج می شود و دوم اینکه این گونه سرمایه گذاری های خارجی با شرط و شروط زیاد همراه هستند چون کسی محض رضای خدا به ما پول نمی دهد.

وی با اشاره به اینکه امکان استفاده از سرمایه های داخلی و نقدینگی گسترده موجود در کشور یک توانمندی است که باید از آن در صنعت نفت استفاده کنیم تصریح کرد: نقدینگی که مانند یک هیولای مهار نشدنی بنظر می رسد ولی باید آنرا مهار کرده و همراه با با تدبیر مورد استفاده قرار دهیم.

کریمی با بیان اینکه وجود ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی یک ظرفیت بزرگ در اقتصاد کشور است افزود: باید این نقدینگی را با ساز و کار شفاف و بدون اینکه رانت ایجاد شود در قالب صندوق های سرمایه گذاری که سهام آن در بورس قابل معامله باشد مورد استفاده قرار دهیم.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه نقدینگی موجود در کشور در شرایط کنونی با اولویت در سه زمینه صنعت نفت، مسکن و توسعه صنعت حمل و نقل با تاکید بر صنعت ریلی قابل استفاده است افزود: با استفاده از این نقدینگی می توانیم در حوزه اکتشاف، استخراج، پالایش و توزیع منابع سرشاری را نصیب کشور کنیم هم چنین در بخش مسکن این نقدینگی می تواند موجب اشتغال و رونق تولید در حدود ۲۰۰ رشته صنعتی و تولیدی مرتبط با مسکن شود.

وی با اشاره به حبس نقدینگی موجود در بانک ها تصریح کرد: بانک ها مجبور هستند سودهای بالا به سپرده های مردم بدهند اما خودشان از امکان سرمایه گذاری برای کسب سودهای بالاتر عاجز هستند و به همین علت سپرده های بانکی زیان سنگینی را به اقتصاد کشور، بانک ها و سپرده گذاران وارد کرده است.

کریمی با بیان اینکه بیش از 80 درصد حجم نقدینگی در قالب سپرده های بانکی نگهداری می شود افزود: استفاده از این نقدینگی در زمینه توسعه صنعت پتروپالایش می تواند برای ما مزایای بالایی داشته باشد.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه پتروپالایش می تواند برای کشور مزایای بالایی داشته باشد افزود: توسعه صنعت پتروپالایش موجب کاهش هزینه، افزایش راندمان، افزایش سودآوری و بهینه سازی مصرف انرژی می شود اما امروز رویکرد هماهنگی و تعامل فعالیتهای پالایشگاهی و پتروشیمی در کشور وجود ندارد بعنوان مثال می توان به وضعیت پالایشگاه و پتروشیمی شازند اراک اشاره کرد که علیرغم این که این دو مجتمع در کنار هم هستند ولی از ظرفیت یکدیگر بهره نمی برند.
وی با بیان اینکه سال ها بعد از خصوصی سازی پتروشیمی شاهدیم در کار این صنعت اخلال ایجاد شده و به دلیل عدم رویکرد تاکید بر تکمیل و تقویت زنجیره تولید از مزایای زنجیره کامل تولید برخوردار نیستند افزود: پالایشگاه ها و پتروشیمی ها در کشور نتوانسته اند با هم تعامل و همکاری داشته باشند.

کریمی افزود: امروز پتروشیمی شازند اراک به جای استفاده از نفتای تولید شده در پالایشگاه شازند اراک، نفتا را با تانکر از کشور عراق یا پالایشگاه آبادان و ستاره خلیج فارس با هزینه حمل زیاد تامین می کند.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به بررسی طرح پیشنهادی نمایندگان مجلس در مورد افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام مجلس تصریح کرد: این طرح پالایشگاه های کوچک را هم در برمی گیرد و هیچ ظرفیت خاصی در آن قید نشده است.

وی هدف از ارایه طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام به مجلس را توسعه صنعت پالایشگاهی کشور عنوان کرد و افزود: هدف از ارایه این طرح این است که از مزایای پالایش دو میلیون بشکه نفت استفاده شود در هر حال ما امروز در یک شرایط خاص هستیم و دشمن بر روی موضوع صادرات نفت متمرکز شده است از این رو ما باید نفت خام را به فرآورده های نفتی تبدیل کنیم چون امکان رهگیری نفت خام توسط آمریکا و همراهانش وجود دارد ولی وقتی که نفت خام به یک فرآورده تبدیل می شود امکان رهگیری آن وجود ندارد.

کریمی تصریح کرد: در حال حاضر مشکل ما در بحث قیمت های خوراک تحویلی به پالایشگاهها و پتروشیمی ها، ناشی از عدم شفافیت در صنعت نفت است و بخش عمده 900 میلیارد تومان یارانه پنهان موجود در کشور، مربوط به بخش انرژی است.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه امروز پالایشگاه های کشور بعلت عدم گردش مالی واقعی در آنها ، حتی برای تامین هزینه های جاری و پرداخت حقوق کارکنان خود با مشکل مواجهند در حالی که ممکن است یک پالایشگاه سالیانه 20 هزار میلیارد تومان گردش مالی داشته باشد، افزود: این مشکل به دلیل عدم قیمت گذاری واقعی و شفاف در پالایشگاهها است البته در نیروگاه های برق نیز همین وضعیت وجود دارد و حل این مشکل نیازمند شفافیت است.

وی با تاکید براینکه شفافیت جلوی فساد و رانت را می گیرد افزود: میلیون ها لیتر فراورده های سوختی کشور با کامیون و تانکر از طریق مرزها و گمرک جلوی چشم همه قاچاق می شوند و قاچاقی که با بشکه های ۲۰ لیتری در مرزها صورت می گیرد در مقابل این حجم از قاچاق ناچیز است. در هر حال این قاچاق گسترده به دلیل عدم وجود نظارت صورت می گیرد و وزارت نفت هم عزم و اراده لازم برای ورود به این موضوع و حل آنرا را ندارد.

کریمی با بیان اینکه تامین سرمایه، وجود توان فن و مهندسی در ساخت و نصب و عزم و اراده در تصمیم گیری ها سه شرط لازم برای ایجاد شرایط مطلوب جهت تبدیل نفت خام به فراورده های نفتی است تصریح کرد: متاسفانه وزیر نفت هیچ علاقه و عزم و اراده ای برای توسعه صنعت پالایش نفت در کشور نداشته است و در دوره هشت ساله قبلی و دوره حدود شش ساله کنونی اراده ای برای اجرای یک طرح پالایشی در کشور وجود نداشته است.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطر نشان کرد: تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز تنها طرحی بود که در این دوره به بهره برداری رسید البته ساخت این پالایشگاه نیز توسط قرارگاه خاتم از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و آقایان رفتند و روبان آن را پاره کردند و پز آن را دادند.

وی تصریح کرد: آقایان بارها در مصاحبه ها گفته اند که کار پالایش توجیه اقتصادی ندارد.

رفیعی کارشناس حوزه انرژی و پالایش نفت نیز در این میزگرد گفت: دنیا به سمت توسعه صنعت پتروپالایشگاهی حرکت کرده به گونه ای که چین 60 میلیارد دلار، کویت 12 میلیارد و نیجریه 9 میلیارد دلار برای توسعه پتروپالایشگاه ها اختصاص داده است.
وی به اتخاذ سیاست تکمیلی از سوی دولت امریکا برای توسعه صنعت پتروپالایشگاهی اشاره کرد و افزود: در کشور عربستان نیز 7 میلیون نفر در پروژه های پتروپالایشگاهی مشارکت داشته اند.

وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در جریان نهضت کاهش خام فروشی تاکید کردند باید خام فروشی به تدریج از بین برود افزود: در دوره آقای آقازاده وزیر نفت اسبق کشورمان دو پالایشگاه در کشور احداث شد اما پس از آن هیچ پالایشگاهی ساخته نشده است با این وجود سوال این است که چرا نه تنها پالایشگاهی احداث نمی شود بلکه پالایشگاه ها نیز به روز نمی شوند.

وی با بیان اینکه اولین مشکل در صنعت پالایشگاهی نحوه شرکت داری در این صنعت است افزود: اشکالات خصوصی سازی، اقتصاد غیر آزاد پالایشگاه ها، مشکل تامین مالی و سوددهی پایین پالایشگاه ها از جمله مشکلات صنعت پالایشگاهی کشور است.