* پرویز باورصاد
حوزه دریا و سواحل همجوار آن دارای طیف گسترده‌ای از انواع فعالیت‌های اقتصادی مؤثر بر توسعه، رفاه و ثروت مردم دنیا و بخصوص کشورهای ساحلی است، که از دیر باز در برخی زمینه‌ها استفاده محدود داشته، ولی امروزه به لطف دانش، تکنولوژی و فناوری‌های بسیار کارآمد و مؤثر، زمینه‌های بهره‌برداری و اختصاص منابع جدید در دهه‌های اخیر ، باعث تعمیق استفاده‌های سنتی و منجر به تولید محصولات دریا پایه کثیر و بخصوص زیست‌فناوری دریا بنیان شده که در نتیجه اشتغال و رونق و رفاه و انباشت سرمایه برای کشورهای فعال‌شده است، توسعه عظیم صنایع دریایی را در برداشته است.
در حقیقت دستاوردهای صنعتی و خدماتی دریایی جدید برای هیچ جامعه‌ای میسر نبوده مگر اینکه "نقشه راه معین و علمی و کاربردی در مقاطع مختلف زمانی" به عنوان چراغ راه حرکت در محدوده‌ای عظیم و دارای پتانسیل کمک به بشریت تهیه نشده باشد. خوشبختانه این سند در ایران بوسیله ستاد دریایی تهیه و منتشر و جا دارد ضمن اجرا، مستمراً بازنگری تا بتواند حوزه‌های دارای ظرفیت اقتصادی جدید دریایی را پوشش دهد.

دانش و پژوهش همانطور که تاکنون چراغ راه سعادت بشر بوده و ایفای نقش عظیمی را از خود آشکار و اثبات کرده، در چند دهه اخیر نیز پیچیدگی‌های علمی و مکانیزم زمین و کهکشان‌ها و منافع و تعاملات فی‌مابین را با عمق و ابعاد جدیدتری شناسایی, که موجب شده به‌مراتب نقش کلیدی بیشتری را شکوفایی جهان در کفه ترازوی علم و دانش و پژوهش قرار دهد و در شناخت و بهره‌برداری پایدارتر از منابع و بخصوص منبع عظیم و خدادادی دریا در آینده همچنان پیشرو باقی بماند.
تمام دارایی زمین و اقیانوس و اتمسفر خیلی ناچیز شکافته  و پیموده شده و رفتار و تعاملات درازمدت آنان بر تغییرات آب و هوایی و اقلیمی ما و همچنین بهره‌برداری از همه منابع زمین که ضرورت مطلق حیات پایدار بشری است نیاز مبرم به دانش و آگاهی‌های علمی بیشتری را می‌طلبد.
امروزه اهمیت اقیانوس‌ها برای توسعه پایدار زمین و ساکنان آن به‌کرات اثبات و عمومیت‌یافته که پایه آن دانش و آگاهی‌های عمیق و جدید تقریباً روزانه بشری در چند دهه گذشته عامل آن بوده و در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی حاصل می‌گردند. منابع روی سطح زمین با توجه افزایش فزاینده جمعیت جهان و صنعتی سازی عظیم قرن گذشته, منابع را رو به تحلیل برده و ضرورت تأمین منابع جدید را به‌عنوان یک نگرش جهانی ایجاد که حوزه دریا مهم‌ترین و بیشترین سهم را در این رابطه به عهده داشته و یا به آن واگذار نموده است. ولی اقیانوس با توجه به ماهیت و ابعاد دینامیکی آن کمتر از 10درصدکل آن‌که بیش از 70درصد سطح زمین را شامل می‌شود بسیار ناشناخته, علمی و نیازمند به پژوهش‌های عظیم و متنوع جهت شناخت بیشتر و استفاده آتی دارد و مسئولیت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را بسیار سنگین می‌کند.

* پرویز باورصاد عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس بوشهر