به گزارش ایسنا، نتایج این پژوهش که به تازگی در نشریه معتبر "علوم" (Science) با مشارکت چهل پژوهشگر از کشورهای مختلف انجام شده که همچنین ۱۱ پژوهشگر از مراکز علمی ایران به سرپرستی مرجان مشکور، پژوهشگر وابسته به موزه ملی ایران، در آن مشارکت داشتهاند.
مرجان مشکور، پژوهشگر؛ میگوید: تجزیه و تحلیل دنیای باستانی روی نمونههای بز نشان میدهد که روند اهلی سازی بز حدودا از ۱۱ هزار سال پیش در سه منطقهی مختلف خاورمیانه آغاز شده که یکی از مراکز اصلی آن «فلات ایران» است.
او با بیان اینکه نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ۸۳ نمونه ژنوم بز از کل غرب آسیا (شامل ۵۱ نمونه با پوشش کامل ژنوم) از دوران پارینه سنگی تا اواسط دوران اسلامی است، آن را نشاندهندهی فرایند گسترش اهلیسازی در شروع دوره نوسنگی (حدودا ۱۱ هزار سال پیش) میداند.
وی از نتایج مهم این پژوهش را شناخت فرایندهای پیچیدهی اهلیسازی در سه منطقه متفاوت در سرتاسر غرب آسیا میداند که شامل فلات ایران، ترکیه و شرق دریای مدیترانه میشود. در واقع این پژوهش، باورِ قبل در مورد انتشار اهلیسازی از یک مرکز به مناطق دیگر را نقض میکند.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه مطالعات جدید نشان میدهد که در دوره نوسنگی جمعیتهای بز کاملا از یکدیگر قابل تفکیک بودهاند، ادامه میدهد: در اواخر نوسنگی و پس از همسان سازی رخ داده که مشابه وضعیت امروزی و غالب شدن «هاپلوتایپ A» است، این نتایج نشاندهنده انتقال دانش و فناوری جوامع به یکدیگرند و حاصل مهاجرتهای انسان همراه با حیوانات اهلی خود نبوده است.
به گفتهی وی؛ دادههای ژنتیک جمعیتهای انسانی نوسنگی زاگرس که نتایج آن در مجله معتبر "علوم" در سال ۱۳۹۵ منتشر شد، نشاندهندهی همین بحث هستند. در واقع در این روند فرایندی برای اهلیسازی غلات هم مشاهده میشود.
مشکور اظهار میکند: فرایند اهلیسازی در بز منجر به سازگاری به شرایط جدید زندگی در کنار انسان، تغییر خوراک و بروز امراض جدید و زندگی در خارج از زیستگاه معمول، تغییرات ژنتیکی زیادی را بر این حیوان وارد کرده که مهمترین گزینشهای ژنتیکی مشهود در این پژوهش کاهش اندازه، ازدیاد شیر، افزایش ظرفیت زاد و ولد و از همه مهمتر، رنگ مو است.
او با تاکید بر اینکه شاید انتخاب رنگها به دلیل نیاز به تفکیک حیوانات در ارتباط با مالکیت آنها بوده که اولین نشانههای رشد ساختارهای اقتصادی – اجتماعی پیچیده در جوامع اولیه انسانی است، ادامه میدهد: حدود هشت هزار سال پیش، پس از دو هزار سال تجربه دامپروری و کشاورزی، ژنوم بز اهلی که از دیرباز یار جدا نشدنی انسان بوده، تحت تاثیر گزینشهای انسان از جمله برای رنگ مو، قد، تولید شیر، ظرفیت زاد و ولد، کم کم به شکل امروزی تغییر یافته است.
براساس اعلام روابط عمومی موزه ملی ایران؛ به گفته مشکور نتایج مربوط به حوزه ایران حاصل پژوهشهای مشترک بخش استخوانشناسی موزه ملی ایران، بخش باستانجانورشناسی آزمایشگاه باستانسنجی دانشگاه تهران، موزه تاریخ طبیعی پاریس و مؤسسهی ژنتیک "اسمورفیت" در "ترینیتی کالج دبلین" ایرلند است که ده محوطه باستانی را شامل میشود.
وی توضیح میدهد: نمونه های استخوان بز از چندین محوطه ایران از جمله کلک اسد مراد و تپه عبدالحسین از دوره نوسنگی بدون سفال در لرستان، رحمت آباد از دوره نوسنگی با سفال و مسسنگی قدیم در فارس و چندین مکان دیگر در زنجان، آذربایجان غربی و خراسان شمالی هستند.
منبع: ایسنا
مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاعرسانی خود را در این رابطه انجام میدهد.
∎
نظر شما