شناسهٔ خبر: 24224400 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه خراسان | لینک خبر

صحبت های خواندنی علی عبداللهی شاعر و مترجم درباره بازار بی رونق شعر

بی رونقی بازارکتاب شعر، جهانی است

صاحب‌خبر - گروه ادب و هنر- این روزها یکی از مشکلات محسوس در حوزه کتاب های شعر، استقبال ضعیف از آثار منتشر شده است. مشکلی که بخش عمده آن به نپذیرفتن کتاب های شعر توسط کتاب فروشان مربوط می شود؛ زیرا بخش قابل توجهی از کتاب فروشان به دلیل اطلاعات کم در حوزه شعر امروز، از پذیرش کتاب های شعر اجتناب می کنند و به همین دلیل جز در پایتخت و چند شهر بزرگ، شاید به سختی بتوان تمام کتاب های شعر منتشر شده را پیدا کرد؛ به همین منظور خبرگزاری ایبنا، گفت وگویی با علی عبداللهی، شاعر و مترجم داشته است تا نظر او را درباره بازار بی رونق کتاب های شعر بداند که در ادامه گزیده ای از نظرات این شاعر و مترجم را می خوانید. بازار کتاب های شعر وضعیت چندان مناسبی ندارد. به نظر شما چرا کتاب فروشان از پذیرش کتاب های شعر اجتناب می کنند؟ اقتصاد این روزهای کتاب های شعر، چندان مناسب نیست؛ البته در بخش ترجمه اوضاع کمی بهتر است؛ زیرا تصور مخاطب و کتاب فروش این است که آثار ترجمه از میان کتاب های بسیار زیادی گزینش می شوند و مخاطب راحت تر می تواند به آن ها اعتماد کند. به اعتقاد من، یکی از مهم ترین دلایل آن، آشنا نبودن کتاب فروشان و پخش کنندگان با وضعیت شعر امروز است؛ زیرا وقتی پخش کننده شاعری را نشناسد نمی تواند آن را به کتاب فروش معرفی کند و از طرفی کتاب فروش هم کتاب را نمی گیرد. حال اگر کتاب فروش هم کتاب را بگیرد و بعد خودش نتواند آن را معرفی کند، کتاب در کتاب فروشی خاک خواهد خورد. در مجموع و با همه این تفاسیر، باید بگویم کم شدن استقبال از کتاب های شعر مختص ایران نیست و یک پدیده جهانی است و مردم این روزها ترجیح می دهند که مجموعه داستان و رمان بخوانند. چرا گرایش مردم جهان به سمت رمان رفته است؟ این روزها مردم به دنبال سخن استعاری نیستند و به دنبال کلام ساده می روند چون نیاز به تفکر کمتری دارد، بنابراین همه این ها دست به دست هم داده اند تا مردم به دنبال کتاب شعر نروند و مطالعه خود را محدود به داستان و رمان کنند. در واقع این روزها مخاطب شعر، قشر بسیار محدودی از جامعه فرهیخته هستند. در چنین شرایطی که استقبال از کتاب شعر پایین آمده است، چرا شاهد افزایش روزافزون تعداد شاعران هستیم؟ از روزگار قدیم تاکنون، شعر در ایران رواج داشته است و همین موضوع باعث شده تا همه علاقه ای به شاعر شدن داشته باشند. از طرفی ساختار زبان فارسی به شکلی است که شعر گفتن در آن راحت تر از دیگر زبان هاست، به همین دلیل در طول تاریخ این سرزمین، افراد زیادی تمایل به شعر و شاعری داشته اند. این روزها افراد بسیار کمی شعر می خوانند اما افراد زیادی شعر می نویسند؛ این به آن معناست که در ایران تولید شعر بسیار بالا و مصرف کننده بسیار کم است. البته این کاهش استقبال از کتاب های شعر دلایل مختلفی دارد که یکی از دلایل آن، افزایش تعداد عناوین کتاب ها است که باعث شده خواننده سخت تر بتواند انتخاب کند و کمتر به سراغ کتاب برود. به تصور شما راه شاعر شدن آسان نشده است؟ در گذشته فردی چندین سال شعر می نوشت و بعد از آن که شعرش مورد نقد بزرگان قرار می گرفت و در چند نشریه چاپ می شد، ناشر تازه حاضر به دیدن اثرش می شد و کتاب را بررسی می کرد اما امروز همه چیز ساده شده است و معیارهای گذشته وجود ندارد؛ افرادی هستند که حتی از شکم زن و بچه شان می زنند و یک پولی جور می کنند تا کتاب چاپ کنند. ناشران فرهیخته وجود دارند اما تعداد این افراد در جامعه امروز بسیار کم است و شما با پرداخت 2تا 3میلیون تومان می توانید کتاب شعر چاپ کنید. فردی را می شناسم که 20 سال دارد و هنوز ادبیات ایران را نشناخته و شناختی از ادبیات غرب نیز ندارد اما چندین کتاب شعر منتشر کرده است. در چنین شرایطی نباید هم استقبال خوبی از کتاب های شعر شود. مشکلات ریشه ای بسیار زیاد است برای مثال هم اکنون تعداد ناشران ما بسیار بیشتر از تعداد کتاب فروشان است که این یک مشکل اساسی است و باید برای آن فکری کرد. به نظر شما آیا جوایز ادبی ما توانسته اند کتاب شعر خوب را معرفی کنند؟ متاسفانه در کشور ما تعداد جوایز ادبی، به خصوص شعری بسیار کم است و از طرفی همه سلیقه ها را نیز پوشش نمی دهد. به عبارت ساده تر تعداد جوایز شعری، متناسب با تعداد عناوین چاپ شده در یک سال نیست. برای مثال ما جوایز موضوعی یا تخصصی در حوزه شعر بسیار کم داریم و بسیاری از جوایز با موضوع عمومی برگزار می شوند. از طرفی جوایزی که برگزار می شوند نیز استانداردهای لازم را ندارند و هنوز جوایز شعری نتوانسته اند در کشور ما به یک برند تبدیل شوند. همه این مسائل دست به دست هم داده است تا هر جایزه ای که برگزار می شود، مورد انتقاد افراد مختلف قرار گیرد. متاسفانه جوایز ادبی دولتی محدودیت های خاص خودشان را دارند و به برخی سلایق توجه نمی کنند؛ از طرفی جوایز خصوصی نیز نمی توانند مبلغ قابل قبولی را به آثار برگزیده بدهند و گاهی نیز حواشی خاص خودشان را دارند. به همین دلیل اتفاق خاصی در این حوزه رخ نمی دهد.

نظر شما