اشرف باقری: هر اتفاق مبارکی، دلایلی مبارک دارد. اتفاق مبارک این روزها در حوزه زنان، پیشرفت چشمگیر و کم‌مانند آنان در فعالیت‌های ورزشی است، به‌گونه‌ای که شاهدیم، خبر امتیازآوری و پیروزی فردی و گروهی آنان، درخششی تازه به صفحات ورزشی رسانه‌های ایران بخشیده است.  این مهم، ‌نشان می‌دهد که زنان، رویکردی جدی و تازه به ورزش پیدا کرده‌اند و با جدیت و پشتکار مثال‌زدنی، در حوزه‌های گوناگون ورزشی، مشغول عرضه توانمندی فردی و گروهی خویش‌اند. بی‌تردید، نگاه فراجنسیتی و برابری‌خواه برخی مسئولان فدراسیون‌های ورزشی نیز در ایجاد این توفیق ملی بی‌تأثیر نبوده است. کتاب تاریخ ورزش زنان در ایران، حاصل تلاش هیلدا حسینی‌خواه، خبرنگار و مترجم و نخستین گزارشگر والیبال بانوان در رادیو ورزش، به‌تازگی منتشر شده است. در شرایطی که شنیده می‌شود برخی بانوان ورزشکار به‌دلیل ممنوع‌الخروج‌شدن از سوی همسرانشان، از شرکت در مسابقات خارجی و بین‌المللی بازمانده‌اند، انتشار این کتاب می‌تواند بازخوانی دیگری از ارزش زنان ورزشکار و توجه به حقوق اجتماعی آنها باشد. به این بهانه با هیلدا حسینی‌خواه درباره روند انتشار اولین کتاب تاریخ ورزش زنان ایران گفت‌وگو کرده‌ایم. 

 ایده انتشار کتابی با عنوان تاریخچه ورزش بانوان ایران چگونه شکل گرفت؟ 
ورزش بانوان، جایگاهی در رسانه‌های ایران نداشت و هنوز هم سهم چندان قابل‌توجهی در رسانه‌ها ندارد. این در حالی است که موفقیت‌های چشمگیری در ورزش بانوان در سال‌های اخیر به دست آمده است. از سویی، برخلاف آنچه درباره پیشینه‌نداشتن ورزش بانوان گفته می‌شود، ورزش بانوان ایران در رشته‌های مختلف، سرشار از سابقه تاریخی است. براساس شواهد تاریخی، سال 1308 یک مسابقه دوومیدانی در تهران قدیم و در منطقه شمال‌شرقی برگزار شده که نخستین مسابقه رسمی تاریخ ورزش بانوان ایران به‌شمار می‌رود؛ هرچند منابع چندان دقیق نیست. منظور این است که ورزش بانوان در ایران سابقه‌ای قابل توجه دارد و با کمی ارفاق به حدود صد سال می‌رسد. ابتدا قرار بود نگارش و تألیف این کتاب به صورت گروهی باشد، اما پس از مدتی فقط من ماندم و کاری را که شروع کرده بودم، رها نکردم. برای جمع‌آوری مطالب کتاب به ده‌ها نفر مراجعه کردم، مصاحبه‌های طولانی گرفتم و با بزرگ‌ترین کارشناسان ورزش ایران هم‌کلام شدم. حاصل این زحمات، 898 صفحه مطلب بود، اما بنا به دلایلی از این تحقیق جامع، 203 صفحه به صورت خلاصه چاپ و تأسف‌آورتر اینکه بخش مهم و ضروری کتاب حذف و به همین راحتی، بخش مهمی از تاریخ ورزش بانوان ایران کنار گذاشته شد. 
 این کتاب دقیقا چه دوره زمانی را دربر می‌گیرد؟ قدیمی‌ترین سند و خبر درباره ورزش بانوان متعلق به چه سالی است؟ 
این کتاب بازه زمانی صدساله‌ای را دربر می‌گیرد. همان‌طور که گفتم، سال 1308 نخستین مسابقه ورزشی (دوومیدانی) در ایران برگزار شد و قبل از آن نیز فعالیت‌هایی به صورت محدود وجود داشته است، اما چون منبع موثقی نداشت، در کتاب ذکر نشد. به‌هرحال، اگر بخواهیم به صورت رسمی‌تر نگاه کنیم، از دهه 20 شمسی شروع می‌کنیم و به دهه 90 می‌رسیم. بازهم باید تأکید کنم بخش مهمی از تاریخ ورزش بانوان ایران که حاصل تحقیقاتی طولانی بود، بنا به دلایلی از کتاب حذف شد و کلیت کار از بین رفت. 
 برای گردآوری اطلاعات و احیانا انتشار آنها به مشکلی برنخوردید؟ 
دقیقا به خاطر همین مشکلات بود که بخش مهم تاریخ ورزش بانوان حذف شد. متأسفانه من بی‌تجربه بودم و اسپانسر کتاب نیز بی‌اطلاع از ورزش بانوان. این کتاب قرار بود هم دربرگیرنده تاریخ ورزش بانوان باشد و هم به زبان طنز و با استفاده از کاریکاتور، بیانگر وضعیت گذشته و حال ورزش بانوان؛ اما تمام کاریکاتورها مناسب تشخیص داده نشد و با اینکه هزینه زیادی صرف دستمزد کاریکاتوریست شد، همه طرح‌ها از کتاب بیرون آورده شد. 
 شما در رسانه‌ها درباره ورزش و به‌ویژه ورزش بانوان می‌نویسید. به گمان شما، برجسته‌شدن ورزش بانوان و درخشیدن بانوان ورزشکار در شرایط فعلی به چه دلایلی اتفاق افتاده است؟ 
هیچ‌چیز نیست جز خودباوری. شاید امکانات، بهتر و بحث آموزش نیز جدی‌تر گرفته شده، اما آنچه سهم زیادی در موفقیت‌ها دارد، انگیزه خود ورزشکاران است. همین الان هم ورزشکاران با موانع بسیار زیادی روبه‌رو هستند، اما با انگیزه و سماجت به آنچه هدفشان بوده، رسیده‌اند. به‌عنوان یک خبرنگار، موارد حیرت‌انگیزی را دیده‌ام. پدری که سر تمرینات آمده و دخترش را به باد کتک گرفته یا پدر دیگری که برای جلوگیری از ملی‌پوش‌شدن دخترش در یکی از تیم‌های ملی، او را در 18سالگی وادار به ازدواج با مردی 35ساله کرده است. مواردی در ورزش بانوان اتفاق می‌افتد که واقعا تکان‌دهنده است و کسی هم از آنها خبر ندارد. برخی از آنها را به چشم دیده‌ام. البته غیرمنصفانه است که در پیشرفت ورزش بانوان، نقش برخی فدراسیون‌ها را نادیده بگیریم. تفکرات جنسیتی در برخی فدراسیون‌ها کاملا واضح است درحالی‌که در بعضی فدراسیون‌ها هیچ تفاوتی بین بخش زنان و مردان وجود ندارد تا پیشرفت‌ها و افتخارات زیادی برای همان فدراسیون رقم بخورد. انتشار کتابی در حوزه ورزش بانوان ایران را به فال نیک می‌گیرم و امیدوارم سبب‌ساز آشنایی هرچه بیشتر با دختران و زنان ورزشکار و قهرمان شود و انگیزه فعالیت بیشتر را برای دختران نوجوان و جوان فراهم کند تا به ورزش با عنوان فعالیتی سلامت‌آفرین و نشاط‌آور و افتخارآفرین توجه بیشتر و جدی‌تری نشان دهند. 
 به نظر می‌رسد بخش قابل‌توجهی از درخشش بانوان ورزشکار در حوزه معلولان و پارالمپیک بوده است. 
ورزش جانبازان و معلولان در سال‌های اخیر، حجم قابل‌توجهی از افتخارات متعدد داشته است. بخش مهم این افتخارات به رقابت‌های پارالمپیک برمی‌گردد. هم‌اکنون در فدراسیون جانبازان و معلولان، بخش بانوان، پررنگ‌تر از بخش آقایان است و همین موضوع باعث شده موفقیت‌های زیادی در این حوزه رقم بخورد. اهمیت ورزش معلولان و جانبازان و موفقیت‌های این حوزه باعث شد بخش جداگانه‌ای به این موضوع اختصاص یابد. 
 اگر در ارتباط با این کتاب و آنچه احیانا از قلم افتاده است، سخنی هست، بگویید. 
باز هم باید تأکید کنم بخش مهم این کتاب از دست رفت؛ بخش‌هایی که تاریخ ورزش بانوان را به‌دقت مورد بررسی قرار داد و برخی چهره‌های ورزشی را که مادر ورزش بانوان ایران محسوب می‌شوند، معرفی کرد؛ همانند طاهره طاهریان. تلاش می‌کنم برای چاپ‌های بعدی، تمام این موارد گنجانده شود، ضمن اینکه چاپ اول کتاب، گرفتار اشتباهات نگارشی شد و به‌شدت ناراحتم کرد. به‌هرحال امیدوارم ورزش بانوان ایران، بسیار بیشتر از اینها مورد توجه قرار بگیرد.