مسائل خودتان را هنگام خواب و زير دوش حل کنيد!

دکتر مجتبي لشکربلوکي

معروف است که مخترع چرخ خياطي به فکر ايجاد يک دستگاه خياطي بود که بتواند سرعت و کيفيت دوخت را بالا ببرد. اما نمي توانست مساله اش را حل کند. تا اين که يک شب خواب ديد که چندين بومي وحشي با نيزه هايي محاصره اش کرده اند! وقتي از خواب بيدار شد متوجه شد که نوک نيزه هايي که در دست بوميان بود سرشان سوراخ داشت و همين جا بود که وي توانست مساله اش را حل کند. چرا که تا آن موقع ذهنيتش اين بود که انتهاي سوزن بايد سوراخ داشته باشد و هر کار مي کرد نمي توانست ماشين چرخ خياطي را درست کند. اما با آنچه در خواب ديده بود، با قرار دادن سوراخ در نوک سوزن چرخ خياطي کامل و به بازار عرضه شد.

نکته اين است که گاهي شما زمان بسيار زيادي را صرف حمله مستقيم به يک مساله مي‌کنيد، درحالي‌که بعضي ايده‌هاي خلاقانه تنها زماني پديدار مي‌شوند که خودتان را (بدون اينکه از مساله غافل باشيد) در وضعيتي آرام و رها قرار دهيد.

بر اساس مصاحبه با نوآوران و مديران ارشد دريافته ايم که در بسياري از مواقع نيز ايده‌هاي نو در حالي کشف مي‌شود که نوآور در وضعيت تمدد اعصاب است و «تلاش» نمي‌کند مساله‌اي را حل کند. نوآوران همچنين ايده هاي جديد را در زمان‌هايي مانند پياده روي، رانندگي، ماهيگيري، دوش گرفتن، تعطيلات يا حتي نيمه‌شب به دست مي‌آورند. به عنوان مثال ايده‌ اوليه تأسيس يک شرکت زماني الهام شد که خالق آن داشت با دلفين ها شنا ميکرد.حل مسايل سخت و پيچيده منوط به وصل کردن امور مختلف به همديگر است. مثلا شما بايد اعتباري که نزد يک فرد داريد را با جلسه اي که فردا با يکي از نزديکان وي داريد گره بزنيد و اين دو را به گزارشي که سه ماه قبل تهيه شده ارتباط دهيد و در نهايت اين را کنار محصولي قرار دهيد که شش ماه بعد به بازار مي آيد. همه اين ها را بايد بگذاريد کنار هم تا يک مساله حل شود. استاد دانشگاه هاروارد در کتاب ژنتيک نوآوري معتقد است که ما براي حل مسايل و نوآوري نيازمند تفکر پيوندي هستيم. يعني پيوند دادن مسايل و موضوعات و ابعاد مختلف. وي مهارت تفکر پيوندي را يکي از کليدي ترين مهارت ها براي حل مساله مي داند.براي چنين کاري نياز به تفکر پيوندي داريد براي تقويت مهارت پيوندي پنج سازوکار زير پيشنهاد مي شود:

1-ياد بگيريد با مسايل زندگي کنيد. به اين معنا که قرار نيست هر زمان هر مساله اي مطرح شد شما در عرض 15 دقيقه براي نسخه بپيچيد. گاهي اوقات بايد به خودتان و جهان فرصت دهيد تا جواب مسايل از جايي که تصورش را نمي کنيد سر بزند.

2-«جايگاه خلوت بهينه» خود را بيابيد. هر کسي جايي دارد که مي تواند الهام بگيرد. هر کسي بايد جايي را پيدا کند که مغزش آهسته به جوش‌ و خروش بيايد. افراد موفق عموماً مکانها و زمانهاي مناسب خود را براي خلق ايده هاي نو مي شناسند.

3-«زمان بهينه خلاقيت» بعضي افراد بهترين ايده هايشان را صبح زود پيدا مي‌کنند و برخي نيمه‌شب. زمان مناسب خودتان را پيدا کنيد.

4-سعي کنيد يک دفترچه يادداشت کوچک همراه خود داشته باشيد يا ايده ها را بلافاصله در تلفن همراه يا لپ تاپ خود ذخيره کنيد. ايده‌هاي جديد درست در زمان و مکاني که شما انتظارش را نداريد به سراغ شما مي‌آيند.

5-پژوهشگران هاروراد دريافته‌اند که خواب پادزهر بستگي ذهن و محدوديت‌هاي فکري است. بنابراين اگر به يک چاله‌ فکري برخورديد، با اندکي خواب اين چاله را پر کنيد. خواب به‌طور ميانگين 33 درصد شانس شما را براي مرتبط کردن چيزهاي نامرتبط و رسيدن به ايده هاي بکر افزايش مي دهد. اگر همه‌ي راه ها براي حل مشکلتان به شکست منتهي شدند، برويد بخوابيد.فرقي نمي کند که ما خانه دار باشيم يا يک مدير ارشد نظام، همه ما هر روز بايد مسايلي را حل کنيم از انتخاب مدرسه فرزندمان تا انتخاب استاندار، از ريزگردها تا مفسدان کلان اقتصادي. براي حل مسايل نيازمند تفکر پيوندي هستيم و سازوکارهاي بالا مي تواند به کيفيت تصميمات ما کمک کند.