مردادماه امسال بالاخره ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی سازمان بین‌المللی یونسکو، تصمیمشان را گرفتند و روستای «کلپورگان» استان سیستان‌وبلوچستان را در فهرست جهانی خود به ثبت رساندند. برای خیلی‌ها که حتی آشنایی دورونزدیکی با هنرهای دستی دارند، «کلپورگان» روستایی ناآشناست. این روستا از توابع شهرستان سراوان، واقع در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان است که در یک کلام می‌توان آن را تنها موزه زنده سفال جهان تعبیر کرد. در این روستا زنان هنرمند بلوچ سفالینه‌های کلپورگان را با طرح و نقش‌های کاملا هندسی و بدون لعاب می‌سازند، به‌طوری‌که تولیدهای آنها به آثار کشف‌شده از محوطه‌های تاریخی و کهن منطقه بلوچستان و نقاط دیگر ایران شباهت زیادی دارد و شاید بتوان گفت سفال کلپورگان، هفت‌هزار سال است که بدون تغییر مانده!
سفال‌های کلپورگان بیشتر از آن جهت در دنیا شهرت یافتند که شباهت زیادی به سفال‌های ماقبل تاریخ دارند، به‌طوری‌که تولیدهای کنونی این سفال‌ها شباهت زیادی به آثار کشف‌شده از محوطه‌های باستانی و کهن در مناطق مختلف دارد. نکته جالب در ساخت این سفالینه‌ها این است که برای ساخت آنها از چرخ سفالگری استفاده نمی‌شود و کوزه‌ها با هنر دست زنان بلوچ شکل می‌گیرند؛ همچنین برای تزئین سفالینه‌ها از هیچ‌گونه لعابی استفاده نمی‌شود و زینت‌بخش آنها طرح‌هایی هندسی شامل ترکیب دایره‌هایی خالی و توپر و همچنین نیم‌دایره‌ها و خطوط است که این نقوش یادآور نقش‌های باستانی است. برای تزئین و نقاشی سفال از سنگ «تیتوک» استفاده می‌کنند؛ این سنگ نوعی سنگ منگنز دارای رنگی قهوه‌ای یا سیاه است. با ساییدن سنگ تیتوک روی تخته‌سنگی بزرگ که مقداری آب روی آن ریخته شده، دوغابی تهیه می‌شود که رنگ مورد نیاز برای نقاشی سفالینه‌ها را فراهم می‌کند. سفالینه‌های کلپورگان اشکال و کاربردهای متنوعی مانند کوزه، قلیان، انواع ظروف مانند کاسه و بشقاب و پارچ، قندان و اسپند دودکن دارد. سفال کلپورگان اگرچه آن‌طور که شایسته آن است به دنیا شناسانده نشده، اما اصالت و زیبایی این هنر دست، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. جالب اینجاست که غدا هیجاوی، رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، در بازدیدی که مردادماه امسال از این روستا داشت، گفته بود: «کلپورگان حدود هفت هزار سال تاریخ دارد که مردم منطقه روزبه‌روز در حفظ آن تلاش می‌کنند و این برای ما اهمیت دارد». او از دیدن زنانی که در کارگاه‌های مختلف در حال ساخت ظروف سفالی بودند تعجب کرده بود و در گزارش خود به این نکته اشاره کرده بود که «آن‌طور که بررسی کرده‌ایم، در این حوزه نقش زنان بسیار مهم است، زیرا نقش‌های سفال را زنان برای تولید آماده می‌کنند و این اهمیت زیادی دارد و نقش زنان در تولید سفال کلپورگان بسیارقابل توجه است».