همچنان که حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران خود را آماده سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک میکند، دولت ترامپ و همپیمانانش برای صدور گواهی عدم همکاری ایران طبق توافق برجام لابی میکنند؛ اما تهران مشغول بستن قرارداد با آسیاییها و اروپاییهاست. برای دولت چین، ایران و پاکستان آنقدر از نظر ژئوپلیتیک مهماند که به آنها بهعنوان کشورهای خودی، نه خاورمیانه -در کنار ژاپن و اندونزی در شرق آسیا- برخورد میشود. پاکستان که از طریق کریدور اقتصادی چین - پاکستان به جهان خارج وصل است، ایران هم یک نقطه مرکزی در جاده و کمربند ابریشم جدید است. برای تهران، پکن یک بازیگر اصلی در تجارت و فاینانس بینالمللی در اجلاس کمربند و جاده ابریشم است. قبلا علی طیبنیا، وزیر اسبق اقتصاد ایران بهطرزی گسترده با وزیر امور مالی چین، ژیائو جی، به بحث نشسته است. شرکتهای چینی در حوزه ساختمانسازی و زیرساختارهای انرژی، در ایران فعالاند. با ورود به معاملهای که تازه بین شرکت چینی سیآیتیایسی و کنسرسیومی از بانکهای ایرانی به ارزش 10 میلیارد دلار وام دریافتی امضا شده، ایران تبدیل به شریک تجاری مهمي براي چین شده است. همچنین ایران وارد معامله با بیآراَی شده که مربوط به نوسازی راهآهن است. این معامله که بین ایران و چین امضا شده، مبلغ 1.5 میلیارد دلار را برای برقیساختن خط راهآهن تهران – مشهد فراهم میكند و مبلغ 1.8 میلیارد دلار دیگر هم برای خط آهن و قطارهای با سرعت بالا که تهران را به قم و اصفهان وصل میکند، سرمایهگذاری شده است.
این نوسازیها در دو خط حامل «بیآرای» جای میگیرند و برای افزایش تجارت چین و وصلشدن به ایران تا نزدیکی تنگه هرمز و ترکیه ادامه دارد. قطارهای باری در سطح ایدهآل باید بیتوقف بین بیجینگ و استانبول تا سال 2020 در حرکت باشند؛ بنا نیست این امر دستاوردی بزرگ شود. ایران خط اتصال کلیدی در راههای عبوری آسیای مرکزی و قفقاز است. یک راه پیشنهادشده از چین به قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران و جنوب شرقی ترکیه ادامه مییابد.
شرکت جنوب چین (سیاِسآر) بزرگترین تولیدکننده لوکوموتیو جهان، انتظار دارد هزینه تمامشده قطار سریعالسیر با سرعت بسیار بالا حدود 150 میلیارد دلار باشد. اتریش، دانمارک، ایتالیا و ژاپن در حال بستن قراردادی به مبلغ حدود 30 میلیارد دلار با ایران هستند. اروپاییها به بازار توزیع بازگشتهاند. مرسدسبنز قراردادی با ایرانخودرو برای توزیع کامیونهایش امضا کرده است. هایونگ کو، رئیس فدراسیون بانکهای کرهای (کِیاِفبی) و کوروش پرویزیان رئیس انجمن بانکهای خصوصی ایران (آیایپیبی) قراردادی بانکی را امضا کردهاند که تجارت بین دو کشور را با پول رایج خودشان توسعه میدهد و از کنار دلار آمریکا رد میشوند.
تقاطع آسیای مرکزی و جنوبی: بندر چابهار
چابهار قطعه مرکزی جاده ابریشم جنوبی هند است. این بندر دارای موقعیت دسترسی به دریای آزاد از طریق اقیانوس هند و یک شاخصه زمینی است که تا افغانستان امتداد مییابد. سرمایهگذاری در این بندر ادامه دارد. اکنون همه این حرکتهای تجاری-سرمایهگذاری از ارتباطاتی با سیایای را که بار دیگر در مورد تغییر رژیم در تهران درجا میزند، مقایسه کنید. یا این مراتب را با سندی که درحالحاضر در کنگره و کاخ سفید در حال چرخیدن است و دستبهدست میشود ، مقایسه کنید.هیچ راهی وجود ندارد که بتوان از طریق آن روسیه و چین را که شریک راهبردی یکدیگرند و عضو پیمان «بریکس» هم هستند، همچنان اروپاییهای درگیر در مذاکرات وین را وادار کرد تا تحریمهای یکجانبه ایالات متحده علیه ایران را بپذیرند. خیلی ساده باید گفت سایر اعضای تیمهای مذاکرهکننده 1+5 از منویات آمریکاییها حمایت نخواهند کرد. اروپاییها و آسیاییها به سرمایهگذاری در ایران ادامه خواهند داد. چین، هند، ژاپن و کرهجنوبی به خرید نفت و گاز ایران ادامه خواهند داد و پول آنها را با ارزهای خودشان یا براساس معاملات سوآپ پرداخت خواهند کرد. در این صورت ما شاهد بازگشت نومحافظهکارانی خواهیم بود که از سر فراغت این معنا را که ایالات متحده احتمالا در یک منازعه متعارف نیاز به طی این مسیر بهتنهایی دارد ، مطرح میکنند و خود را در این دریای رؤیایی شناور نگه میدارند. اینها باید شانس بیاورند تا تحریم اقتصادیشان علیه ایران به نتیجه برسد.
نظر شما