اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ دو سازمان غیردولتی محیط زیستی و یک پژوهشکده معتبر، از اینکه صنایع و سیاست گذاران اتحادیه اروپا از نتایج برنامه‌های نانومواد سازمان OECD استفاده کنند، انتقاد کردند.

به گفته‌ این دو نهاد، اطلاعات حاصل از این برنامه به هیچ وجه برای ارزیابی ریسک نانومواد به منظور نظارت و مجوزدهی معتبر و قابل استفاده نمی‌باشد. با این حال، سازمان Echa و مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا، پرونده‌‌های موردنظر را که شامل اطلاعاتی درباره‌ تأثیرات نانو بر سلامتی انسان و محیط زیست هستند، ارائه داده‌‌اند. به گفته این سازمان‌‌ها، با این شرایط صنایع ادعا می‌‌کنند که با اطلاعات موجود می‌توان نگرانی‌های مربوط به سلامت انسان و خطرات زیست محیطی نانومواد تولیدی را رد کرد. 

سازمان استانداردسازی محیط زیست برای شهروندان اروپا (EECOS)، مرکز حقوق بین‌المللی محیط زیست (Ciel) و مؤسسه OeKo، طبق سفارش مؤسسه طب کار، پرونده‌‌های سازمان OECD درباره ۱۱ نانوماده مشتمل بر ۱۱۵۰۰ صفحه را بررسی کردند و داده‌‌های مشخصه‌‌یابی و سمیت فولورین، نانولوله‌های کربنی تک دیواره و اکسید روی را تجزیه و تحلیل کردند. از گزارش تهیه شده نتایج زیر حاصل شده‌است:

•    اغلب مطالعات و مستندات در این پرونده‌‌ها شامل داده‌‌های مشخصه‌‌یابی ( از قبیل اندازه و توزیع ذرات و شکل سطح ذرات) می‌باشد که برای شناسایی کامل ماده مورد آزمون ناکافی است.

•    کمتر از ۲% پرونده‌های مورد مطالعه در مورد جزییات اندازه‌ نانومواد آزمایش شده، اطلاعات کافی ارائه می‌دهند. 

•    در مورد این که نانومواد چگونه تهیه شده‌اند، اطلاعات کافی وجود ندارد و این باعث می‌شود برقراری ارتباط بین نوع خطر مشخص شده با یک مشخصه خاص نانوماده غیرممکن باشد.

•    اطلاعات خاص نانو ارائه شده در پرونده‌‌ها برای نتیجه گیری درباره ارتباط ویژگی نانویی یک ماده اولیه با سمیت مناسب نیست و در نتیجه، اطلاعات این پرونده‌‌ها برای تهیه و تدوین کتابچه راهنما به کار نمی‌آید.

•    تنها حدود نیمی‌ از داده‌‌های پرونده‌ها که با استفاده از دستورالعمل‌ آزمون‌‌های OECD تولید شده‌‌اند، بدون تغییر در دستورالعمل‌ آزمون بوده‌‌اند و سایر موارد با تغییر در دستورالعمل‌ آزمون همراه بوده است.

توصیه‌های نویسندگان برای شرکت‌کنندگان در این برنامه به شرح زیر است:
•    اعتبار دستورالعمل‌ آزمون‌‌های موجود را برای نانومواد به طور سیستماتیک ارزیابی کنند.
•    دستورالعمل‌ آزمون‌‌ها را برای پخش و سایر کارهای آماده سازی آزمون تدوین کنند.
•    مشخصه‌های نانومواد را که باید به عنوان حداقل‌ها بیان شوند، تعریف کنند.
•    از ساخت یک پایگاه داده‌ برای مواجهه نانومواد حمایت کنند.
•    نقائص پرونده‌‌های موجود را درباره اطلاعات مشخصه‌‌یابی، پروتکل‌های آماده‌سازی و داده‌های مواجهه تکمیل کنند. 

از سوی دیگر، برخی از سازمان‌های حاضر در برنامه اظهار می‌‌کنند که این برنامه می‌تواند برای ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال پس از انتشار نتایج، مؤسسه JRC که در مدیریت این پروژه فعالیت داشته‌است، از طریق خبری در وبسایتش اعلام کرد که سازمان OECD در زمینه ایمنی نانومواد به موفقیت بزرگی رسیده‌است. طبق این گزارش، روش‌های ارزیابی ریسک، خطر و مواجهه کاملاً علمی هستند، کیفیت بالایی دارند و در سطح بین‌المللی هماهنگ شده هستند. با این وجود سازمان ECHA از افراد خواسته‌است که اطلاعات جدید را با دقت ارزیابی کنند و هرجا لازم باشد از این اطلاعات استفاده کرده و برای اطمینان از استفاده ایمن از مواد خود، پرونده ثبت نام خود را به روز رسانی کنند.

به گفته باب دیدریچ، مدیر بخش محیط زیست، بهداشت و ایمنی سازمان OECD، منتقدان برنامه درباره هدف اصلی اولیه آن اشتباه کرده‌‌اند. وی افزود: «OECD قصد نداشته‌است که قانون‌گذاران از نتایج این برنامه برای تعیین ریسک‌‌ها استفاده کنند. این برنامه برای ارزیابی ریسک، انجام آزمون‌‌های دوره‌‌ای راند رابین و تولید داده‌های مواجهه طراحی نشده است.» همچنین وی اضافه کرد: «منتقدان این برنامه به این حقیقت توجه کنند که یکی از عوامل محرک برای آغاز برنامه آزمون، عدم اجماع و توافق بر روی این بود که چه روش‌‌هایی برای ارزیابی نانومواد مناسبند. معتبر بودن روش‌‌های آزمون در ارزیابی ریسک اهمیت بسیاری دارد و در صورت نامناسب بودن این آزمون‌ها، کار قانون‌گذاران در ارزیابی ریسک با اشکال مواجه خواهد شد.»

چندی پیش، انتقاد مشابه دیگری نیز در مجله علوم زیست محیطی نانو، از طرف گروهی از دانشگاهیان در ایالت متحده و دانمارک به سرپرستی پروفسور استفان فوس هانسن به این پروژه وارد شده‌است.