استانهای دارای تالاب مهم در سراسر کشور، نسبت به تشکیل کمیتههای حفاظت از تالابها در سطح استان با مسوولیت شرکتهای آب منطقه ای و حضور دستگاههای مرتبط اقدام کرده اند. با توجه به اهمیت تالابها از منظر حفظ چرخه آب، زنجیره حیات انسانی، گیاهی و جانوری ... حفاظت از تالابها از جنبههای مختلف به موجب قوانین جاری کشور به ارگانهای متعددی از جمله وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده است.
متاسفانه در سالهای اخیر تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارشها در سطح حوضههای آبریز کشور موجب کاهش چشمگیر دبی پایه جریان بسیاری از رودخانههای اصلی شده است؛ بنابراین دور از انتظار نبوده است که شاهد خشک شدن بسیاری از تالابهای مهم و حساس کشور باشیم. به عنوان مثال خشکسالیهای اخیر در استان فارس موجب خشک شدن تالابهای مهمی چون طشک و بختگان، مهارلو و ارژن و پریشان شد.
همچنین کاهش آورد رودخانه هیرمند خشک شدن تالاب هامون را به همراه داشت و تالاب هورالعظیم در استان خوزستان تحت تاثیر کاهش بارندگیها در حوضه آبریز سد کرخه با کاهش آورد جریان مواجه شده است.
به موجب تبصره 2 ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب و تبصره 4 ماده 2 همان قانون، مطالعات تعیین حد بستر و حریم تالابها و حفاظت از اراضی مذکور به وزارت نیرو محول شده است. دوباره با توجه به اهمیت تالابها در آیین نامه اجرایی تبصره 2 ماده 2 قانون اراضی مستحدث مصوب سال 1387، وزارت نیرو مکلف به تعیین حدود اراضی بستر و حریم تالابها و رپر گذاری آن شد.بر این اساس میتوان گفت با توجه به محیط آبی تقربی سه هزار و 300 کیلومتر از تالابهای کشور تاکنون 24 پهنه آبی به طول یک هزار و 700 کیلومتر با تمرکز بر تالابهای ثبت شده در کنوانسیون رامسر به تناسب اعتبارات تخصیصی به طرح متمرکز ملی مطالعه تعیین حد بستر و حریم تالابها، مطالعه شده است و در حدود 400 کیلومتر نیز عملیات رپر گذاری یا نشانه گذاری حدود تعیین شده در بخشی از تالابهای مطالعه شده صورت گرفته است.
مهمترین تالابهای مطالعه شده عبارتاند از انزلی و امیرکلایه در گیلان، آلاگل، آلماگل و آجی گل در استان گلستان، طشک و بختگان در فارس و تالابهای شورگل، یادگارلو، کانی برازان و قوپی در آذربایجان غربی، تالاب گاوخونی در اصفهان، تالاب آق گل مشترک بین دو استان مرکزی و همدان، تالاب چشمه سبز و بزنگان در خراسان رضوی، زریوار در کردستان، تالابهای نیلوفر، یاوری و هشیلان در کرمانشاه، برم الوان در کهگیلویه و بویراحمد، چغاخور و گندمان و مطالعات تالابهای مهم دیگری همچون میانکاله در مازندران، ارژن و پریشان درفارس، حله در بوشهر، قره قشلاق در آذربایجان شرقی و شیمبار در خوزستان نیز در دست مطالعه است. با توجه به اینکه نخستین گام در حفاظت از تالابها تعیین حد بستر و حریم آنها به منظور جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، برداشت آب به صورت غیرمجاز و تثبیت مالکیت حکومت به عنوان انفال است...
متاسفانه در سالهای اخیر تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارشها در سطح حوضههای آبریز کشور موجب کاهش چشمگیر دبی پایه جریان بسیاری از رودخانههای اصلی شده است؛ بنابراین دور از انتظار نبوده است که شاهد خشک شدن بسیاری از تالابهای مهم و حساس کشور باشیم. به عنوان مثال خشکسالیهای اخیر در استان فارس موجب خشک شدن تالابهای مهمی چون طشک و بختگان، مهارلو و ارژن و پریشان شد.
همچنین کاهش آورد رودخانه هیرمند خشک شدن تالاب هامون را به همراه داشت و تالاب هورالعظیم در استان خوزستان تحت تاثیر کاهش بارندگیها در حوضه آبریز سد کرخه با کاهش آورد جریان مواجه شده است.
به موجب تبصره 2 ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب و تبصره 4 ماده 2 همان قانون، مطالعات تعیین حد بستر و حریم تالابها و حفاظت از اراضی مذکور به وزارت نیرو محول شده است. دوباره با توجه به اهمیت تالابها در آیین نامه اجرایی تبصره 2 ماده 2 قانون اراضی مستحدث مصوب سال 1387، وزارت نیرو مکلف به تعیین حدود اراضی بستر و حریم تالابها و رپر گذاری آن شد.بر این اساس میتوان گفت با توجه به محیط آبی تقربی سه هزار و 300 کیلومتر از تالابهای کشور تاکنون 24 پهنه آبی به طول یک هزار و 700 کیلومتر با تمرکز بر تالابهای ثبت شده در کنوانسیون رامسر به تناسب اعتبارات تخصیصی به طرح متمرکز ملی مطالعه تعیین حد بستر و حریم تالابها، مطالعه شده است و در حدود 400 کیلومتر نیز عملیات رپر گذاری یا نشانه گذاری حدود تعیین شده در بخشی از تالابهای مطالعه شده صورت گرفته است.
مهمترین تالابهای مطالعه شده عبارتاند از انزلی و امیرکلایه در گیلان، آلاگل، آلماگل و آجی گل در استان گلستان، طشک و بختگان در فارس و تالابهای شورگل، یادگارلو، کانی برازان و قوپی در آذربایجان غربی، تالاب گاوخونی در اصفهان، تالاب آق گل مشترک بین دو استان مرکزی و همدان، تالاب چشمه سبز و بزنگان در خراسان رضوی، زریوار در کردستان، تالابهای نیلوفر، یاوری و هشیلان در کرمانشاه، برم الوان در کهگیلویه و بویراحمد، چغاخور و گندمان و مطالعات تالابهای مهم دیگری همچون میانکاله در مازندران، ارژن و پریشان درفارس، حله در بوشهر، قره قشلاق در آذربایجان شرقی و شیمبار در خوزستان نیز در دست مطالعه است. با توجه به اینکه نخستین گام در حفاظت از تالابها تعیین حد بستر و حریم آنها به منظور جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، برداشت آب به صورت غیرمجاز و تثبیت مالکیت حکومت به عنوان انفال است...
ادامه در صفحه 2
∎
نظر شما