اسیدهای چرب ضروری، شامل اسیدهای چرب امگا3 و امگا 6 می‌شوند که گاهی از آنها به عنوان ویتامین F نام برده می‌شود. این مواد در بدن ساخته نمی‌شوند و باید از طریق منابع غذایی در اختیار بدن انسان قرار گیرند. آلفا لینولئیک اسید با نام اختصاری ALA، ایکوزاپنتانوئیک اسید با نام اختصاریEPA و در نهایت، دوکوزاهگزانوئیک اسید با نام اختصاریDHA سه اسید چرب از خانواده امگا 3 هستند.

مصرف به اندازه این مواد، تاثیرات مفیدی در بدن انسان بر جای می‌گذارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به کاهش تری‌گلیسیرید خون، تنظیم ضربان قلب، کاهش فشار خون، کاهش تجمع پلاکتی و جلوگیری از انعقاد خون، افزایش‌HDL یا کلسترول خوب، تامین سلامت مغز و سیستم‌های عصبی بویژه در افراد مبتلا به MS، کاهش دردهای ناشی از التهاب مفاصل و آرتروز اشاره کرد. همچنین مصرف امگا 3 توسط مادران باردار می‌تواند باعث افزایش ضریب هوشی نوزادان شود. تحقیقات نشان می‌دهد، مصرف امگا 3 به میزان کافی، احتمال ابتلای کودکان به دیابت نوع 1 را کاهش می‌دهد.

اسیدهای چرب امگا 3 بر سلامت پوست نیز اثر مثبت دارند، به طوری که از خشک و پوسته پوسته شدن، اگزما، جوش و دیگر بیماری‌های پوستی جلوگیری می‌کند و موجب تسریع در بهبود پوست بیمار می‌شود. براساس مطالعات صورت گرفته، در جوامعی که رژیم غذایی آنها سرشار از ترکیبات حاوی امگا 3 است، میزان شیوع افسردگی به طرز معناداری کمتر است. تقویت سیستم ایمنی نیز از دیگر اثرات مثبت مصرف ترکیبات حاوی امگا 3 است.

مصرف امگا3 بر کارآیی بعضی داروها اثرگذار است. به عنوان مثال، در بیمارانی که اعمال جراحی پیوند عضو داشته‌اند، امگا3 می‌تواند عوارض سمی داروی مصرفی این بیماران ـ به نام سیکلوسپورین ـ را کاهش دهد. همچنین افزودن امگا3 به رژیم درمانی بیماران با کلسترول بالا که داروهایی نظیر سیمواستاتین، لواستاتین و آتورواستاتین دریافت می‌کنند، سبب کارآیی بیشتر این داروها می‌شود.

در کنار تمام این محسنات، بعضی افراد لازم است ملاحظاتی را درخصوص مصرف امگا 3 مد نظر قرار دهند.

اسیدهای چرب امگا 3 اثر ضد لخته دارند. بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین، کلوپیدوگرل و آسپرین استفاده می‌کنند، باید این ترکیبات را با احتیاط و در مقادیر کمتر مصرف کنند. همچنین بیمارانی که مشکلات گوارشی دارند، نباید از امگا3 با دوز بالا استفاده کنند، چرا که شایع‌ترین عارضه مصرف این ترکیبات، ایجاد مشکلات گوارشی مانند تهوع، نفخ شکم، اسهال و یبوست است.

با توجه به گزارش بروز موارد نادری از آکنه و اگزما بعد از مصرف امگا3، لازم است افرادی که مستعد بروز این مشکلات هستند، از مصرف این نوع اسیدهای چرب در دوز بالا خودداری کنند.

دکتر کاوه سالارمند

داروساز