هادي محمدي – چهارمين اجلاس سران کشورهاي ساحلي درياي خزر درحالي از فردا دوشنبه در بندر آستاراخان روسيه آغاز به کار مي کند که به گفته مشاور ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه در اين نشست پيش نويس بيانيه اي به امضاي طرفين خواهد رسيد که حاوي شروطي است مبني بر اين که نيروهاي خارجي اجازه حضور در درياي خزر را ندارند. بندر شمالي آستاراخان که روزهاي نسبتا سردي را پشت سر مي گذارد ميزبان 5 رئيس جمهور کشورهاي اطرف اين دريا است؛ ايران ، روسيه ، آذربايجان، ترکمنستان و قزاقستان. تحليلگران معتقدند که اين اجلاس فرصتي است تا شايد بتوانند اندکي از گره هاي موجود بر سر ايجاد قوانين واحد در مورد بزرگترين درياچه دنيا را باز کنند. قرار است 3 سند همکاري در زمينه ماهيگيري و منابع زنده دريايي، آب شناسي و هواشناسي و نيز هشدار در مواقع اضطراري و رفع عواقب آن و نيز اعلاميه پاياني سران در اجلاس يک روزه آستاراخان به امضا برسد. 29 بهمن ماه 1370 بود که آيت ا... هاشمي رفسنجاني رئيس جمهور وقت کشورمان در نشست سران اکو موضوع اجلاس سران کشورهاي ساحلي درياي خزر (کاسکو) را مطرح و اولين نشست مقدماتي را با حضور روساي جمهور کشورها به جز روسيه در تهران برگزار کرد. اما نخستين نشست همه سران کشورهاي ساحلي خزر بعد از يازده سال ، با هدف تعيين رژيم حقوقي درياي خزر و با حضور روساي جمهور وقت ايران، روسيه، جمهوري آذربايجان، ترکمنستان و قزاقستان در ارديبهشت 1381 در عشق آباد پايتخت ترکمنستان برگزار شد. اين جلسه بيشتر به عيان شدن کشورها منجر شد تا جايي که سندي در پايان اين اجلاس امضا نشد.

مهرماه سال 1386 دومين اجلاس سران در تهران و با ميزباني محمود احمدي نژاد رييس جمهور وقت کشورمان برگزار شد. در جريان اين اجلاس پيشنهاد تهيه سند همکاري هاي امنيتي مطرح و جمهوري آذربايجان عهده دار تنظيم متن پيشنهادي سند همکاري امنيتي خزر شد. اين موافقتنامه در صورت توافق همه جانبه، پس از کنوانسيون زيست  محيطي خزر که در سال 2003 در تهران به امضا رسيد، دومين سند مهم اين پهنه آبي محسوب مي شد.

آخرين نشست روساي کشورهاي ساحلي درياي خزر درسال 1389 در باکو، پايتخت جمهوري آذربايجان، برگزار شد. براساس متن تهيه  شده در جلسات کارشناسي، موافقتنامه همکاري هاي امنيتي بين کشورهاي ساحلي درياي خزر در سومين اجلاس سران کشورهاي ساحلي اين دريا به امضاي روساي جمهور 5 کشور رسيد.

در همين حال به گزارش تابناک در آستانه اين اجلاس يوري يوشاکوف مشاور رئيس جمهور روسيه اعلام کرد: بيانيه سياسي روساي جمهوري کشورهاي حاشيه خزر که در آن بر تعامل تأکيد خواهد شد در نشست آتي آستاراخان تصويب خواهد شد. يوشاکوف افزود: پيش نويس اين بيانيه که براي نشست آماده شده است، حاوي شروطي است مبني بر اين که نيروهاي خارجي اجازه حضور در درياي خزر را ندارند. اين مقام روس يادآور شد: اين بيانيه قرار است از سوي وزراي امور خارجه ايران،  روسيه ، قزاقستان ،  آذربايجان و ترکمنستان در 28 سپتامبر در آستاراخان نهايي شود. به گفته يوشاکوف، علاوه بر اين قرار است سه توافقنامه بين دولتي در زمان حضور روساي جمهور کشورهاي عضو در چهارمين دوره نشست کشورهاي حاشيه خزر به امضا برسد.