سجاد صفری؛ بازار: فولاد به عنوان یک صنعت مادر، نقش بسزایی در ارزآوری و ارزش افزوده و اشتغالزایی در صنایع بالادستی و پایین دستی دارد اما این صنعت به دلایل مختلف، هنوز مدیریت درستی را تجربه نکرده است و به عبارتی دیگر صنعت فولاد ایران بدون متولی است.

کارشناسان صنعت فولاد بر این باور هستند که عدم مدیریت واحد و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی نهادهای موازی موجب شده که صنعت فولاد نتواند به ثبات دست پیدا کند. نبود مدیریت یکپارچه و تعیین یک ارگان واحد تصمیم ساز را شاید بتوان عامل اصلی عدم ثبات در بازار فولاد عنوان کرد؛ چرا که اگر با تصمیم‌های کارشناسی یک نهاد، شیوه نامه زنجیره تولید فولاد، تنظیم و تصویب شود بازار فولاد از آشفتگی فعلی، نجات خواهد یافت و فعالان این عرصه با تکیه بر همان یک شیوه نامه، امور مرتبط با زنجیره فولادی را دنبال می‌ کنند.

صنعت فولاد ایران در راستای دستیابی به هدف ۱۴۰۴ سالانه رشد مناسبی را تجربه کرده است و ایران، هم اکنون جزو کشورهای برتر در زمینه تولید فولاد است هرچند که برای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، هنوز نیاز به سرمایه گذاری بالایی در بخش بالا دست و زیر ساخت‌ها وجود دارد اما به هر حال، تولید فولاد کشور، روند صعودی را تجربه کرده است.

مشکل اصلی صنعت فولاد ایران، مربوط به تعیین قیمت و کمبودهای موردی است اما به‌ طور مشخص، مصوبات متعدد در سیستم نظام قیمت گذاری عادلانه و نیز توزیع نامناسب مواد اولیه صنایع تکمیلی و نقش واسطه گران و رشد نامتوازن در بالا دست و پایین دست، مهمترین دلایل التهاب‌های بازار فولاد است.

نظارت صحیح بر قیمت‌های محصولات فولادی و افزایش سطح عرضه از سوی تولیدکنندگان، پرهیز از اجرای ناقص تفاهمنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ ها، مشورت با بخش خصوصی در اتخاذ تصمیمات، انجام اقدامات لازم از سوی شورای رقابت جهت حذف یا کاهش اثر رفتار در بازارهای انحصاری (همچون صفر کردن تعرفه واردات ورق گرم) یکپارچگی در نظام تصمیم گیری و پرهیز از نگاه جزیره‌ای در زنجیره تولید فولاد از مهمترین راهکارهایی است که می‌ توان با اجرای آنها چالش موجود در این بخش را مرتفع و یا به‌ شدت کمرنگ کرد.

فروش مواد اولیه به ‌صورت نقدی، سبب کاهش سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی کوچک ‌شده و از سوی دیگر با نقدی کردن بخشی و یا تمامی از خرید، شاهد حضور دلالان و واسطه گران در فرآیندهای معاملاتی و در نهایت رشد قیمت خواهیم بود.

با شناسایی تولیدکننده واقعی و دستیابی به میزان تقاضای حقیقی ماده اولیه مورد نیاز از طریق سیستم اصلاح‌ شده بهین‌یاب و ظرفیت سنجی تشکلی و تسهیل در شرایط پرداخت‌ها به شکل اعتباری در راستای کمک به ساختار مالی تولید کننده پایین ‌دست، رهگیری واردات انجام ‌شده از حوزه مبدأ به مقصد و نظارت بر قیمت‌های عرضه تمام زنجیره فولاد لازم است.

با توجه به شرایط موجود و دخالت های دولت در صنعت فولاد کشور به نظر می رسد که سرمایه گذاری ها در این عرصه متوقف شود

ضربه دولت به صنعت فولاد با قیمت گذاری دستوری
نائب رییس انجمن تولید کنندگان فولاد در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر، صنعت فولاد کشور با چه کم و کاستی هایی روبرو است و برای رفع این مشکلات، نیاز است که دولت چه اقداماتی را انجام بدهد؟ گفت: صنعت فولاد کشور با مشکلات عدیده ای روبرو است ولی در حال حاضر، قیمت گذاری دستوری دولت در خصوص صنعت فولاد کشور از مهمترین مشکلات موجود در این عرصه است.

«بهادر احرامیان» اظهار داشت: دولت با قیمت گذاری دستوری و اینکه در تلاش است که قیمت فولاد را در یک بازه قیمتی نگه دارد به صنعت فولاد کشور ضربه، وارد می کند.

وی تصریح کرد: دولت با قیمت گذاری دستوری در صنعت فولاد کشور سعی دارد که از این طریق از مصرف کنندگان محصولات فولادی حمایت کند ولی این روش دولت، علاوه بر اینکه در راستای حمایت از مصرف کنندگان نیست بلکه به تولیدکنندگان صنعت فولاد کشور نیز، صدمه می رساند.

آینده صنعت فولاد در هاله ای از ابهام
نائب رییس انجمن تولید کنندگان فولاد در پاسخ به این پرسش که به نظر شما آینده صنعت فولاد کشور چگونه خواهد بود و آیا این صنعت قادر خواهد بود که رتبه جهانی خود را ارتقاء بدهد؟ به بازار، گفت: با این شرایطی که بر صنعت فولاد کشور حاکم است؛ بعید به نظر می رسد که آینده این صنعت بهتر از اکنون شود.

احرامیان اظهار داشت: با توجه به شرایط موجود و دخالت های دولت در صنعت فولاد کشور به نظر می رسد که سرمایه گذاری ها در این عرصه متوقف شود.

وی در پایان، گفت: با توقف سرمایه گذاری ها در صنعت فولاد کشور مشکلات موجود بر این صنعت بیشتر از گذشته خواهد شد و امکان پیشرفت و دستیابی صنعت فولاد ایران به رتبه های بهتر در تولید فولاد در جهان میسر نخواهد شد و باید منتظر ماند و آینده این صنعت را دید.

در حال حاضر، انتظارمی رود حاکمیت دیدگاه نظارتی خود را داشته باشد و اگر می تواند ابزارهای نظارتی خود را گسترش دهد

گلایه مردم از گرانی محصولات فولادی
عضو اتاق بازرگانی تهران و فعال در صنعت فولاد، گفت: متاسفانه قیمت فولاد در کشور روز به روز بر مدار افزایشی و مردم به شدت از این وضعیت گلایه دارند.

«امیرحسین کاوه» اظهار داشت: از سال های ۸۵ و ۸۶ که بورس فلزات در کشور راه اندازی شده مباحثی همچون قیمت، قیمت گذاری، کشف قیمت و همچنین عادلانه و غیر عادلانه بودن قیمت فولاد بر سر زبان ها است.
وی افزود: حال سوال، اینکه چرا به تازگی این بحث ها به جراید و رسانه ها کشیده می شود برای اینکه از پشتوانه سهامداران بورسی نیز برخوردار است.

کاوه در ادامه با اشاره به اینکه امروزه مردم به شدت از گرانی ها گلایه مند هستند، بیان کرد: این گرانی شامل تمامی کالاها و خدمات از جمله آهن و فولاد نیز می شود.

وی تصریح کرد: کشور از یک طرف با گرانی فولاد رو به رو است و از سمت دیگر شرکت های فولادی مرتب تبلیغات می کنند تولید فولاد در شرایط حاضر چند برابر نیاز مصرف داخلی است و در ضمن تولید فولاد صد درصد بومی شده و هیچ ربطی به وابستگی قیمت های دلاری یا واردات ندارد.

کاوه ادامه داد: با این وجود، سوالی که در ذهن آحاد جامعه ایجاد می شود اینکه اگر تولید فولاد در کشور صد در صد بومی شده و ارتباطی به تنش های ارزی ندارد و در عین حال، تولید دو برابر نیاز مصرف داخلی است؛ پس چرا قیمت فولاد روز به روز بر مدار افزایشی و همینطور از قیمت های جهانی بالاتر رفته است؟!

عضو اتاق بازرگانی تهران و فعال در صنعت فولاد، گفت: در حال حاضر، انتظارمی رود حاکمیت دیدگاه نظارتی خود را داشته باشد و اگر می تواند ابزارهای نظارتی خود را گسترش دهد.

وی افزود: چیزی که اکنون نیاز است اینکه ابزارهای نظارتی گسترده تر باشد و باعث نشود که این امتیاز یا رانت از یک بخش زنجیره به بخش دیگری منتقل شود.

کاوه تصریح کرد: همه در زنجیره فولاد متفق القول هستند اگر شیوه نامه یا دستور العملی نوشته می شود نتیجه آن، ارزانی و کنترل آن کالا باشد که ارزانی را مصرف کننده نهایی، حس کند و سودش را آن ببرد.

وی در پایان، گفت: اینجا است که صنعت فولاد نیاز به دستورالعمل و شیوه نامه دارد نه اینکه فقط بخشی را کنترل و بخش دیگر را رها کنند.

البته موضوع دیگری که باید مدنظر مسوولان دولتی، قرار بگیرد این است که حاشیه امنی را برای سرمایه گذاران صنعت فولاد فراهم کنند

صنعت فولاد ایران بیشتر از گذشته، نیاز به نظارت و حمایت های دولت دارد و دولت برای کنترل چالش های حاکم بر صنعت فولاد بایستی از بخش خصوصی کمک بگیرد تا با همفکری بخش خصوصی بتواند موانع و چالش های پیش روی این صنعت را مرتفع کند. موضوع دیگری که نیاز است در صنعت فولاد به آن توجه شود این است که دولت از دخالت های بی مورد و یا به عبارتی دیگر از دخالت های بی برنامه و تصمیمات غیرکارشناسی در این صنعت خودداری کند تا باعث بروز مشکلات بیشتر در این صنعت نشود. اینک که فولاد ایران در جایگاه دهم جهان قرار دارد نیاز است با برنامه ریزی ها و تصمیمات موثر و سازنده مسوولان دولتی و بخش خصوصی زمینه رشد و توسعه صنعت فولاد کشور فراهم بشود تا این صنعت بتواند جایگاه جهانی خود را ارتقا بدهد. البته موضوع دیگری که باید مدنظر مسوولان دولتی، قرار بگیرد این است که حاشیه امنی را برای سرمایه گذاران صنعت فولاد فراهم کنند تا آن ها بتوانند با خیال آسوده تری در این صنعت سرمایه گذاری کنند تا بتوانند موجب رشد و توسعه این صنعت بشوند.