اعتماد| هواي تهران ديروز تا كمي بعداز غروب در وضعيت قرمز قرار گرفته بود و پايتخت نشينان روزي به شدت آلوده را پشت سر گذاشتند اما با بارش باران همه چيز در شرايط مطلوب , سفيد قرار گرفت.
روز گذشته و روزهاي گذشته‌تر از آن، هواي شهر تهران ناسالم بود، يك روز براي گروه‌هاي حساس و روز ديگر براي همه افراد جامعه. شاخص كيفيت هوا عدد 162 را نشان مي‌دهد و اين يعني كمتر از 40 واحد مانده به وضعيت خطرناك. همچنين شركت كنترل كيفيت هواي تهران، از ايجاد وضعيت قرمز در شهر خبر داد و ميزان غلظت ذرات معلق 5/2 ميكرون در هواي تهران را هفت‌برابر استاندارد سازمان بهداشت جهاني اعلام كرد. وحيد حسيني، مديرعامل اين شركت در اين خصوص اعلام كرد: «شاخص كيفيت هوا روز دوشنبه روي عدد 162 قرار گرفت. تنفس در اين هوا براي همه افراد جامعه ناسالم محسوب مي‌شود. كيفيت هواي تهران دوشنبه با يكشنبه تفاوت چنداني نداشت. اما شاخص كيفيت هواي دوشنبه بالاي 150 قرار گرفته و هوا را وارد وضعيت قرمز يا همان هشدار كرده است اما زماني كه مي‌گوييم هواي تهران براي گروه‌هاي حساس ناسالم است به اين معنا نيست كه ساير افراد تحت تاثير قرار نمي‌گيرند و ساير افراد جامعه هم تحت تاثير همان آلودگي‌ها قرار دارند. كيفيت هواي تهران تقريبا در بيشتر روزهاي سال و در فصل‌هاي سرد سال تقريبا در همين شرايط امروز است.» او درباره غلظت آلاينده‌ها و آلاينده شاخص در هواي تهران گفت: «عمده‌ترين آلاينده در هواي تهران امروز ذرات معلق است كه ميزان آن در هواي تهران امروز 72 ميكروگرم بر مترمكعب است. زماني كه غلظت اين آلاينده از 60 بيشتر شود مي‌گوييم كيفيت هوا از نظر غلظت آلاينده‌ها در شرايط ناسالم يا همان شرايط هشدار قرار دارد. عدد 72 طبق استانداردهاي سازمان بهداشت جهاني، هفت‌برابر استانداردي است كه اين سازمان براي هواي سالم پيش‌بيني كرده است و هفت‌برابر يعني 700 درصد بيشتر از سطح استانداردهاست.» حسيني درباره علت كاهش شديد ميدان ديد در تهران در روزهاي اخير به ويژه دوشنبه گفت: «البته هواي تهران آلوده است و غلظت آلاينده‌ها كيفيت هوا را كاهش داده اما كاهش شديد ميدان ديد در تهران كه شهروندان تهراني آن را در دوشنبه بيشتر احساس كرده‌اند ناشي از بالا بودن رطوبت هواست. ميزان رطوبت نسبي در هوا حدود 80 درصد برآورد شده و به نوعي آلودگي هوا و وجود مه در هواي تهران در‌آميخته شده و بنابراين كاهش شديد ميدان ديد در تهران وابسته به آلودگي نيست و بخشي از اين موضوع ناشي از رطوبت بالاي هواست.» به گفته حسيني، در شرايط پايدار جوي هيچ گرد و غبار و آلاينده از بيرون وارد تهران نشده و آلودگي هوا در تهران را ديگر نمي‌توان به گرد و غبار وارداتي و فرامرزي نسبت داد و هوايي كه امروز تهران نفس مي‌كشد، توليد داخلي شهر تهران است و عمدتا ناشي از تردد وسايل نقليه فرسوده و كاربراتوري، موتوسيكلت‌هاي كاربراتوري و خودروهاي ديزلي است كه بدون فيلتر دوده در تهران تردد مي‌كنند. در پي اين آلودگي در تهران، برخي صنوف آلاينده منطقه 14 تعطيل شدند. معاون استاندار تهران هم از تعطيلي معادن تهران تا سه روز آينده خبر داد. رسيدن شاخص هواي شهر به بالاي 100، شرايط را براي گروه‌هاي حساس جامعه ناسالم مي‌كند و بالارفتن اين عدد تا بيشتر از 150، در هر كدام از فاكتورهاي آلاينده، رسيدن به شرايط ناسالم را اعلام مي‌كند. اما رسيدن به وضعيت اضطرار، رسيدن اين عدد به 200 است كه جلسه كميته اضطرار تشكيل و درباره تعطيلي مدارس و ادارات دولتي تصميم‌گيري مي‌شود. محمدهادي حيدرزاده، مديركل محيط زيست استان تهران با اعلام اينكه آلودگي هواي تهران در شرايط ناسالم است به مهر گفت: درصورتي كه ناپايداري پيش‌بيني شده هوا محقق نشود، تا آخرين لحظات دوشنبه شب كميته مواقع اضطرار تشكيل مي‌شود. سازمان هواشناسي خبر از پيش‌بيني ناپايداري هوا در دوشنبه‌شب در تهران داده بود؛ بارش برف و باران در تهران، از پيش‌بيني‌هاي اين سازمان براي تهران بود كه البته خوشبختانه تحقق پيدا كرد.
هشدار وزارت بهداشت براي روزهاي قرمز پايتخت
به دنبال اعلام شرايط ناسالم هوا براي تمام گروه‌هاي ساكن پايتخت، سيد‌حسن قاضي‌زاده‌هاشمي، وزير بهداشت گفت: «متاسفانه مردم به آلودگي هوا عادت كرده‌اند اما اميدوارم به‌طور كل تمهيداتي پيش‌بيني شود كه زمينه آلودگي‌هاي هوا كاهش يابد. متاسفانه سال‌هاي گذشته نيز در اين فصل شاهد آلودگي هوا بوده‌ايم و اكنون نيز وجود دارد و نكته‌اي نيست كه بخواهيم جامعه را حساس كنيم.» درحالي كه افزايش آلودگي هوا مي‌تواند بروز بيماري‌هاي ويروسي همچون سرماخوردگي و آنفلوآنزا را هم تشديد كند، چنان‌كه مسعود مرداني، عضو كميته كشوري مبارزه آنفلوآنزاي وزارت بهداشت هم از افزايش موارد ابتلا در تهران خبر داده. خسرو صادق‌نيت، رييس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت در توصيه‌هاي ضروري گفت: «در اين شرايط افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي يا ريوي، كودكان و سالمندان بايد از فعاليت‌هاي طولاني يا سنگين خارج از منزل اجتناب كنند. چون تاثير آلودگي هوا بر سلامت به عواملي نظير نوع آلاينده‌هاي هوا، غلظت آلاينده‌هاي هوا، تداوم آلاينده‌هاي هوا و نوع گروه جمعيتي در معرض خطر وابسته است و از شهروندان تهراني درخواست مي‌شود كه در اين شرايط، از هرگونه فعاليت بدني خارج از منزل كه به‌طور متناوب و طي مدت چندين ساعت خارج از منزل انجام شده و باعث افزايش ريتم دم و بازدم شده يا ضربان قلب را شدت مي‌بخشد، پرهيز كنند. در شرايطي هم كه افراد به جهت شغل‌شان موظف هستند در محيط آزاد شهري حضور يابند و زمان حضورشان حداقل هشت ساعت در روز است، توصيه مي‌شود از تجهيزات حفاظتي نظير ماسك‌هاي تنفسي استاندارد، FFP1 و FFP2 استفاده كنند كه البته اين ماسك‌ها حفاظت كامل در برابر آلايندگي ايجاد نكرده و استفاده از آنها فقط در صورت اجبار براي حضور در فضاي آزاد توصيه مي‌شود.»
سينه سنگين مردم شهر
«ما عادت داريم به اين وضعيت، هر روز هوا همين‌قدر آلوده است» اين را كه مي‌گويد بيسيمي كه در دستش گرفته صدا مي‌كند و در مورد موتوسيكلتي در ضلع جنوبي ميدان هشدار مي‌دهد. افسر راهنمايي‌و رانندگي ماسك روي صورت نگذاشته و دليلش را اين‌طور عنوان مي‌كند: «اداره به ما ماسك فيلتر‌دار مي‌ده، (و به ماسك همكارش كه آرم راهنمايي و رانندگي گوشه‌اش درج شده اشاره مي‌كند) اما من عادت ندارم از ماسك استفاده كنم، امروز هم بهمون گفتن هوا تو وضعيت هشداره و حتما از ماسك استفاده كنيم. من به آلودگي عادت دارم وقتي ميرم شهرستان كه هوا تميزه ريه‌هام مشكل پيدا مي‌كنه.» پشت چراغ قرمز ميدان آقاي راننده تاكسي منتظر است تا سبزي چراغ مجوز عبورش را صادر كند، در جواب در مورد وضعيت آلودگي، مي‌گويد: «من سيگاري نيستم، اما امروز سينه‌ام سنگينه، تمام تهران رو دور زدم هر‌چي بالاتر مي‌ري هوا آلوده‌تره.» راديوي ماشين تاكسي خراب است و آقاي راننده در جريان وضعيت وخيم آلودگي شهر نيست، اما ريه‌هايش دقيق‌ترين آمار را از آلودگي به او داده‌اند كه مي‌گويد: «دارم بر مي‌گردم خونه، نمي‌تونم ديگه بشينم پشت فرمون.» تكاپوي ميدان شبيه هر روز است، فقط چتري خاكستري روي سر خيابان و پياده‌رو پهن شده و ميدان ديد را كاهش داده، پياده‌رو فقط خاكستري‌تر و سرد‌تر است، دستفروش‌ها بساط‌شان را درست همان جايي كه هر روز پهن مي‌كردند، گسترده‌اند و مشتري‌هاي‌شان را دارند، مرد كه مسواك و نخ دندان و آينه جيبي را روي پارچه مقابلش مرتب كنار هم چيده مي‌گويد: «كار ما كه تعطيلي‌بردار نيست كه بخواهيم تعطيل كنيم، زندگيمون تعطيل ميشه.» دو خانم جوان سراغ پد لاك پاك‌كن را از مرد دستفروش مي‌گيرند و يكي از خانم‌ها با خنده مي‌گويد: «تو تلگرام نوشته بود امروز وضعيت آلودگي قرمزه، گفته بودن از خونه بيرون نياييد اگر كار ضروري نداريد.» آقايي كه كنار دستگاه ATM ايستاده و منتظر است تا نوبتش شود، پكي به سيگارش مي‌زند و دودش را به هوا مي‌فرستد، نگاهي به آسمان مي‌كند و چشمش را تنگ مي‌كند، مي‌گويد: «هوا كه مشخصه آلوده است، من نمي‌دونم چرا تعطيل نكردن امروز رو، اگه ميگن آلوده‌ترين روز دو سال اخير، خب مردم چه گناهي كردن؟»دو خانم از كيوسك اجاره دوچرخه دور ميدان بيرون مي‌آيند و سوار بر دوچرخه‌هاي‌شان آماده حركت مي‌شوند. در مورد ميزان آلودگي هوا خبرها را دنبال نكرده‌اند و خانم جلويي مي‌گويد: «ما از صبح تو شركت بوديم، اما هر سال وقتي هوا خيلي سرد ميشه همين حالت پيش مياد، دفتر ما طبقه هفتم ساختمونه، امروز تقريبا هيچي از پنجره اتاقم مشخص نبود، ديد خيلي كم شده بود، اما ما كه تو شركت بوديم فكر كرديم شايد مه باشه.» خانم دوم مي‌گويد: «ديشب گفتن بارون بياد هوا بهتر ميشه، منتظر بارندگي هستيم كه يه نفسي بكشيم.» وقتي صحبت از هشدار در مورد فعاليت‌هاي جسمي در هواي آلوده پايتخت مي‌شود و دوچرخه‌سواري كه مي‌تواند به ريه مردم آسيب بزند و اينكه چرا كيوسك‌هاي اجاره دوچرخه تعطيل نيستند و مثل هر روز فعاليت‌شان را ادامه مي‌دهند، مسوول كيوسك اجاره دوچرخه مي‌گويد: «اين هشدارها تاثيري نداره، آمار ما نسبت به روزهاي ديگه تغييري نكرده، فكر مي‌كنم بايد تو خيابون به مردم ماسك بدن هم تو ايستگاه‌هاي مترو هم بي‌آر تي، اينجوري شايد مردم متوجه وخامت اوضاع بشوند.»اگر در شهر حركت كنيد افراد زيادي را مي‌بينيد كه از شدت آلودگي ماسك به صورت دارند و به پشت ماسك‌ها پناه برده‌اند؛ دكتر مسوول يكي از داروخانه مي‌گويد: «چند روزي هست كه فروش ماسك بيشتر شده، اما امروز افزايش چشمگير نداشتيم.» دكتر داروساز داروخانه مي‌گويد: «ماسك‌هاي ساده بهترين وسيله براي جلوگيري از ورود آلودگي به ريه است، شما اگر يك ساعت در خيابان يك ماسك ساده يك بار مصرف هم روي صورت‌تان بگذاريد و بعد آن را با يك ماسك نو مقايسه كنيد، متوجه مي‌شويد كه ماسك چقدر مي‌تواند مفيد باشد.» قيمت ماسك‌ها از 500 تومان هست تا 4000 تومان. ماسك‌هاي سبز و سفيد از جعبه‌هاي داروخانه بيرون مي‌آيند و روي صورت عابران جا مي‌گيرند تا فيلتري باشند در مقابل ريزگردهاي معلق در هوا .