شناسهٔ خبر: 9071601 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه آفتاب یزد | لینک خبر

عفیفه عابدی تحلیلگر مسائل بین‌الملل:

هزینه تنش در قفقاز جنوبی با بازیگران منطقه‌ای و بهره‌برداری از آن با کشورهای فرامنطقه‌ای است

تحلیلگر‭ ‬مسائل‭ ‬بین‌الملل‭ ‬گفت‭: ‬طرح‭ ‬موضوع‭ ‬احداث‭ ‬دالان‭ ‬زنگزور‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬عوامل‭ ‬مهم‭ ‬در‭ ‬تشدید‭ ‬شرایط‭ ‬امنیتی‭ ‬در‭ ‬قفقازجنوبی‭ ‬در‭ ‬ماه‌های‭ ‬اخیر‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬سناریوهای‭ ‬مختلفی‭ ‬برای‭ ‬دنبال‭ ‬نمودن‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬احتمالا‭ ‬نظامی‭ ‬گری‭ ‬نیز‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬سناریوها‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬ضرر‭ ‬همه‭ ‬طرف‌ها‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭. ‬

صاحب‌خبر -

نظامی‭ ‬گری‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬پروژه،‭ ‬به‭ ‬ورود‭ ‬همسایگان‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬به‭ ‬جنگ‭ ‬منجر‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬ابعاد‭ ‬جنگ‭ ‬را‭ ‬گسترده‭ ‬می‌کند‭. ‬در‭ ‬صورت‭ ‬حمایت‭ ‬آنکارا‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬سناریو،‭ ‬دامنه‭ ‬جنگ‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬مرزهای‭ ‬جنوبی‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬فرصت‭ ‬طلبی‭ ‬کردها‭ ‬علیه‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬نیز‭ ‬منجر‭ ‬شود‭.‬عفیفه‭ ‬عابدی‭ ‬تحلیلگر‭ ‬مسائل‭ ‬بین‌الملل‭ ‬در‭ ‬گفتگو‭ ‬با‭ ‬ایلنا،‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬برپایی‭ ‬مانور‭ ‬نظامی‭ ‬آذربایجان‭ ‬در‭ ‬نزدیکی‭ ‬مرزهای‭ ‬ایران‭ ‬این‭ ‬رزمایش‭ ‬نشان‌دهنده‭ ‬چیست‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬نتایجی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬همراه‭ ‬داشته‭ ‬است،‭ ‬گفت‭: ‬شرایط‭ ‬در‭ ‬قفقازجنوبی،‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬تلاش‭ ‬باکو‭ ‬برای‭ ‬تغییر‭ ‬ژئوپلتیکی‭ ‬در‭ ‬منطقه،‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬گذشته‭ ‬امنیتی‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬همین‭ ‬ترتیب‭ ‬کشورهای‭ ‬منطقه،‭ ‬به‭ ‬ویژه‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬و‭ ‬ارمنستان‭ ‬تلاش‭ ‬می‌کنند‭ ‬با‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬حمایت‌های‭ ‬فرامنطقه‌ای‭ ‬یا‭ ‬ابزارهای‭ ‬مختلف‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬موازنه‭ ‬تهدید‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬رزمایش‌های‭ ‬متعدد‭ ‬نیز‭ ‬نشان‌دهنده‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬امنیتی‭ ‬است‭. ‬چنانچه‭ ‬انتظار‭ ‬می‌رود‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬رزمایش‭ ‬اخیر‭ ‬باکو،‭ ‬ارمنستان‭ ‬نیز‭ ‬اقدام‭ ‬مشابهی‭ ‬یا‭ ‬هم‭ ‬وزن‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭.‬عابدی‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬نزدیکی‭ ‬اسرائیل‭ ‬به‭ ‬آذربایجان‭ ‬این‭ ‬نزدیکی‭ ‬چه‭ ‬پیامدهایی‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬به‭ ‬همراه‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬ایران‭ ‬برای‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬نزدیکی‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬چه‭ ‬اقداماتی‭ ‬باید‭ ‬انجام‭ ‬دهد،‭ ‬گفت‭: ‬تبدیل‭ ‬شدن‭ ‬باکو‭ ‬به‭ ‬بازیچه‭ ‬تل‭ ‬آویو،‭ ‬اثرات‭ ‬مخربی‭ ‬بر‭ ‬روابط‭ ‬تهران‭-‬باکو‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬شرایط‭ ‬داخلی‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬دارد‭. ‬اسرائیل‭ ‬تلاش‭ ‬می‌کند‭ ‬تهدیدهای‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬مرزهای‭ ‬سرزمین‌های‭ ‬اشغالی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬مرزهای‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬و‭ ‬ایران‭ ‬منتقل‭ ‬کند‭. ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬روابط‭ ‬ارمنستان‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬افزایش‭ ‬یافته،‭ ‬باکو‭ ‬با‭ ‬رویکرد‭ ‬سرد‭ ‬آمریکا‭ ‬مواجه‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬تلاش‭ ‬می‌کند‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬رابطه‭ ‬با‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬و‭ ‬تامین‭ ‬منافع‭ ‬اسرائیل‭ ‬در‭ ‬قفقاز‭ ‬جنوبی،‭ ‬نظر‭ ‬مساعد‭ ‬واشنگتن‭ ‬را‭ ‬جلب‭ ‬کند‭.‬وی‭ ‬افزود‭: ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬موانع‭ ‬جدی‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬روابط‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬واشنگتن‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬تلاویو‭ ‬و‭ ‬بدون‭ ‬تقبل‭ ‬هزینه‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬نظامی‭ ‬خاصی،‭ ‬بازی‭ ‬مورد‭ ‬نظر‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬باکو‭ ‬تحمیل‭ ‬می‌کند‭. ‬در‭ ‬مجموع‭ ‬تشدید‭ ‬تنش‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬هم‭ ‬مطلوب‭ ‬واشنگتن‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬است‭. ‬زیرا‭ ‬هزینه‭ ‬را‭ ‬بازیگران‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬همسایگان‭ ‬منطقه‭ ‬متقبل‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬بهره‌برداری‭ ‬را‭ ‬آنها‭ ‬خواهند‭ ‬کرد‭.‬عابدی‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬ترکیه‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مانور‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬آذربایجان‭ ‬حضور‭ ‬داشته‭ ‬تا‭ ‬چه‭ ‬اندازه‭ ‬بر‭ ‬روابط‭ ‬ما‭ ‬با‭ ‬ترکیه‭ ‬تاثیر‭ ‬خواهد‭ ‬گذاشت‌،‭ ‬گفت‭: ‬موضوع‭ ‬روابط‭ ‬باکو‭ ‬و‭ ‬آنکارا‭ ‬علیه‭ ‬تهران‭ ‬موضوع‭ ‬جدیدی‭ ‬برای‭ ‬ایران‭ ‬نیست‭. ‬روابط‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬آنکارا‭ ‬تابع‭ ‬الزامات‭ ‬رقابت‭ ‬و‭ ‬تعامل‭ ‬دو‭ ‬قدرت‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬این‭ ‬مانور‭ ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬فعلی‭ ‬تاثیر‭ ‬خاصی‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬رابطه‭ ‬نداشته‭ ‬باشد‭. ‬ایران‭ ‬و‭ ‬ترکیه‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬رقابت‌‌های‭ ‬ژئوپلیتیکی‭ ‬و‭ ‬ژئواکونومیکی،‭ ‬موضوعات‭ ‬زیادی‭ ‬برای‭ ‬همکاری‭ ‬دارند‭. ‬

عابدی‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬این‭ ‬مانور‭ ‬نظامی‭ ‬انجام‭ ‬شده،‭ ‬اقدام‭ ‬متقابلی‭ ‬مشابه‭ ‬مانوری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ارس‭ ‬انجام‭ ‬داد،‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭ ‬گفت‭: ‬مسلما‭ ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬موجود‭ ‬که‭ ‬تهدید‭ ‬آمیز‭ ‬است،‭ ‬ایران‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬موازنه‭ ‬تهدید‭ ‬سوق‭ ‬داده‭ ‬می‌شود‭. ‬انجام‭ ‬مانور‭ ‬و‭ ‬حضور‭ ‬نظامی‭ ‬پر‭ ‬رنگ‌تر‭ ‬در‭ ‬مرزهای‭ ‬شمال‭ ‬غربی،‭ ‬یک‭ ‬اقدام‭ ‬متقابل‭ ‬است‭. ‬اما‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬دیپلماسی‭ ‬مستقیم‭ ‬یا‭ ‬غیرمستقیم‭ ‬برای‭ ‬مدیریت‭ ‬سطح‭ ‬تنش‭ ‬نیز‭ ‬راه‭ ‬حل‭ ‬دیگری‭ ‬است‭. ‬تشدید‭ ‬تنش‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬هزینه‭ ‬بیشتر‭ ‬کشورهای‭ ‬منطقه‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬سود‭ ‬آن‭ ‬نصیب‭ ‬بازیگران‭ ‬فرامنطقه‌ای‭ ‬می‌شود‭.‬

این‭ ‬تحلیلگر‭ ‬مسائل‭ ‬بین‌الملل‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬اقدامات‭ ‬اخیر‭ ‬آذربایجان‭ ‬آیا‭ ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬همان‭ ‬اقدامات‭ ‬گذشته‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬دالان‭ ‬زنگزور‭ ‬است‭ ‬یا‭ ‬اینکه‭ ‬مسیر‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬دنبال‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬اینکه‭ ‬دالان‭ ‬زنگزور‭ ‬چه‭ ‬تاثیراتی‭ ‬در‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمدن‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬داشته‭ ‬است،‭ ‬گفت‭: ‬طرح‭ ‬موضوع‭ ‬احداث‭ ‬دالان‭ ‬زنگزور‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬عوامل‭ ‬مهم‭ ‬در‭ ‬تشدید‭ ‬شرایط‭ ‬امنیتی‭ ‬در‭ ‬قفقازجنوبی‭ ‬در‭ ‬ماه‌های‭ ‬اخیر‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬سناریوهای‭ ‬مختلفی‭ ‬برای‭ ‬دنبال‭ ‬نمودن‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬احتمالا‭ ‬نظامی‌گری‭ ‬نیز‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬سناریوها‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬ضرر‭ ‬همه‭ ‬طرف‌ها‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭. ‬نظامی‌گری‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬پروژه،‭ ‬به‭ ‬ورود‭ ‬همسایگان‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬به‭ ‬جنگ‭ ‬منجر‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬ابعاد‭ ‬جنگ‭ ‬را‭ ‬گسترده‭ ‬می‌کند‭. ‬در‭ ‬صورت‭ ‬حمایت‭ ‬آنکارا‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬سناریو،‭ ‬دامنه‭ ‬جنگ‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬مرزهای‭ ‬جنوبی‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬فرصت‭ ‬طلبی‭ ‬کردها‭ ‬علیه‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬نیز‭ ‬منجر‭ ‬شود‭. ‬بطور‭ ‬منطقی‭ ‬هم‭ ‬باکو‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬آنکارا‭ ‬باید‭ ‬محاسبات‭ ‬دقیق‌تری‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬باره‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬

عابدی‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬کشورهای‭ ‬منطقه‭ ‬و‭ ‬فرامنطقه‌ای‭ ‬در‭ ‬شیطنت‭ ‬آذربایجان‭ ‬چه‭ ‬تاثیری‭ ‬در‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمدن‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬داشتند،‭ ‬گفت‭: ‬امنیتی‌سازی‭ ‬شرایط‭ ‬در‭ ‬قفقازجنوبی‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬اهدافی‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬اسرائیل‭ ‬دنبال‭ ‬می‌کرد‭. ‬استفاده‭ ‬ارمنستان‭ ‬از‭ ‬ظرفیت‌های‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬بین‌المللی‭ ‬لابی‭ ‬ارامنه‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬تغییر‭ ‬توازن‭ ‬قدرت‭ ‬به‭ ‬نفع‭ ‬ارمنستان‭ ‬شد،‭ ‬لذا‭ ‬باکو‭ ‬و‭ ‬آنکارا‭ ‬تلاش‭ ‬کردند‭ ‬بار‭ ‬دیگر‭ ‬توازن‭ ‬قدرت‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬محور‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬و‭ ‬ترکیه‭ ‬تغییر‭ ‬دهند‭. ‬اما‭ ‬موضع‭ ‬چالش‭ ‬برانگیز،‭ ‬نفوذ‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬محور‭ ‬است‭. ‬با‭ ‬امنیتی‌تر‭ ‬شدن‭ ‬شرایط،‭ ‬باکو‭ ‬به‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬وابسته‌تر‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬موازنه‭ ‬تهدید‭ ‬مجبور‭ ‬به‭ ‬واگذاری‭ ‬امتیاز‭ ‬بیشتر‭ ‬به‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬است‭.‬

وی‭ ‬تصریح‭ ‬کرد‭: ‬احتمالا‭ ‬در‭ ‬طرح‭ ‬نقشه‭ ‬مانور‭ ‬اخیر‭ ‬نیز‭ ‬رژیم‭ ‬صهیونیستی‭ ‬نقش‭ ‬مستقیمی‭ ‬ایفا‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬مجموع‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من،‭ ‬باکو‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حرکت‭ ‬خلاف‭ ‬روندهای‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬بین‌المللی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬ادامه‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬هزینه‌های‭ ‬زیادی‭ ‬به‭ ‬علی‌یف‭ ‬تحمیل‭ ‬می‌کند‭. ‬در‭ ‬ماه‌های‭ ‬پیش‭ ‬رو،‭ ‬غرب‭ ‬نیز‭ ‬تمایلی‭ ‬به‭ ‬تشدید‭ ‬تنش‭ ‬در‭ ‬قفقازجنوبی‭ ‬ندارد‭. ‬در‭ ‬همین‭ ‬حال‭ ‬آشکارتر‭ ‬شدن‭ ‬ابعاد‭ ‬روابط‭ ‬باکو‭ ‬با‭ ‬تل‭ ‬آویو،‭ ‬افکار‭ ‬عمومی‭ ‬در‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬علی‌یف‭ ‬تحریک‭ ‬خواهد‭ ‬کرد‭. ‬

نظر شما