قانون- تنها چند روز به فرا رسيدن بلندترين شب سال يعني شب يلدا يا همان شب چله باقي مانده است، شبي كه طبق آداب و رسوم سنن ايران قديم مردم آن را جشن ميگيرند و به بهانه آن دور هم جمع ميشوند. گل ميگويند و گل ميشنوند و آجيل و ميوههاي مخصوص اين شب بر روي سفرههاي مخصوص يلدا قرار ميگيرد. امسال نيز به روال هر سال با نزدیک شدن به شب یلدا بازار خوراکیها رونق خاصی گرفته و با وجود اینکه مسئولان تلاشهاي زيادي براي تنظیم بازار انجام ميدهند اما شاهد گرانيهايي در سطح بازار هستيم. در برخي مراكز فروش به نظر ميرسد كه نرخنامهها رعايت نشده و بايد از سوي نهادهاي نظارتي با افراد متخلف برخورد شود. اين در حالي است كه مسئولان تنظيم بازار و فروشندگان متعهد معتقدند كه ثبات قيمتي در بازار حكمفرماست و افزايش قيمت در هيچ محصولي به چشم نميخورد.
بازار ميوه اشباع است
ميوه از اصليترين محصولات شب يلداست كه به گفته مسئولان، بازار در اين روزهاي منتهي به بلندترين شب سال اشباع از محصول است و طبق آنچه فروشندگان نيز گفتهاند افزايش قيمتي در بازار ميوه وجود ندارد، زيرا عرضه ميوه به ميزان كافي صورت گرفته است. از آنجايي كه تقاضا در چنين ايامي براي ميوه افزايش پيدا ميكند ممكن است باعث ايجاد نوسان در قيمتهاي شود، ولي بر اساس مشاهدات ميداني از بازار میوه و همچنين طبق اعلام فروشندگان، تقریبا برای تمامی اقلام پرمصرف شب یلدا عرضه به اندازه کافی است و حتی با افزایش تقاضا احتمال افزایش قیمت بسیار پایین است. اما با این وجود تجربه نشان داده که در فاصله یکی - دو روز تا شب یلدا برخی اقلام از جمله هندوانه و انار با افزایش قیمت روبهرو میشوند.
قيمت فعلي ميوه در بازار
ميوه كه عضو اصلي سفرههاي شب يلدا است در حال حاضر با قيمتهاي مختلفي در ميادين ترهبار و همچنين در سطح شهر به فروش ميرسد. سیب زرد کیلویی ۴۵۰۰ تومان، سیب قرمز کیلویی ۵۰۰۰ تومان، خیار درختی کیلویی ۲۵۰۰ تومان، خیار بوتهای کیلویی ۳۰۰۰ تومان، انگور سیاه کیلویی ۵۰۰۰ تومان فروخته ميشود. موز نيز در دو نوع در جه 1 و 2 در بازار موجود است و کیلویی ۳۶۰۰ و 4400 تومان قیمت دارد. همچنین هر کیلوگرم پرتقال ۵۰۰۰ تومان، نارنگی ۴۵۰۰ تومان و در برخي مغازهها بسته به كيفيت آن به قيمتهاي 3000 و 3300 تومان قيمت دارد. انار كه از جمله ميوههاي اصلي اين شب است، ۶۵۰۰ تومان فروخته میشوند و نوع درجه 2 آن به قيمت 2600 تومان به فروش ميرسد. نارنگی ریز و پرتقال آبگیری نیز کیلویی ۲۵۰۰ تومان قیمت دارند و در میان اقلام گرانتر هر کیلوگرم آناناس ۱۴ هزار تومان و بِه ۱۲ هزار تومان است. در اين ميان هندوانه نيز كه به عنوان يكي از اقلام اصلي سفره شب يلدا محسوب ميشود، نوع عادي و دستچين آن كيلويي 7900 تومان به فروش ميرسد. گلابي عادي نيز 5100 و گلابي دستچين به قيمت 5500 تومان در بازار فروخته ميشود. خرمالو نيز از جمله ميوههاي محبوب پاييزي است كه نوع عادي آن با قيمت 3800 تومان و خرمالوي دستچين نيز 4200 تومان در ميادين ميوه و ترهبار به فروش ميرسد. همچنين خرمالوي شمال نيز در دو نوع عادي و دستچين به ترتيب به قيمتهاي 2700 و 3000 تومان فروخته ميشود.
شيريني
انواع شيرينيها نيز در مهمانيهاي شب يلدا جايگاه ويژهاي دارد. به نظر ميرسد كه افزايش قيمتي نيز در بازار شيريني وجود نداشته است و قيمت شيرينيها كماكان از ثبات برخوردار است. در اين زمينه چند روز پيش علي بهرهمند، رییس اتحادیه قنادان تهران گفت: نرخ شیرینی شب یلدا طبق نرخ مصوب اردیبهشت سال جاری به شرط خالصفروشی عرضه میشود و با وجود افزایش قیمت تخم مرغ، هیچ تغییر قیمتی نخواهیم داشت و قیمت انواع مختلف شیرینی براساس کیفیت تعیین میشود. وی با اشاره به این که قیمت انواع باسلوق به دلیل نوع کیفیت قیمت ثابتی ندارد، اظهارداشت: قیمت هر کیلوگرم باسلوق لولهای ساده و باسلوق لقمهای گردویی بستگی به نوع مواد اولیه، استفاده از گردو و کیفیت تولید آن متغیر است. همچنين طبق مشاهدات ميداني از برخي شيرينيفروشيهاي سطح شهر در مناطق مركزي شهر تهران و همچنين نرخهاي مصوب اعلام شده از سوي اتحاديه، قیمت هر کیلوگرم شیرینی تر و خامه ای درجه یک، ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان است و هر کیلوگرم شیرینی زبان و پاپیونی، ۱۸ هزار تومان قيمت دارد. نانبرنجي نيز كيلويي 18هزارتومان فروخته ميشود. شيريني دانماركي كه طرفداران زيادي نيز دارد و در زمره شيرينيهاي محبوب به شمار ميرود، كيلويي 17هزار و پانصد تومان است و هر كيلوگرم كيك يزدي نيز به قيمت 13 هزار تومان فروخته ميشود.
آجيل شب يلدا
آجيل و ميوههاي خشك را شايد بتوان به عنوان پرطرفدارترين خوراكي شب يلدا معرفيكرد. در زمينه قيمت آجيل شب يلدا مصطفی احمدی، رییس اتحادیه خشکبار و آجیل فروشان گفته كه براي امسال هيچ گونه كمبودي در بازار خشكبار و آجيل وجود ندارد و با وجود اينكه توليد پسته نسبت به سال گذشته كاهش پيدا كرده است، اما عرضه آن در بازار داخل به میزان کافی انجام شده و مشکلی از لحاظ کمیت و میزان عرضه سایر خشکبار و آجیل نیز در كشور وجود ندارد. مشاهده ميكنيم كه در چند وقت اخير شاهد افزايش 25درصدي در قيمت آجيل و خشكبار بوده ايم كه رييس اتحاديه علت آن را افزایش قیمت پسته و بادام نسبت به سال گذشته، توقف ثبت سفارش واردات بادام هندی، افزایش 40 درصدی تعرفه واردات و نیز افزایش نرخ دلار ميداند و ميگويد: با اینکه بادام هندی از جمله اقلامی است که در ایران مصرف بالایی دارد اما اجازه ورود قانونی به آن داده نشده و این امر به تنهایی تاثیر زیادی در افزایش قیمت خشکبار و آجیل داشته است. براي شب يلداي امسال، تخمه افتابگردان درجه 1 كيلويي 9900 تومان و نوع درجه 2 آن هر كيلو 8900 تومان فروخته ميشود. برگ هلوي درجه 1 كيلويي 12000 تومان و برگ هلوي درجه 2، 10000 تومان در مراكز فروش موجود است. همچنين هر كيلوگرم قيسي درجه 18000 تومان و درجه 2 ان 16000 تومان است. در ميان ميوههاي خشك برگ زردالوي ممتاز نيز به قيمت هر كيلو 18000 تومان و درجه 2 ان 16500 تومان فروخته ميشود. در ميان انواع پسته، پسته احمدآقايي درجه 1 كيلوي 47000 تومان و نوع درجه 2 آن 42000 تومان است. پسته اكبري نيز با توجه به كيفيت آن به قيمتهاي 51000 تومان و 47000 تومان فروخته ميشود. مغز بادام درجه 1 ، 49000 تومان و نوع درجه 2 آن 40000 تومان قيمت دارد. بادام هندي درجه 1، هر كيلو 67000 تومان و بادام هندي درجه 2 نيز كيلويي 63000 تومان به فروش ميرسد. انجير خشك درجه يك كيلويي 38000 تومان و درجه 2 آن 33000 تومان قيمت دارد. همچنين مغز بادام زميني با توجه به كيفيت اين محصول به قيمتهاي 12500 و 10500 در بازار موجود است. مغز فندق خام درجه 1، 46000 تومان و نوع درجه 2 آن 41000 تومان فروخته ميشود. در اين ميان قیمت آجیل مخلوط از کیلویی ۵۰ هزار تومان تا ۶۲ هزار تومان متغير است.
با توجه به مشاهدات ميداني و ارقامي كه توسط اتحاديههاي مربوطه مصوب شده است به جز قيمت برخي از انواع آجيل كه آن هم به چند ماه گذشته باز ميگردد، افزايش قيمتي در محصولات خوراكي سفره يلدا مشاهده نميشود چراكه عرضه محصولات نيز به اندازه كافي انجام شده استت. هر چند به هر حال فروشندگاني نيزپيدا ميشوند كه چشم خود را بر نرخهاي مصوب ميبندند و براي سودجويي محصولات را با قيمتي بالاتر از آنچه كه بايد به مردم عرضه ميكنند ولي به نظر مي رسد اين افراد انگشت شمار باشند و بر اساس شواهد بازار در آرامش نسبي به سر ميبرد.
∎