قانون-گروه سیاسی

اول آذر، نامه‌اي از طرف فراكسيون شفاف‌سازي و سالم‌سازي اقتصاد به رييس‌جمهور ارسال شد كه در متن آن خواستار ارتقای شفافیت در لایحه بودجه ۱۳۹۷ کشور، انضباط مالی دولت و جلوگیری از افزایش بی‌رویه هزینه جاری دولت شدند. اين نامه مشتمل بر 11 بند بود كه در برخي از بندهاي آن به اصول 52،53 و 55 قانون اساسي كه اشاره مستقيم به تعيين سقف بودجه دارد نيز اشاره شد. همچنين در بخشي از نامه نمايندگان خواستار اطلاع‌رساني براي ارتقاي رتبه ايران در رتبه‌بندي جهاني در شفافيت بودجه شده‌اند. گفتني است اين نامه به امضاي محمود صادقي، محمدحسين حسين‌زاده بحريني، شهاب الدين بي‌مقدار و قاسم ميرزايي نيكو رسيده‌بود. همچنين جلسه‌اي نيز اندكي پيش‌تر يعني در اواخر آبان در صحن علني برگزار شد كه دو مهمان آن آقايان محمدباقر نوبخت و عادل آذر حول محور شفافيت بودجه 97 اظهاراتي را بيان داشتند. در آن جلسه عادل آذر انحراف از بودجه‌هاي متفرقه را يكي از جدي‌ترين بي‌انضباطي‌هاي بودجه‌بندي كشور خواند. وي همچنين افزود كه بسياري از اين اعتبارات بدون داشتن هدف خاصي هرساله در بودجه تكرار مي شوند. رييس ديوان محاسبات همچنين خاطرنشان كرد كه درآمدهاي اختصاصي دستگاه‌ها ديگر مفسده جدي در لايحه بودجه محسوب مي‌شود. علي لاريجاني در آن جلسه نسبت به مشخص نبودن رديف‌هاي بودجه از نوبخت سوالاتي را مطرح ‌كرد كه رييس سازمان برنامه و بودجه نيز در پاسخ گفت كه از 377 رديف بودجه، 224 رديف بودجه را از حالت متفرقه خارج كرده‌ايم اما تعدادي از آن‌ها همچنان باقي مانده‌است. سخنگوي دولت همچنين تصريح كرد كه حداکثر ۷۰ درصد بودجه باید هزینه‌ جاری و حداقل ۳۰ درصد عمرانی باشد. وي ادامه داد: ما اعتبارات را به جای دستگاه‌های ملی به استان‌ها بردیم و مکانیزمی طراحی کردیم که اعتبارات در استان باقی بماند و صرف توسعه استان شود. با این سازوکار حداقل ۱۲۸ هزار میلیارد تومان برای سال آینده به طرح‌های استاني اختصاص دادیم.

واجبي كه بايد انجام مي‌شد

پس از ارسال لايحه، اظهارات فراواني در نقد و مدح بودجه 97 و نزديكي آن به معيارهاي شفاف‌سازي مطرح شد كه هر كدام براي اظهارات خود، دلايل خاصي داشتند. حال با گذشت يك هفته از تقديم بودجه، سوالي مطرح مي‌شود كه آيا لايحه بودجه 1397 به شفاف‌سازي نزديك شده‌است؟ در تازه‌ترين اظهارنظر محمدباقر نوبخت از لايحه بودجه دفاع كرد و در اظهارنظري جالب گفت كه اگر امروز بودجه شفاف نبود، اين تحليل‌هاي آزادانه ارائه مي‌شد؟ بالطبع گفته‌هاي سخنگوي دولت از واقعيت دور نيست ولي نمي‌توان به‌طور جد مهر شفافيت مطلق را بر بودجه 97 زد. حذف جدول 17 تا حدودي حركت و عزم دولت براي شفافيت‌سازي را نشان مي‌دهد ولي تا ارتقاي ايران در بعد شفاف‌سازي، فاصله بسياري داريم. حميدرضا حاجي‌بابايي، رييس فراكسيون ولايي مجلس با اشاره به حمايت مجلس از شفافيت بودجه، خاطرنشان كرد كه مجلس دیدگاه خود را در برنامه ششم روشن کرده که باید شفافیت ایجاد شود ولی با فشار برخی در مجلس و حمایت دولت، بودجه ۹۶ یک پله به قبل برده شد. عضو كميسيون برنامه و بودجه در ادامه افزود كه مجلس تلاش می‌کند شفافیت در بودجه شامل همه بخش‌ها شود و هر چه دولت درآمد دارد در لایحه بودجه گنجانده شود. نماينده مردم همدان همچنين درباره اظهارات رييس جمهور و گزارشش در مجلس پيش از اين نيز گفته‌بود كه هرچه گوش کردم تا ببینم مهم‌ترین قسمت‌های بودجه سال 97 چیست، متوجه نشدم. از شفافیت صحبت شد اما آثاری از آن را در صحبت‌ها ندیدیم. به طور مثال برای ما هنوز جای سوال است که تکلیف نجومی‌بگیران چه می‌شود. به طور كل لايحه بودجه 97 بنا بر ادعاي ارگان‌هاي ذي ربط در جهت شفايفت پيش رفته‌است و گواه اين مساله نيز حذف بودجه جدول 17 است. اما با استناد به صحبت‌هاي بسياري از كارشناسان و همچنين برخي نمايندگان تا تحقق اصل شفاف‌سازي راه بسياري را جلوي خود مي‌بيند. بدون شك مردم و كارشناسان دلسوز كشور از هر عملكردي كه به سمت روشن شدن و شفافيت پيش برود، حمايت مي‌كنند و روند فعلي را اگر در همين راستا باشد پشتيباني خواهندكرد. شفاف سازي يكي از اصول بنيادين در جهت تحرك اقتصاد كشور است و راه را براي ورود سرمايه‌هاي بسيار به داخل كشور باز مي‌كند. اگر كشور در همين جهت گام بردارد، ميوه آن كه رونق اقتصادي خواهدبود بدون شك به ثمر خواهد نشست.

شفاف‌سازي وظيفه‌است، نه لطف!

اما گويي برخي از مسئولان تصور دارند كه براي انجام وظيفه‌شان بايد بر سر مردم و فعالان سياسي و رسا‌نه‌اي منت بگذارند! در حالي كه بايد اين اقدام انجام مي‌شد. برخي جريان‌ها و افرادكه نگران تزلزل جايگاه خودشان در پست‌هاي مديريتي هستند به نوعي با انتقادات به بودجه برخورد مي‌كنند كه در شأن دولت منتخب ملت نيست. اين جريان بايد بدانند مردمي كه با راي خود، آن‌ها را به صدر آورده‌اند حق دارند درباره اقدامات دولت و جريان متصدي در كشور بازخواست كنند و در روند تصميمات قرار بگيرند؛ زيرا هيچ‌كس دوست ندارد سرنوشتي كه براي ياران احمدي‌نژاد و طرفداران محافظه‌كارش پيش آمد و سبب شد تا روزي هزاربار از كرده خود توبه كنند، براي آن‌ها‌ نيز واقع شود.