به گزارش خبرنگارمهر، مردم اردبيل به مانند ساير مناطق و فرهنگهای مختلف کشور، دارای آداب و رسوم و سنن خاصی در برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری بوده، اما برخی از اين مراسم از جمله طشت گذاری، شمع گردانی، برپايی دستجات محلات ششگانه، و... نه تنها در کشور بلکه در سراسر دنيا بی نظير بوده و در بررسی آيينهای عاشورايی مورد مطالعه قرار گرفته است. چنانچه مراسم ماه محرم در اردبیل را سرشار از نشانه ها و نمادها کرده است.
اردبيل در حالی عشق و عاشقی و وابستگي کامل خود را به خاندان اباعبدالله الحسين (ع) بویژه حضرت ابوالفضل العباس (ع) به اثبات رسانده که این دلدادگی در ماه محرم و با برگزاری آئین هایی که به این منطقه تعلق دارد، به اوج خود می رسد، آئین هایی که هزاران سال قدمت داشته و حکایت از قرنها سرسپردگی است.
تمام این ارادت و سرسپردگی با برگزاری آئین هایی نمود پیدا می کند که صدها و هزاران سال قدمت داشته و سینه به سینه به نسل ها منتقل می شود، آئین هایی که مختص اردبیل و مردم این دیار بوده و یا از این منطقه به سایر کشورها منتقل شده است.
۴۱ مسجد اردبیل میزبان شمع گردانان
آئين شمع گردانی یکي از اين آيينهایی است که در اردبيل تجلي و به نمادي از عشق و ارادت مبدل شده و در طول تاريخ سينه به سینه و نسل به نسل با فرهنگ خاص نشر يافته و منتقل شده است.
در این آئین که بيش از هزار سال در اردبيل قدمت دارد و در زبان ترکی و محلي به نام شمع پايلاما معروف است، عزاداران حسينی بعد از هشت روز، در تاسوعا در روزی که منتسب به علمدار رشيد کربلا، حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) است اقدام به روشن کردن شمع می‌کنند و در سوگ آن علمدار رشيد بر سر و سينه می زنند.
يکي از پژوهشگران تاريخی و دينی استان اردبيل در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شمع گردانی آئینی است که مردم و دستجات عزاداری اردبیل در روز تاسوعا انجام می دهند و در حقیقت با برگزاري اين مراسم سنتی، عشق و ارادت به خاندان عصمت و طهارت در اين روز به نقطه اوج خود مي رسد.
بيوک جامعي با بيان اينکه اين آئين سنتی بيش از هزار سال در اردبيل قدمت دارد، اضافه کرد: در اين آئين عزاداران با دسته‌های شمع به مساجد مختلف محلات رفته و با روشن کردن شمع عشق و ارادت خود را به حضرت ابوالفضل (ع) نشان می‌دهند.
وی اوج عزاداری مردم اردبيل را در روز تاسوعا و عاشورا عنوان کرد افزود: در تاسوعای حسينی همه دسته‌های عزاداری شامل محلات ششگانه، شعبات آن و مردم عزادار به بازار می آيند و ضمن عزاداری آيين شمع‌گردانی را نيز با شکوه خاص و هرچه تمام تر برگزار می کنند.
در تاسوعای حسينی همه دسته‌های عزاداری شامل محلات ششگانه، شعبات آن و مردم عزادار برای اجتماع بزرگ تاسوعایی حضور داشته و ضمن عزاداری آيين شمع‌گردانی را نيز با شکوه خاص و هرچه تمام تر برگزار می‌کنند.
در اين آئين که معمولا از ظهر تاسوعا آغاز شده و تا غروب ادامه می يابد، عزاداران با دسته‌های شمع به مساجد محلات مختلف رفته و با روشن کردن شمع که در حقيقت نذری آنها محسوب می شود، عشق و ارادت خود را به حضرت ابوالفضل (ع) نشان می‌دهند.
این آئین تا اذان مغرب ادامه یافته و عزاداران با پای پياده به ۴۱ مسجد شهر اردبيل رفته و با نيتی خالص و با هدف برآورده شدن حاجاتشان شمع را روشن و براي شهداي کربلا نيز فاتحه و صلوات می خوانند.
اين مراسم نه تنها در اردبيل بلکه ساير شهرها و امامزاده‌های این استان با حضور دسته‌ها و گروه‌های عزاداری با حال و هوای خاص بويژه در شکل و محتوای باشکوه برگزار می شود و نظير آن را می توان در امامزاده سليمان فخرآباد مشگين شهر، سيد دانيال خلخال، مسجد غريب بيله سوار و ديگر اماکن مذهبی و مورد احترام مردم استان مشاهده کرد.
شمع گردانی؛ آيينی مختص اردبيل
يک شهروند اردبيلی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر مراسم و آيين عزاداری روز تاسوعا را يکي از آيين های منحصر و قديمی اردبيل عنوان کرد و متذکر شد: در اين روز مردم اردبيل با روشن کردن ۴۱ شمع نذری در ظرفهای مخصوص شمع‌سوز در ۴۱ مسجد؛ حاجات خود را طلب مى‌کنند.
اين شهروند با اشاره به علت نامگذاری و تعيين ۴۱ مسجد براي شمع گردانی افزود: به نظر می رسد که در سالهای گذشته و با آغاز اين آيين ماندگار، فقط ۴۱ مسجد در اردبيل بوده و از همين رو تاکنون اين رسم همچنان دست نخورده مانده و در بين ۴۱ مسجد به اجرا گذاشته می شود.
وی اضافه کرد: در اين مراسم که از ظهر تاسوعا تا پاسی از شب ادامه می‌يابد، مردم عزادار اردبيل به صورت گروهی و در قالب دستجات عزاداری از يک مسجد به مسجد ديگر و از محله‌ای به محله ديگر رفته و اقدام به روشن کردن شمع می‌کنند.