زهرا خسروي

گروه تروريستي دولت اسلامي عراق و شام (داعش) از ابتداي پيدايش خود تلاش داشته است تا هر نوع آثار تاريخي و ابنيه باستاني را تخريب کند. برخي از کارشناسان اين اقدام داعش را در راستاي از بين بردن هر المان و يادگاري از دوران گذشته 

مي دانند و برخي ديگر نيز معتقدند اين اقدامات صرفا براي فروش برخي از آثار اين ابنيه ها و همچنين جستجو براي گنج هايي است که احتمالا در ذيل اين بناها تعبيه شده است.

 رئيس سازمان ميراث باستاني سوريه مي‌گويد اخيرا عناصر گروه تروريستي داعش بعد از تخريب دو معبد معروف در مجموعه باستاني شهر «پالميرا» (تدمر)، به بناي تاريخي موسوم به «طاق نصرت» که در همين مجموعه قرار دارد را «منفجر» کرده است.«مأمون عبدالکريم»، در گفتگو با رويترز عنوان کرد که منابعي در «پالميرا» تخريب «طاق نصرت»، يکي از عناصر باستاني با ارزش در اين شهر استان «حمص» سوريه که به دليل داشتن آثار گران‌بهاي باستاني به «عروس کوير» معروف شده را تأييد کرده‌اند. 

اعضاي گروه تروريستي داعش از زمان به دست گرفتن کنترل «تدمر» در چند ماه پيش اقدام به تخريب آثار باستاني آن کرده‌اند. گزارش‌هايي نيز از فروش برخي از اين آثار، به عنوان روشي براي کسب درآمد براي اين گروه تروريستي منتشر شده است.سازمان علمي و فرهنگي سازمان ملل - يونسکو - محوطه باستاني تدمر را به عنوان يکي از مهمترين آثار باستانشناسي خاورميانه ثبت کرده است.

چند وقت پيش نيز قائم مقام وزارت جهانگردي عراق ، آثار تاريخي اين کشور را يکي از مهمترين منابع درآمد براي تروريست‎هاي تکفيري داعش دانست. "قيس حسين"، قائم مقام وزارت جهانگردي اين کشور با اشاره به حفاري هاي داعش در مناطق اشغال شده در عراق ، گفت توطئه هاي مخفيانه در رژيم صهيونيستي براي سرقت آثار باستاني عراق بعيد نيست.

حسين ، افزود نيروهاي امنيتي عراق در حمله به خانه ابو سياف، از سرکردگان داعش ، به اسناد موثقي دست يافتند که نشان مي دهد صهيونيست ها براي سرقت آثار تاريخي عراق توطئه مي کنند.

قائم مقام وزارت جهانگردي عراق ، تصريح کرد شمار زيادي از آثار باستاني ربوده شده از موزه موصل در خانه ابو سياف پيدا شد.

حسين با اشاره به اين که آثار تاريخي عراق ، يکي از مهم ترين منابع درآمدي داعش است ، گفت شماري از کشورها در استرداد آثار ربوده شده اين کشور نقش داشته اند.اعضاي گروه تروريستي و تکفيري داعش چندي پيش با حمله به موزه باستاني موصل (در شمال عراق)، شماري زيادي از آثار باستاني عراق را غارت و برخي از اين آثار را تخريب کردند.

رئيس سازمان علمي، فرهنگي و تربيتي سازمان ملل (يونسکو) نيز درباره غارت گسترده اماکن باستاني سوريه توسط گروه تکفيري داعش هشدار داده و گفته است، تروريست‌هاي داعش براي تامين بودجه عمليات‌هاي خود به اين غارت‌گري‌ها متوسل شده‌اند.

ارينا بوکووا ، اعلام کرد تصاوير ماهواره‌اي، از حفاري‌هاي غيرقانوني در اماکن باستاني سوريه حکايت دارند که نشان مي‌دهد آثار تاريخي ارزشمند اين کشور در «مقياس صنعتي» به غارت مي‌رود.وي افزود، محدوديت و کاهش قاچاق کالاهاي فرهنگي در اولويت اول يونسکو قرار دارد چرا که داعش از اين آثار براي تامين بودجه فعاليت‌هاي تروريستي خود استفاده مي‌کند.مدير کل يونسکو همچنين تصريح کرد: «جهان از ما انتظار دارد تا اقدامات قاطع و سازش‌ناپذير انجام دهيم... تا اين منبع درآمد افراط گرايان متوقف شود.»بر اساس برآوردهاي «اتحاديه حفاظت از آثار باستاني سوريه» (APSA)، در بيش از چهار سال گذشته، بيش از 900 بناي تاريخي و مکان باستاني اين کشور در حملات تروريست‌هاي تکفيري به غارت رفته، خسارت ديده و يا ويران شده‌ است.

تروريست‌هاي داعش در ماه مي کنترل شهر باستاني پالميرا را در اختيار گرفتند و از آن زمان تاکنون چندين بناي معروف آن را منفجر کرده‌اند.داعش همچنين خالد الاسعد، باستان شناس 82 ساله را که 50 سال از عمرش را صرف تحقيق دربارۀ آثار باستاني دو هزار سالۀ پالميرا کرده بود، سر بريد.يونسکو اين گونه اقدامات را جنايت جنگي دانسته و اعلام کرده است داعش قصد دارد ميراث متنوع سوريه را نابود کند.

بوکووا گفته است، تخريب پالميرا نوعي «جنايت خودسرانه عليه تمدن است چرا که پالميرا نمادي از گفتگوي فرهنگي و گواه عيني از قابليت تعامل فرهنگي است... اين چيزي است که افراط‌گرايان به دنبال تخريب آن هستند.»اين مقام سازمان ملل از اتحاديه اروپا خواست قوانين کنوني خود را در ارتباط با واردات اقلام فرهنگي تشديد کند.وي در عين حال گفت آثار فرهنگي سوريه در سطح جهاني قاچاق مي‌شود و محدود به اروپا نيست.مدير کل يونسکو افزود اولين گام مهم براي دولت‌هاي مختلف سراسر جهان در جلوگيري از واردات و صادرات غيرقانوني و نقل و انتقال مالکيت اموال فرهنگي، امضاي کنوانسيون 1970 يونسکو و اجراي آن خواهد بود.سوريه و 129 کشور ديگر جهان تاکنون اين کنوانسيون را تصويب کرده‌اند.وي همچنين بر نياز مبرم جهان به يک کارزار براي مقابله با هياهوي تبليغاتي پاکسازي فرهنگي که داعش به راه انداخته است، تاکيد کرد.

البته يک نکته جالب اينجاست که آثاري که از موزه هاي سوريه و عراق ربوده مي شوند پس از چند مدت سر از موزه هاي مشهور جهان و کشورهاي اروپايي در مي آورند که اين نشان مي دهد خريدار اصلي آثار باستاني ربوده شده دلالان غربي هستند و بعيد نيست که اقدام به تخريب مکان هاي باستاني نيز با گراي تجار عتيقه غربي صورت گرفته شده باشد. در اين صورت اين مسئله ضروري است که غربي ها آثاري که توسط داعش از موزه ها و يا ابينه تاريخي ربوده اند به کشورهاي اصلي بازگرداند و الا در جنايات داعش عليه تاريخ و تمدن بشري آنها نيز شريک خواهند بود.