صاحب‌خبر - بحران سوریه در شرایط متغیر بین المللی
گروه بین الملل- با وجود دیدارها و گفتگوهای متناوب رهبران آمریکا و روسیه در مورد حل بحران سوریه و اعلام توافق میان طرفین برای همکاری در مبارزه با داعش، حملات یکجانبه روسیه به مواضع داعش در سوریه، خواه با نیت بشر دوستانه و حمایت از مردم سوریه، خواه برای کسب منافع ادامه دارد و به دنبال آن انتقادات کشورهای مخالف حکومت بشار اسد و سوریه از اقدامات روس‌ها برای حفظ و دوام آن بصورت گسترده‌تری دنبال می‌شود. انتقاداتی که عمق تضاد منافع طرفین را در سوریه نمایان می‌کند و دورنمای همکاری میان طرف‌های درگیر در بحران سوریه را تیره‌تر و شرایط پیچیده سوریه را پیچیده‌تر از قبل می‌کند. در همین زمینه رئیس جمهور آمریکا در تازه‌ترین سخنانش از اقدامات سوریه انتقاد کرد. با وجود این اوباما متعهد شد که درگیری در سوریه به جنگ نیابتی میان آمریکا و سوریه تبدیل نشود.
تغییر راهبرد پوتین و حضور مستقیم نظامی روسیه در سوریه و ایجاد پایگاه نظامی هوایی در لاذقیه، غرب و آمریکا را غافلگیر کرد و چنین تغییری باعث شد که حل بحران سوریه در هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به مهمترین دغدغه طرفین تبدیل شود. آمریکا و به دنبال آن کشورهای غربی یکی پس از دیگری همکاری با ایران و روسیه را برای حل مسئله ضروری دانستند، و شرط برکناری بشار اسد را به پایان دوره انتقالی مورد نظر طرفین موکول کردند. اخبار و گزارش‌هایی در این روزها منتشر می‌شد که همگی متفق القول بودند که طرفین درگیر در سوریه برای مبارزه با داعش متحد شده و از طریق یک توافق در این زمینه همکاری می‌کنند، اما اینک و در بحبوحه حملات سنگین و پی در پی جنگنده‌های روسیه علیه مخالفان بشار اسد در سوریه، تضادها بی پرده تر و انتقادها صریح تر از گذشته آشکار شده است. سخنان رئیس جمهور آمریکا علیه حملات بی امان روسیه در مناطق مختلف سوریه در شب گذشته جالب توجه و نشانگر پیچیده گی بیشتر وضعیت سوریه نسبت به گذشته است.
ما نمی‌خواهیم سوریه محل جنگ نیابتی میان ایالات متحده و روسیه شود
به گزارش ایسنا، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در کنفرانس خبری کاخ‌سفید گفت که همچنان به تداوم استراتژی خود برای حمایت از شورشیان میانه‌روکه مخالف بشار اسد هستند، متعهد است. اما وی از پاسخ دادن به این سوال که اگر این نیروها هدف حمله روس‌ها قرار بگیرند، آمریکا از آنها دفاع می‌کند یا خیر، طفره رفت.به دنبال ورود روسیه به جنگ داخلی سوریه، این گمانه‌زنی مطرح شد که رویارویی خطرناکی میان روسیه و آمریکا در آسمان‌های سوریه رخ دهد. از همین رو سوالات بسیاری در این باره از اوباما پرسیده شد از جمله اینکه آیا پوتین می‌خواهد زمانی که ائتلاف نظامی تحت امر آمریکا در سوریه نتوانست داعش را تضعیف کند، آن را شکست دهد.اوباما این ایده را رد کرد. وی گفت: این نمی‌تواند حرکت استراتژیک هوشمندی از جانب روسیه باشد. این اقدام تنها داعش را تقویت می‌کند و برای هیچکس خوب نیست. امیدوارم پوتین متوجه این مساله باشد که اتحاد با ایران برای نگه‌داشتن اسد در قدرت تنها مسکو را به باتلاق می‌کشاند و اصلا کارآمد نیست. آنها اگر رویه متفاوتی را در پیش نگیرند، مدتی را در آنجا می‌مانند.اوباما گفت که پوتین به صورت عمیق وارد درگیری‌ای شده است که نمی‌توان آن را تنها از طریق قدرت نظامی حل کرد و این رویکرد موجب می‌شود که نتوان میان شورشیان سوری‌ای که خواهان عزل اسد هستند و تروریست‌ها تمایز قائل شد. از نظر آنها، تمام آنها (شورشیان) تروریست هستند و این نسخه‌ای برای وقوع یک فاجعه است. ما نمی‌خواهیم سوریه محل جنگ نیابتی میان ایالات متحده و روسیه شود.به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا، اقتصاد روسیه به چالش کشیده شده است و پوتین تلاش می‌کند تا اندکی برای خود در داخل کشورش حمایت کسب کند. به گفته اوباما، پوتین از روی قدرت نیست که وارد درگیری سوریه شده بلکه از روی ضعف است چون اسد در حال سقوط است.اوباما با اشاره به اینکه روسیه به دلیل مداخله نظامی در اوکراین دچار تحریم‌های بین‌المللی شده است، گفت: به دلیل تبعات این اقدامات درخشان، اقتصاد آنها سال جاری چهار درصد رشد داشته است. آنها در جامعه جهانی منزوی شده‌اند. روسیه به دلیل تبعات کاری که انجام داده است، قدرتمند نیست. آنها برای جلب توجه این کار را می‌کنند. اقدامات پوتین تاکنون تنها در نظرسنجی‌ها باعث شده است که محبوبیت او افزایش یابد. ناگفته نماند که نمی‌دانیم در پشت درهای بسته ملاقات‌های سیاستمداران چه می‌گذرد و طرفین چه چیزهای را داد و ستد می‌کنند. چه بسا که ادامه جنگ و درگیری در سوریه و خاورمیانه مرحمی باشد برای رکود اقتصادهای طرفین، مخصوصا اگر در این زمینه به آمار فروش تسلیحات نظامی کمپانی‌های بزرگ غربی و آمریکایی(از جمله لاکید مارتین،ای ام جنرال، جنرال دینامیکس و اس او اس اینترنشنال) نگاهی بیاندازیم.
اوباما شکست طرح آموزش مخالفان را در سوریه پذیرفت
رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه حملات روسیه علیه داعش در سوریه را به باد انتقاد گرفت و مسکو را به قدرتمند کردن داعش متهم کرد. به گفته وی، عملیات نظامی مسکو ناکارآمد است و تمایزی میان اپوزیسیون میانه‌رو و داعش قائل نمی‌شود.اوباما افزود: اگر گذار سیاسی در سوریه داشته باشیم، ما به اپوزیسیون میانه‌رو نیاز داریم. اما با این سیاست روسیه این افراد هدف حمله قرار می‌گیرند و یا شرایطی ایجاد می‌شود که داعش تقویت شود.همزمان رئیس‌جمهوری آمریکا اذعان کرد که حمایت پنتاگون از شورشیان میانه‌رو طرح برنامه پیشرفت نکرد چرا که این شورشیان بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را هدف اول خود می‌دانند و تمایل چندانی به مقابله با داعش ندارند. وی گفت: برنامه آموزش و تجهیز ابتکار عمل وزارت دفاع آمریکا بود و می‌خواست ببیند که آیا می‌شود برخی از اپوزیسیون میانه‌رو را برای مقابله با داعش در بخش شرقی سوریه متمرکز کرد یا خیر. من اولین کسی هستم که اذعان می‌کنم این برنامه آن طور که باید عملیاتی نشد و گمان می‌کنم که پنتاگون نیز همین نظر را داشته باشد.( لازم به ذکر است این طرح (500 میلیون دلاری) که در تابستان ۲۰۱۴ و در گرماگرم تاخت و تاز داعش در عراق و سوریه تصویب شد، اینک بی‌حاصل اعلام شد و ژنرال آستین، مدیر مرکز فرماندهی خاورمیانه، آسیای مرکزی و شرق آفریقا در پنتاگون، به کمیته نظارت بر وزارت دفاع در سنا گزارش داد که این طرح ناکام بوده است. ) اوباما ادامه داد : مشکل الان اسد و خشونتی است که وی علیه مردم سوریه اعمال می‌کند. آمریکا همچنان از گروه‌های اپوزیسیون میانه‌رو برای تضمین گذار نهایی به دموکراسی حمایت می‌کند. این به نفع ماست که با اپوزیسیون میانه‌رو در داخل سوریه تماس داشته باشیم چرا که سوریه نهایتا سقوط می‌کند. نظام اسد ساقط می‌شود و ما باید کسی را داشته باشیم که با آن کار کنیم؛ کسی که کمک کند تکه‌ها را برداریم و بار دیگر کشوری منسجم و همسان ایجاد کنیم. البته وی یادآوری نکرد که پازل جنگ و تروریست در افغانستان، عراق و لیبی را با کمک چه کسی و با کدام تکه‌ها منسجم و همسان کرده است.
تاکید اوباما بر همکاری با پوتین با وجود اختلافات عمیق
در نهایت رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داد که ایالات متحده نباید بدون عبرت گرفتن از گذشته و اطمینان داشتن از اینکه کار تمام می‌شود، مشارکت نظامی بیشتری در سوریه داشته باشد. اوباما درباره عراق و افغانستان هم گفت: آمریکا زمان، تلاش و منابع بسیاری را با بهترین افراد اختصاص داد و به مردم افغانستان و عراق فرصتی را برای برقراری دموکراسی داد اما این روند هنوز هم دشوار است.به‌رغم اینکه واشنگتن و مسکو اساسا بر روی گام‌های مورد نیاز برای حل هرج و مرج سوریه اختلاف‌نظر دارند، اوباما گفت که وی همچنان به همکاری با ولادیمیر پوتین ادامه می‌دهد چرا که به نفع هیچکسی نیست که سوریه محل جنگ نیابتی ایالات متحده و روسیه شود.(ایالات متحده در پی آن است بدون اینکه رد هیچ پوتینی بر روی زمین دیده شود با حمایت از تروریست ها، جای پایش را در خاورمیانه گسترش دهد. ) رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین ایده برخی افراد را که استراتژی بمباران داعش و حمایت از شورشیان میانه‌رو را ناکارآمد می‌دانند، به شدت به باد انتقاد گرفت.∎