دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه در نیویورک اختلافها بر سر سوریه و مشخصا آینده بشار اسد را نمایانتر کرد. اما سخنرانیها در مجمع عمومی سازمانملل در کنار استراتژی ناکام اوباما در قبال سوریه این نکته را نمایانتر کرد که غرب برای حل بحران سوریه باید چشم امید به مسکو داشته باشد. با این حال هنوز هم واشنگتن نمیخواهد طرح روسیه برای حل بحران در سوریه را کاملا بپذیرد و در مورد حضور بشار اسد در دوران انتقالی، مسکو را همراهی کند. به همین دلیل بود که گفتوگوی باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا با همتای روس خود، ولادیمیر پوتین در حاشیه مجمع عمومی سازمانملل در نیویورک درباره سوریه هرچند یکساعتونیم به طول کشید اما نتیجه ملموسی دربر نداشت. پوتین در پایان این دیدار، گفتوگوی خود با اوباما را بسیار «قابل توجه، رسمی و به طرز عجیبی باز» توصیف کرد. او در عین حال گفت: «ما نقاط مشترک فراوانی پیدا کردیم اما همچنان موارد اختلاف زیادی هم وجود دارد.» با گذشت چندینماه از حملات هوایی آمریکا و متحدانش علیه مواضع داعش و شروع این حملات از سوی فرانسه، رئیسجمهوری روسیه در این باره تنها به گفتن یک جمله بسنده کرد: «ما در این باره فکر میکنیم.» وی در عین حال تاکید کرد کشورش نیروی زمینی به سوریه نخواهد فرستاد. پوتین همچنین تاکید کرد بدون کسب مجوز از سازمانملل حملات هوایی خود علیه داعش در خاک سوریه را آغاز نخواهد کرد. موضع ایالات متحده در قبال سوریه به روشنی این است که راهحلی با وجود بشار اسد برای سوریه وجود ندارد. روسیه اما همچنان پابرجا در کنار بشار اسد ایستاده است. یک سخنگوی کاخ سفید البته گفته است ارسال تجهیزات جنگی از روسیه به سوریه الزاما مشکلی بر سر راهحل بحران سوریه نیست به شرطی که این تجهیزات علیه نیروهای داعش استفاده شود، نه علیه مردم سوریه. پوتین اذعان کرده سطح روابط روسیه با آمریکا کاهش پیدا کرده است. او اما کشورش را در این میان مقصر ندانسته است. رئیسجمهوری روسیه گفته همیشه آماده است برای بهبود روابط دو کشور تلاش و آن را دوباره از نو بازسازی کند. وی همچنین گفته است آماده همکاری با آمریکاست. پیش از دیدار پوتین و اوباما هر دو در مجمع عمومی سازمانملل سخنرانی کرده بودند. رئیسجمهوری روسیه در سخنرانی خود پیشنهاد تشکیل یک ائتلاف جهانی علیه داعش را داد. او این ائتلاف را چیزی شبیه ائتلاف متفقین علیه هیتلر در جنگ جهانی دوم توصیف و تاکید کرد که کشورهای اسلامی باید نقش اصلی را در این ائتلاف برعهده بگیرند. پوتین ادامه داد: «این یک اشتباه بزرگ است که سوریه و ارتش آن را زیر سوال ببریم. آنها واقعا علیه تهدیدهای تروریستها در حال مبارزه هستند.» اوباما هم در مقابل گفت کشورش حاضر است برای حل بحران سوریه با هر کشوری وارد گفتوگو شود؛ چه روسیه و چه ایران. او درعین حال تصریح کرد: «اما پس از این همه خونریزی و قتلعام ما نمیتوانیم بهراحتی به نقطه صفر بازگردیم.» اوباما گفت: «این دیگر یک مساله داخلی نیست.» رئیسجمهوری آمریکا اظهار داشت باید یک دولت گذار تشکیل شود تا قدرت را به یک رهبر جدید واگذار کند. او البته تاکید کرد که تمام این مراحل باید به صورت گفتوگوهای دیپلماتیک طی شود و تصریح کرد: «اگرچه وجود نیروهای نظامی لازم است اما تاثیرگذار نیست.» با این حال این دیدار نکته مثبتی هم دربر داشت؛ سخنگوی کرملین از توافق پوتین و اوباما برای تبادل اطلاعات نظامی درباره سوریه خبر داد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد ولادیمیر پوتین و باراک اوباما، روسایجمهور روسیه و آمریکا درباره تبادل اطلاعات درباره سوریه در جریان نشستشان در نیویورک توافق کردند. قرار است یک مرکز اطلاعاتی در بغداد برای تبادل اطلاعات میان روسیه، ایران، عراق و روسیه ایجاد شود. پسکوف گفت: «هنوز اطلاعاتی درباره حملات هوایی روسیه به اهداف مشخص در سوریه نداریم.» در همین حال و بهرغم تغییر در موضع برخی کشورهای غربی در قبال رئیسجمهوری سوریه و تاکید آنها بر لزوم مذاکره با بشار اسد، رئیسجمهوری فرانسه تاکید کرد با ایران و روسیه و بدون بشار اسد برای حل بحران سوریه اقدام خواهد کرد. فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری فرانسه در حاشیه نشستهای مجمع عمومی سازمانملل به خبرنگاران گفت: «ما با ایران و روسیه برای حل بحران سوریه همکاری میکنیم اما این دو کشور باید بدانند که بشار اسد نمیتواند بخشی از انتقال سیاسی در سوریه باشد.» اظهارات اولاند در حالی ایراد میشود که اخیرا چند کشور غربی ازجمله آمریکا، آلمان و چند کشور دیگر تغییراتی را در موضع خود نسبت به نظام اسد ایجاد کرده و اعلام کرده بودند باید با اسد برای حل بحران سوریه مذاکره کرد و اسد میتواند «برای دورهای موقت» در قدرت بماند تا دولت جدید تشکیل شود.
∎مذاکره رهبران آمریکا و روسیه در نیویورک
«اسد» محور اختلافها
صاحبخبر -