در پی سقوط مرگبار جرثقیل در مسجدالحرام در مکه براساس آخرین آمار، 107زائر کشته و 238نفر مجروح شدند. در این میان مرگ یک زائر و مجروح شدن 25نفر از زوار ایرانی نیز تایید شده است. مسئولان سعودی دلیل این حادثه را توفان شدید و صاعقه اعلام کردند، اما مسئولان ایرانی سهلانگاری آشکار سعودیها را موجب کشته شدن و مجروحیت حجاج میدانند.
به دنبال این حادثه پایگاه اینترنتی الوطن نوشت اتفاق مکه مکرمه در ساعت17 و 10دقیقه جمعه گذشته، بار دیگر در اذهان خاطره حوادث خونین سالهای گذشته و قربانی شدن حجاج بیتاللهالحرام را در این شهر تداعی کرد. ژانویه2006 یعنی دیماه سال84 در حالی که حدود 2.5میلیون زوار در موسم حج در حال ورود به مکه بودند، یکی از ساختمانهای اطراف مسجدالحرام فرو ریخت و بیش از 76زائر جان خود را از دست دادند.در سال2004 نیز هنگامی که حجاج به محدوده پل جمرات هجوم آوردند، بیش از 251نفر در روز عید قربان جان باختند. سال2003 هم حادثهای مشابه رخ داد که بهدنبال آن 14حاجی در نخستین روز رمی جمرات در موسم حج، جان خود را از دست دادند. اما حادثه دردناکتر زمانی بود که در سال1997 آتشسوزی در چادر حجاج در منی رخ داد و 343 زائر را به کام مرگ کشاند. در سال1998 نیز ازدحام حجاج نزدیک پل جمرات سبب کشته شدن 119نفر شد؛ همچنین ازدحام حجاج در سالهای 1994و 2001 به ترتیب منجر به کشته شدن 270 و 35 نفر شد.اما آمار بزرگتر از قربانی شدن حجاج، مربوط به سال1990 است؛ زمانی که ازدحام حجاج در یکی از تونلهای مکه یکهزار و 426قربانی برجای گذاشت. در این حادثه بیشتر قربانیان از اندونزی و ترکیه بودند.
کشته شدن یک زائر ایرانی
در این میان تا لحظه تنظیم خبر، رییس سازمان حج و زیارت کشور درباره آخرین آمار کشتهشدگان در اتفاق دلخراش عصر جمعه در مکه میگوید: احتمالا تعداد جانباختگان به مرز ۱۵۰نفر میرسد. در این میان متاسفانه مرحوم «سیفالله اسدیمینا» زائر 45ساله از کاروان استان همدان طی این حادثه جان خود را از دست داد. ۲۵زائر مجروح ایرانی که آسیبدیدگی سطحی داشتند نیز در حال ترخیص از بیمارستان هستند، فقط 5زائر که شکستگی پا و مچ دست دارند تا آخر هفته در بیمارستان بستری خواهند بود. روز گذشته نیز یکی از بیمارستانهای عربستان از کشورها خواست تا نمایندگان خود را برای تشخیص افراد مجهولالهویه اعزام کنند.
به گفته سعید اوحدی، برنامه زائران ایرانی به گونهای است که بعد از ساعت یک بامداد محرم و به زیارت خانه خدا و ظهرها هم بعد از نماز ظهر به هتلها میروند و برای نماز مغرب به بیتاللهالحرام باز میگردند. به همین دلیل در زمان وقوع حادثه زائران ایرانی زیادی در مسجدالحرام نبودند. وی علت بروز این حادثه را سهلانگاری پیمانکار پروژه ساختمانی در محدوده مسجدالحرام عنوان میکند و میافزاید: حوادث طبیعی و غیرمترقبه همیشه وجود دارد، چهارروز پیش نیز بر اثر توفان شدید دیگری که در مکه آمد شیشهای 6متری در هتل محل سکونت زوار ایرانی از طبقات بالا سقوط کرد که خوشبختانه هیچ آسیبی به زوار وارد نشد. متاسفانه در حادثه روز جمعه سازمان هواشناسی کشور عربستانسعودی هیچگونه هشداری را صادر نکرده بود. از سوی دیگر اگرچه «خالد الفیصل»، امیر مکه روز گذشته دستور داد که 2کمیته تحقیق برای حادثه خونین مسجدالحرام تشکیل شود. اما سئوال اینجاست که مسئول پروژه توسعه مکه کیست؟ در پاسخ به این پرسش شبکه خبری العالم نوشته است؛ یک فعال مشهور عربستانی در شبکههای اجتماعی با اشاره به حادثه مکه در عصر جمعه گذشته، تأکید میکند: یک ماه قبل از انتقال کل پروژههای توسعه در مکه به فرزند پادشاه این کشور خبر داده بود.
این فعال عربستانی که به دلیل انتشار اسرار پشت پرده خاندان حاکم در عربستان با نام «مجتهد» شهرت و هواداران بسیاری را کسب کرده است، در توییتر خود نوشت که یک ماه قبل اعلام کرده بود تجهیزات (شرکت) بنلادن به شرکت نسما که متعلق به محمدبنسلمان (فرزند پادشاه و وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان) منتقل شد، این شرکت همه پروژههای توسعه را در دست گرفت. مجتهد خاطرنشان میکند: بنسلمان با فرمان پادشاهی توانست شرکت بنلادن را کنار بزند و همه پروژه ها را به شرکت نسما بدهد و حتی همه دارایی ها و تجهیزات بن لادن را نیز به شرکت خودش نسما منتقل کند. در این میان حسن روحانی، رییس جمهوری ایران در پیامی، حادثه دلخراش در مکه مکرمه، کشته و مجروح شدن تعداد زیادی از حجاج در موسم حج ابراهیمی را موجب تألم خاطر امت اسلامی دانست و بر آمادگی کشورمان برای مساعدتهای درمانی تأکید کرد.
بیکفایتی عربستان در مدیریت خانه خدا
از سوی دیگر منصور حقیقتپور، نائب رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره این اتفاق میگوید: این حادثه نشانه بیکفایتی و بیلیاقتی عربستان در مدیریت این حرکت بزرگ عبادی است. اسماعیل کوثری، عضو این کمیسیون نیز با بیان اینکه ادامه ساخت و ساز در موسم حج هیچ ضرورتی نداشت، میگوید: دولت سعودی لیاقت خادمی حرمین شریفین را ندارد و باید پروژههای ساختمانی را در ایام حج متوقف میکرد. فتحالله حسینی، دیگر عضو این کمیسیون هم سهلانگاری آشکار سعودیها را موجب کشته شدن و مجروحیت حجاج میداند و از وزارت خارجه کشورمان درخواست کرد تا از عربستان پاسخ بخواهد. اظهارنظر مقامهای ایرانی درحالی است که طبق اعلام وبگاه خبری «پانوراما الشرقالاوسط» به نقل از منابع مطبوعاتی در عربستان اعلام کرد جرثقیل سقوط کرده در حرم مکی که سبب کشته شدن تعداد زیادی از زائران شد، متعلق به شرکت «نسما» است که مالک آن پسر سلمانبن عبدالعزیز است. این وبگاه خبری به نقل از فعالان توییتری نوشت که برخی مسئولان سعودی در تهیه عکسی فتوشاپی که صاعقهای در حال اصابت به جرثقیل است، دخیل هستند زیرا میخواهند حادثه را طبیعی جلوه دهند!
صاعقه، اهمالکاری یا تخلف؟
از سوی دیگر هیثم ابوخلیل، فعال سیاسی و رییس مرکز قربانیان وابسته به حقوق بشر در مصر نیز در صفحه شخصی خود در توییتر از رویکرد برخی مسئولان عربستان در قبال این حادثه انتقاد کرد و گفت: سخنگوی رسمی مسجدالحرام قبل از اینکه تحقیقات آغاز شود، مسئول حادثه را وزش باد اعلام کرد و از سران حکیم و رشید عربستان تمجید کرد. وی با بیان اینکه پایه جرثقیل باید بتونریزی و بهطور کامل ایمنیسازی میشد، اما به جای آن روی «شنی متحرک» قرار گرفته بود، علت را اهمالکاری مسئولان میداند. به گفته ابوخلیل، برخی میخواهند بگویند علت حادثه صاعقه بوده اما باید بگوییم که پایه جرثقیل به زمین متصل بود بنابراین با صاعقه ساقط نشده است.
بیکفایتی آل سعود در برگزاری مراسم حج
107 کشته و 238 مجروح در حادثه دلخراش مسجدالحرام
صاحبخبر -
∎