مطالعات نشان میدهد که اطلاعات غلط پزشکی در X خیلی شایع است و در برخی موضوعها مثل محصولات تنباکو، سیگار الکترونیکی و داروها، بیشتر از دیگر شبکههای اجتماعی دیده میشود.
خطرات کلی خوددرمانی بر اساس اطلاعات غلط در شبکههای اجتماعی
اطلاعات غلط پزشکی در شبکههایی مثل X میتواند باعث شود افراد خودشان را اشتباه درمان کنند. این کار عواقبی مثل مسمومیت دارویی، دیر تشخیص دادن بیماری، مقاوم شدن بدن به داروها و حتی مرگ دارد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که اطلاعات غلط پزشکی در توییتر خیلی زیاد است و میتواند اعتماد مردم به پزشکان را کم کند و سلامتی را به خطر بیندازد. همچنین، تحقیقات منتشرشده در مجله Journal of Medical Internet Research میگوید اطلاعات غلط درباره واکسنها و درمانها باعث میشود افراد از روشهای علمی و اثباتشده دوری کنند.
این کار میتواند بیماریها را بیشتر کند و مرگهای قابل پیشگیری را افزایش دهد. توییتر به خاطر سرعت بالای پخش اطلاعات و الگوریتمهایش، جای مناسبی برای گسترش این اطلاعات غلط است. پستهای ویروسی بدون هیچ بررسی علمی، سریع لایک و ریتوییت میشوند.
مثالهای واقعی از آسیبهای کشنده
در ادامه، چند مثال واقعی از آسیبهای جدی و حتی مرگبار آورده شده که به خاطر دنبال کردن توصیههای غلط در توییتها اتفاق افتاده است. بیشتر این موارد در زمان همهگیری کووید-۱۹ رخ داد، اما در موضوعهای دیگر هم دیده میشود.
. مسمومیت و مرگ ناشی از هیدروکسیکلروکین (Hydroxychloroquine): در مارس ۲۰۲۰، دونالد ترامپ (رئیسجمهور وقت آمریکا) در توییتها و سخنرانیها، هیدروکسیکلروکین را به عنوان "داروی تغییر دهنده بازی" برای درمان کووید تبلیغ کرد، در حالی که شواهد علمی قوی وجود نداشت.
این حرفها باعث شد برخی افراد خوددرمانی کنند. مثلاً یک مرد ۶۰ ساله در آریزونا، بعد از شنیدن این ادعاها، فسفات کلروکین (مادهای که برای تمیز کردن آکواریوم ماهی استفاده میشود) خورد و جان باخت. همسرش هم حالش خیلی بد شد.
این ماده با داروی واقعی پزشکی فرق داشت، اما ترس از بیماری و اطلاعات غلط، آنها را به این کار واداشت. موارد مشابه در برزیل و کشورهای دیگر هم گزارش شد که مصرف زیاد باعث مشکلات قلبی و مرگ گردید.
توییت درمانی نه تنها فایدهای ندارد، بلکه میتواند کشنده باشد. مثالهای واقعی مثل مرگها به خاطر هیدروکسیکلروکین و ایورمکتین این را نشان میدهد. با آگاهی بیشتر و اعتماد به منابع علمی، میتوان از این آسیبها جلوگیری کرد. سلامتیتان را به توییتها نسپارید
. مسمومیت و مرگ از ایورمکتین (Ivermectin): ایورمکتین دارویی برای درمان انگلهاست، اما در توییتها به عنوان درمان کووید تبلیغ شد، اغلب توسط کسانی که مخالف واکسن بودند.
یک مطالعه نشان داد تماس با مراکز کنترل مسمومیت در آمریکا از کمتر از یک مورد در ماه (در سال ۲۰۲۰) به ۲۱ مورد در اوت ۲۰۲۱ رسید. علائم شامل تهوع، تشنج و افت فشار خون بود.
در نیومکزیکو، دو نفر به خاطر مسمومیت با ایورمکتین جان باختند؛ آنها نسخه دامپزشکی دارو را بر اساس پستهای شبکههای اجتماعی مصرف کرده بودند.
در اورگان هم چندین نفر بستری شدند و اطلاعات غلط رسانههای اجتماعی دلیل اصلی بود.
. مرگهای ناشی از اطلاعات غلط ضدواکسن: گروههایی از فعالان ضدواکسن، بخش زیادی از اطلاعات غلط درباره واکسن را در X و دیگر شبکهها پخش کردند، مثل ادعای ارتباط واکسن با اوتیسم یا ناباروری.
این کار باعث شد بسیاری واکسن نزنند و مرگهای قابل پیشگیری رخ دهد. مثلاً در کشور ساموآ، اطلاعات غلط در رسانههای اجتماعی باعث کاهش واکسیناسیون شد و در سال ۲۰۱۹ شیوع سرخک رخ داد که ۸۳ نفر (بیشتر کودکان) جان باختند.
مطالعات نشان میدهد توییتهای ضدواکسن، واکسیناسیون را کم و بیماری و مرگ را بیشتر میکند.
. خوددرمانی با سفیدکننده برای درمان اوتیسم: برخی پستهای غلط در شبکههای اجتماعی ادعا میکردند که سفیدکننده (معروف به بلچ یا MMS) اوتیسم را درمان میکند. این باعث شد والدینی فرزندانشان را مسموم کنند و موارد بستری شدن و آسیب دائمی گزارش شود.
. اطلاعات غلط در مورد سرطان و درمانهای طبیعی: توییتهایی هستند که میگویند توتها بهتر از واکسن کار میکنند یا زنجبیل "۱۰ هزار برابر قویتر از شیمیدرمانی" است. این ادعاها افراد را از درمان واقعی دور میکند و باعث تأخیر در درمان و مرگ بیشتر میشود. چنین پستهایی میلیونها لایک و اشتراکگذاری در X و فیسبوک داشتهاند.
. پزشکان منتشرکننده اطلاعات غلط! : یک مطالعه نشان داد ۵۲ پزشک آمریکایی در توییتر اطلاعات غلط درباره کووید پخش کردند، مثل اینکه ماسک بیفایده است یا ایورمکتین خوب کار میکند. این پزشکان نقش بزرگی در گسترش اطلاعات غلط داشتند و تحقیقات کلی میگوید چنین اطلاعاتی به نتایج بد سلامتی، از جمله مرگهای بیشتر در کووید، کمک کرده است.
چرا این روند کشنده است؟
تأخیر در درمان واقعی: افراد به جای رفتن پیش پزشک، توییتها را باور میکنند و بیماریشان بدتر میشود.
مسمومیت و عوارض جانبی: مصرف داروی اشتباه یا دوز زیاد میتواند باعث تشنج، مشکلات قلبی و مرگ شود.
کاهش اعتماد به علم: اطلاعات غلط ضدواکسن باعث شیوع بیماریهایی میشود که میتوان جلویشان را گرفت.
سرعت انتشار: توییتر اطلاعات را خیلی سریع پخش میکند، بدون اینکه کسی علمی بودنشان را چک کند.
چگونه از آن اجتناب کنیم؟
همیشه با پزشک مشورت کنید، نه توییتها!
منابع را چک کنید: به سایتهای معتبر مثل سازمان بهداشت جهانی (WHO) یا مراکز کنترل بیماری آمریکا (CDC) مراجعه نمایید.
به دیگران آموزش دهید: به کودکان و خانواده بگویید که توییتها جای پزشک را نمیگیرند.
نتیجهگیری
توییت درمانی نه تنها فایدهای ندارد، بلکه میتواند کشنده باشد. مثالهای واقعی مثل مرگها به خاطر هیدروکسیکلروکین و ایورمکتین این را نشان میدهد. با آگاهی بیشتر و اعتماد به منابع علمی، میتوان از این آسیبها جلوگیری کرد. سلامتیتان را به توییتها نسپارید!