به گزارش مشرق، «ایران در موضوع غنیسازی کوچکترین نرمشی نخواهد داشت»، «هر پیشنهاد یا ابتکاری که مغایر ادامه غنیسازی در ایران یا زمینهساز تضییع این حق باشد، مورد پذیرش نیست»، «در خصوص غنیسازی هیچ شوخی با هیچکسی نداریم»، اینها جملاتی است که بعد از شروع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از سوی رئیس دستگاه دیپلماسی سیدعباس عراقچی و سخنگوی وزارت امور خارجه اسماعیل بقائی مطرح شد.
شب گذشته (سهشنبه) دوم دیماه هم سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نیویورک امیرسعید ایروانی در نشست شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ خطاب به انگلیس و فرانسه گفت که اگر به اتخاذ سیاست شکست خورده «غنیسازی صفر» واشنگتن ادامه دهند و حقوق مسلم و غیرقابل سلب ایران ذیل معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای را انکار کنند، دیپلماسی عملاً نابود خواهد شد.
ایروانی همچنین دیشب به اظهارات مورگان اورتگاس، مشاور نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد که ادعا کرده بود آمریکا آماده مذاکرات رسمی است، اما تنها به شرطی که ایران غنیسازی اورانیوم را کاملاً کنار بگذارد و به گفتوگوی مستقیم تن دهد، واکنش نشان داد و گفت: «ما از هرگونه مذاکره منصفانه و معنادار استقبال میکنیم. با این حال، اصرار بر سیاست موسوم به «غنیسازی صفر» کاملاً مغایر با حقوقی است که ایران بهعنوان عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای از آن برخوردار است. این رویکرد نشان میدهد که آنان در پی مذاکرات منصفانه نیستند، بلکه قصد دارند نیات از پیش تعیین شده خود را بر ایران تحمیل کنند. ایران نه در برابر فشار یا ارعاب سر فرود خواهد آورد و نه اجازه خواهد داد در عرصه بینالمللی مورد باجخواهی قرار گیرد.»
در سالجاری مذاکرات غیرمستقیمی بین ایران و آمریکا شکل گرفت و در حالی که قرار بود دور ششم آن در ۲۵ خردادماه در مسقط برگزار شود، دو روز قبل از آن یعنی در ۲۳ خردادماه رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد و پس از آن هم آمریکا در همراهی با این رژیم اقدام به بمباران تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران کرد.
در همین خصوص عراقچی در گفتوگو با برنامه «مع موسی الفرعی» بیان کرد: مشکل اصلی مذاکرات سالجاری، که موجب ناکامی آنها شد، گرایش آمریکا به تحمیل خواستههایش بود. آنها با سیاست «غنیسازی صفر» وارد مذاکره شدند. ما از ابتدا گفتیم چنین چیزی ممکن نیست و باید به راهحلی میانه رسید.
وی همچنین بیان کرد: پیش از این هم گفته بودم که «اگر غنیسازی صفر میخواهید، توافقی بین ما نخواهد بود، اما اگر بمب صفر میخواهید، ما توافق خواهیم کرد و امکان دستیابی به توافق کاملاً وجود دارد.»
آنگونه که اسماعیل بقائی سخنگوی دستگاه دیپلماسی ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ در گفتوگو با روزنامه زوددویچه تسایتونگ آلمان بیان کرد: «آنها غنیسازی صفر درصد را مطرح کردند، در حالی که در دور نخست مذاکرات، ۳.۶۷ درصد را پذیرفته بودند. آنها مرتباً دروازه را جابهجا میکردند. اما اروپاییها میدانستند که برجام به ایران حق غنیسازی داده است. البته ما نیازی به تأیید کسی نداریم، چون این حق در ماده ۴ ان.پی.تی برای همه کشورها به رسمیت شناخته شده است. برجام نیز این حق را تثبیت کرده و سقف ۳.۶۷ درصد را مقرر داشته است و این میتوانست مبنای خوبی برای توافق باشد.»
پیش از این هم مقام معظم رهبری ۳۰ اردیبهشتماه و پس از زیاده خواهیهایی مقامات آمریکایی در خصوص غنیسازی صفر در ایران با بیان اینکه «این حرف آمریکاییها که به ایران اجازه غنیسازی نمیدهیم، غلط زیادی است و در کشور کسی منتظر اجازه این و آن نیست و جمهوری اسلامی همان سیاست و روش خود را پیگیری خواهد شد.».
ایشان ۱۴ خردادماه هم در مراسم سالگرد امام راحل فرمودند: امروز پیچ و مهرههای صنعت هستهای ما بسیار محکمتر شده است و همچنانکه آن رئیسجمهور اعتراف کرد که نتوانست کاری از پیش ببرد، حاکمان امروز صهیونی و آمریکایی هم بدانند که در این مورد هیچ غلطی نمیتوانند بکنند. حرف ما به آنها این است که اختیار ملت ایران به دست خودش است. شما چه کاره هستید و از چه موضع حقوقی در خصوص داشتن یا نداشتن غنیسازی ما دخالت میکنید؟
عراقچی همچنین پس از پایان جنگ ۱۲ روزه در گفتوگوی ویژه خبری در پنجم تیرماه بیان کرد: «آنها بر غنیسازی صفر اصرار داشتند و در نهایت که ناامید شدند به اقدامات دیگر متوسل شدند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین ۱۵ مهرماه به اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در خصوص برنامه هستهای ایران واکنش نشان داد و گفت که پافشاری بیشتر بر اشتباه محاسباتی هیچ مشکلی را حل نمیکند و افزود: «وقتی برای پنجمین دور مذاکرات با آقای ویتکاف در ۲ خرداد عازم شدم، نوشتم: سلاح هستهای صفر = توافق داریم. غنیسازی صفر = توافقی در کار نیست.»
آنگونه که عراقچی هم اخیراً در گفتوگو با الجزیره به صراحت اعلام کرد: «غنیسازی صفر» امکان ندارد.
او در این باره میگوید: غنیسازی دستاورد دانشمندان ایرانی است و ما برای آن سالها زحمت کشیدیم و دانشمندان ما در گذشته ترور شدند. الان که برای این غنیسازی یکبار هم جنگیدیم، ۱۲ روز جنگ به ما تحمیل شده و بیش از هزار شهید دادهایم، چه دلیلی دارد که ما غنیسازی صفر را قبول کنیم؟ چیزی که آنها در جنگ به دست نیاوردند در مذاکره هم نمیتوانند به دست بیاورند.