به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاعپرس، نشست خبری مجموعه مستند ۱۶ قسمتی «سرباز ۶۳ ساله» محصول بنیاد مکتب حاج قاسم، صبح امروز (چهارشنبه) با حضور ساسان فلاحفر تهیهکننده، عباس وهاج کارگردان و جمعی از عوامل فنی این مجموعه برگزار شد.
در ابتدای این نشست، ساسان فلاحفر تهیهکننده مستند «سرباز ۶۳ ساله»، با ارائه توضیحاتی درباره روند تولید این مجموعه اظهار داشت: از اوایل دهه ۹۰ و همزمان با حضور ایران در منطقه، پرداختن به شخصیت حاج قاسم سلیمانی برای ما اهمیت ویژهای پیدا کرد. یکی از کارهای پیشین ما، مستندی بود که یک سال پیش از شهادت حاج قاسم ساخته شد و در آن تلاش کردیم به منش شخصیتی ایشان و زوایایی بپردازیم که در خط نبرد با تروریسم کمتر دیده شده بود.
وی افزود: پس از آن، به پیشنهاد بنیاد مکتب حاج قاسم تصمیم گرفته شد مجموعهای مستند از زاویهای متفاوت تولید شود؛ نگاهی از روستای قناتملک و افرادی که از کودکی حاج قاسم را میشناختند. مجموعهای از خاطرات صمیمی و بیتکلف که با نگاهی متفاوت برای بازشناسی شخصیت حاج قاسم سلیمانی ساخته شد. این مستند پس از سال ۱۴۰۰ بارها از رسانه ملی پخش شد.
فلاحفر با اشاره به تجربه تولید آثار قبلی گفت: درباره فرماندهان بزرگی مانند شهید کاظمی، اثر مستند جامع و کاملی وجود نداشت. به همین دلیل مجموعه «سرباز ۴۶ ساله» تولید شد که به دلیل رویکرد کاملاً مستند، مورد لطف خانواده شهدا قرار گرفت و بازخوردهای بسیار خوبی داشت. همین خروجی باعث شد بنیاد مکتب حاج قاسم پیشنهاد تولید مجموعه «سرباز ۶۳ ساله» را مطرح کند.
وی ادامه داد: تولید این مجموعه حدود یک سال زمان برد تا به نتیجه مطلوب برسیم. در این مستند تلاش کردیم به سراغ حرفهایی برویم که تاکنون کمتر شنیده شده است. برای مثال در قسمت اول به دورهای از زندگی حاج قاسم پرداخته میشود که ایشان در نوجوانی و در زمان مهاجرت از روستا به کرمان، علاقهمند به حکومت پهلوی بوده و حتی ماجرایی از درگیری او با فرزند صاحب یک هتل روایت میشود. سپس سیر تحول فکری حاج قاسم از این مرحله تا مبارزه برای پیروزی انقلاب اسلامی به تصویر کشیده میشود.
تهیهکننده مستند با تأکید بر رویکرد تاریخی اثر گفت: ما تاریخ را روایت میکنیم. اینکه حاج قاسم در کودکی شاه را دوست داشته، یک واقعیت تاریخی است و ما بدون قضاوت آن را روایت کردهایم. حاج قاسم یک فرد صرف نیست، بلکه یک سبک تفکر و یک مکتب است. جنگها و تحولات اخیر تأثیری در تغییر روایت ما نداشت. شاید ارزش اقدامات شهید سلیمانی در زمان خود بهدرستی درک نشود، اما ثبت این تاریخ برای آینده اهمیت بالایی دارد.
در ادامه نشست، عباس وهاج کارگردان مجموعه درباره تأثیر تحولات منطقه بر روایت مستند گفت: در تاریخ ایران و اسلام، انسانهایی وجود دارند که تکرار نمیشوند. حاج قاسم سلیمانی یکی از همان شخصیتهاست که به تعبیر خودش، هر صد سال یکبار پا به تاریخ میگذارند. ایشان کارهایی در اشل جهانی انجام داد و نهتنها در ایران و منطقه، بلکه در ساختار نظم جهانی اثرگذار بود.
وی افزود: حاج قاسم شخصیتی تمامشدنی نیست. ردپایی که از خود به جا گذاشته، هر روز مرور میشود. همانطور که انقلاب اسلامی یک نقطه عطف در تاریخ کشور ما بود، حاج قاسم نیز در ساختار منطقه غرب آسیا یک نقطه عطف محسوب میشود. برخی اقدامات ایشان شاید در ظاهر ساده به نظر برسد، مانند راهاندازی کنگره شهدا، اما همین اقدامات جریانساز و ماندگار هستند و باعث پویایی مستمر یک حرکت فرهنگی میشوند.
وهاج ادامه داد: ساخت موزه دفاع مقدس و ساماندهی و بازسازی عتبات عالیات از جمله اقدامات پربرکت حاج قاسم بود که امروز به جایی رسیده است که بازسازی اماکن متبرکه با هدایت مردم انجام میشود. این رویکرد مردمی، پایهگذاری شده توسط حاج قاسم سلیمانی بود.
وی با اشاره به نگاه راهبردی شهید سلیمانی به منطقه گفت: نگاه حاج قاسم به غرب آسیا اینگونه بود که ایران اسلامی با این پیشینه تاریخی، در نقطهای حساس از جهان قرار دارد و باید بهگونهای اثرگذار باشد که در برابر قدرتهای استکباری و استعماری بایستد. این نگاه دوراندیشانه نهتنها در منطقه، بلکه در شمال آفریقا و آمریکای لاتین نیز تأثیر گذاشت و ایران را به جایگاه تصمیمساز در معادلات جهانی رساند.
کارگردان مستند افزود: اتفاقاتی مانند هفت اکتبر که سالها پس از شهادت حاج قاسم رخ داد، ریشه در دورانی دارد که ایشان فعالانه در منطقه حضور داشت. نگاه حاج قاسم به جنگها و بحرانها، از جمله جنگ ۳۳ روزه و سایر درگیریها، نگاه ما را نیز تغییر داده است.
در بخش دیگری از نشست، میلاد خوشنواز تدوینگر مستند درباره شیوه تدوین اثر گفت: وقتی نام حاج قاسم مطرح میشود، معمولاً انتظار یک اثر کاملاً حماسی با ریتم تند وجود دارد، اما تصمیم ما این نبود. تلاش کردیم احساسات را منتقل کنیم اما تحمیل نکنیم. به همین دلیل ناچار شدیم برخی بخشها را حذف کنیم. با وجود این، مواد موجود آنقدر گسترده بود که به ۱۶ قسمت رسید و تدوین آن چالشهای فراوانی داشت. تمرکز اصلی ما بر شکلگیری شخصیت حاج قاسم بود.
امیرحسین شهبازی صدابردار مستند نیز درباره تجربیات خود گفت: حوزه صدا چالشهای خاص و حساسی دارد. اگر صدا با قاب تصویر و نورپردازی هماهنگ نباشد، کار ناقص میماند. مهمترین عامل موفقیت این پروژه، هماهنگی تیمی بود که باعث شد خروجی نهایی تقویت شود.
ساسان فلاحفر در ادامه با اشاره به انتخاب مصاحبهشوندگان گفت: تلاش کردیم افراد مختلفی در راستای اهداف مستند درباره «سرباز ۶۳ ساله» صحبت کنند. حتی اگر مصاحبهای از افرادی مانند جواد ظرفیت در مستند وجود دارد، صحبتها کاملاً در چارچوب موضوع مجموعه تنظیم شده است. همچنین شهید نیکویی یکی از نمایندگان نزدیک شهید سلیمانی بود که نوع رفتار حاج قاسم در تعامل با او نشان میدهد ایشان بهخوبی دیپلماسی را میشناخت.
وی درباره تولید آثار داستانی مرتبط با این موضوع گفت: پیش از تلهفیلم «بیپایان» را درباره شهید تهرانیمقدم تولید کردیم. درباره شهید سلیمانی نیز حدود ۱۵۰ دقیقه از سخنرانیهای ایشان احصا شده و پژوهشی غنی انجام شده است که میتواند مبنای تولید آثار نمایشی در آینده قرار گیرد.
در پایان این نشست اعلام شد مجموعه مستند «سرباز ۶۳ ساله» از اول تا شانزدهم دیماه، هر شب ساعت ۱۹ از شبکه یک سیما پخش خواهد شد.
تهیهکننده مستند «سرباز ۶۳ ساله» با تاکید براینکه مستندسازی برای افرادی که شخصیت دینی و مذهبی دارند از دیگران سختتر است، گفت: در مستند «سرباز ۶۳ ساله» جمعبندی پژوهش دیگران را برای کار استفاده کردیم.
انتهای پیام/ 121
∎