به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو، برخی گزارشهای تحلیلی نشان میدهد که رژیم صهیونیستی با ورود به دوران «فقدان تعادل استراتژیک» با جدیترین بحران موجودیتی از زمان تأسیس خود روبرو شده است؛ وضعیتی که به گفته کارشناسان، خروج از آن برای سران این رژیم عملاً غیرممکن به نظر میرسد.
مرکز مطالعاتی «الزیتونه» در جدیدترین تحلیل خود به بررسی وضعیت آشفته اراضی اشغالی پرداخته است. بر اساس این گزارش، از زمان ائتلاف حزب لیکود با صهیونیسم افراطی و تلمودی و روی کار آمدن تندروترین کابینه تاریخ اسرائیل در اواخر سال ۲۰۲۲ و به دنبال آن آغاز عملیات «طوفانالاقصی» ، شکافهای ساختاری در بدنه سیاسی و اجتماعی این رژیم به اوج خود رسیده است.
الزیتونه توضیح میدهد: فقدان تعادل استراتژیک به این معنی است که یک کشور یا نهاد قادر به حفظ ثبات استراتژیک بلندمدت خود نباشد و در نتیجه اختلال در محاسبات خود، به نحوی وارد وضعیت آشفتگی مداوم شود که قادر به سازگاری یا خروج از آن نیست. این وضعیت ممکن است یک نظام را وارد وضعیت آشفتگی سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی کند یا حتی باعث درگیریهای داخلی و ورود به درگیریهای غیر قابل تحمل خارجی در زمان نامناسب شود. در این شرایط سران یک کشور یا سیستم حاکمیتی، در حال اجرای یک «خود تخریبی» هستند که غلبه بر نتایج فاجعهبار آن دشوار است.
ذهنیتی که منجر به فقدان تعادل استراتژیک شده است
نتانیاهو و تیم حاکم بر سرزمینهای اشغالی این روزها بعد از اینکه آمریکا و دونالد ترامپ آنها را از «باتلاق غزه» نجات داد، میتوانند نفس راحتی بکشند و به اینکه سلطه ارتش رژیم صهیونیستی در لبنان، سوریه و غزه را میبینند، افتخار کنند. اما این تحولات مشکل فقدان تعادل استراتژیک این رژیم را حل نخواهد کرد، زیرا اساس ذهنیت رژیم صهیونیستی، خود برتر بینی و انزوا طلبی مبتنی بر اعمال سلطه و قدرت علیه دیگران است و این رویکرد، توانایی تفکر متعادل را از آن سلب میکند.
همچنین احساس تاریخی و تعمیق عدم امنیت و عدم اعتماد به دیگران و دشمنی با آنها، باعث تصمیمات و جهتگیریهای اشتباه میشود و آنها را مجبور میکند شرایط تحقیرآمیز و نابرابری را بر دیگران تحمیل کنند، به گونهای که همزیستی با آن غیرممکن میشود.
هشت ستون لرزان؛ در توضیح اینکه چرا اسرائیل در بحران است؟
این گزارش، هشت عامل کلیدی را به عنوان مؤلفههای فقدان تعادل استراتژیک برمیشمارد:
- شکاف سیاسی و اجتماعی؛ اعتراضات گسترده سال ۲۰۲۳ و شکاف میان جریانهای سکولار و تلمودی نشان از میزان گسست سیاسی و اجتماعی در این کشور دارد. در حال حاضر نیز این روزها در موضوع سربازگیری یهودیان حریدیم این بحران خود را نشان میدهد.
- جنگ قدرت درونی؛ بحران بیسابقه میان کابینه نتانیاهو با ارتش و دستگاههای امنیتی (شاباک) که در تاریخ این رژیم بیسابقه است. از جمله نشانههای این اوضاع برکناری یا استعفای یوآف گالانت وزیر جنگ، هرتزی هالوی رئیس ستاد ارتش، هانگبی رئیس شورای امنیت داخلی، رونین بار رئیس شاباک و گالی بهاراو-میارا مشاور حقوقی کابینه است.
- تضاد ایدئولوژیک؛ تقابل میان میل به گسترش شهرکسازی ، نیاز مبرم به ثبات استراتژیک ، ایجاد محیطهای مناسب برای حل و فصل سیاسی، یهودی سازی مسجدالاقصی، آواره کردن فلسطینیان، ایده اسرائیل بزرگ و اشغال اراضی لبنان و سوریه، همگی عناصر انفجاری در منطقه هستند و همین تضادهای ایدئولوژیک ، فلسطینیان و ملتهای منطقه را به سمت مقاومت مسلحانه سوق میدهند.
- سقوط اعتماد در افکار عمومی؛ کاهش شدید مشروعیت داخلی دولت و ارتش در نگاه افکار عمومی صهیونیستهای ساکن در اسرائیل در حد اعلای خود قرار دارد.
- شکست بازدارندگی؛ ناکامی در بازدارندگی سنتی که دهه هاست صهیونیست ها به آن افتخاری میکردند و نتوانستن در بازگرداندن امنیت و توسل به جنایات جنگی که منجر به سقوط وجهه جهانی تلآویو شده است.
- فرسودگی نظامی؛ درگیری در هفت یا هشت جبهه همزمان که توان اقتصادی و نظامی رژیم را تحلیل برده است؛ ولی نخست وزیر رژیم به آن افتخار میکند.
- قدرت مقاومت؛ دستکم گرفتن توانمندیهای حماس و مقاومت فلسطین که محاسبات امنیتی تلآویو را برهم زد و همچنین خشم علیه اشغالگری رژیم صهیونیستی را در جهان بالا برد.
- انزوای جهانی؛ محاکمه تل آویو در دیوان بینالمللی دادگستری و به رسمیت شناختن گسترده دولت فلسطین در سطح جهان به انزوای بیسابقه جهانی رژیم صهیونیستی در جهان تبدیل شد.
نقش کلیدی مقاومت در فروپاشی محاسبات تلآویو
در بخش دیگری از این تحلیل آمده است که مقاومت فلسطین موفق شده است رژیم صهیونیستی را از مرحله «برنامهریزی برای آینده» به مرحله «مدیریت بحران روزمره» سوق دهد. عملیاتهای مقاومت نه تنها سیستم بازدارندگی اسرائیل را فلج کرده، بلکه باعث شده است تا خشونتهای بیحدومرز این رژیم علیه غیرنظامیان، به اهرمی برای فشار و تحریمهای جهانی علیه خودشان تبدیل شود.
در سایه این شرایط، اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که گفت «جنگ، اسرائیل را در بدترین وضعیت بینالمللی قرار داده است و او میخواهد اسرائیل را به جایگاه خود بازگرداند» بی دلیل و مبالغه آمیز نبود.
آینده مبهم؛ سه سناریو پیشروی صهیونیستها
تحلیلگران مرکز الزیتونه سه مسیر را برای آینده این رژیم متصور هستند:
اول: بازگشت به یک تعادل موقت و شکننده با حمایت مستقیم دولت ترامپ.
دوم: تداوم وضعیت فعلی و فرسایش تدریجی در اثر تصمیمات اشتباه داخلی.
سوم: فروپاشی گسترده در پی سلطه کامل جریانهای افراطی و گسترش جنگ در منطقه.
در نهایت، این گزارش تأکید میکند که سرخوشی فعلی مقامات تلآویو از حمایتهای مقطعی، تنها یک «استراحت کوتاه» است و ریشه بحرانهای ساختاری همچنان پابرجاست؛ بحرانهایی که اسرائیل را به سمت یک بیثباتی مزمن و تاریخی سوق میدهد.