پروانه ابراهیمی روز شنبه به مناسبت روز جهانی عاری از خشونت و افراطگری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: خشونت و افراطگری به رفتارهایی گفته میشود که در آنها مرز گفتوگو از بین میرود و واکنشهای هیجانی جایگزین عقلانیت میشود.
وی اضافه کرد: خشونت میتواند در قالب خشونت کلامی، طرد اجتماعی، تعصب و رفتارهای افراطی در نگرش بروز پیدا کند.
این کارشناس سلامت اجتماعی با بیان اینکه امروزه بیشترین خشونت در فضای مجازی اتفاق می افتد، افزود: فضای مجازی بستری برای تشدید و ظهور شکلهای جدید خشونت فراهم کرده است.
ابراهیمی تاکید کرد: خشونت در این فضا میتواند به ۲ صورت انعکاسی «واکنش به یک تهدید درکشده» یا پیشگیرانه «برای ایجاد تسلط و آسیب» باشد همچنین، پرخاشگری منفعلانه مانند لایک نکردن، خارج کردن از لیست دوستان یا تگ کردن در کامنت منفی نیز از مصادیق رایج آن است.
وی درباره راهکارهای کنترل خشونت در فضای مجازی گفت: مدیریت زمان یعنی تعیین زمان مشخص برای استفاده از شبکههای اجتماعی و ایجاد «مناطق ممنوعه دیجیتال» برای نمونه سر میز غذا یا پیش از خواب در کنترل خشونت موثر است.
کارشناس سلامت اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ، بررسی و پالایش محتوا با لغو اشتراک یا بلاک صفحات منتشرکننده محتوای منفی و تفرقهانگیز و دنبال کردن صفحات مثبت و الهامبخش را نیز در این موضوع موثر دانست.
ابراهیمی درباره نقش مکث آگاهانه در کنترل خشم بیان کرد: تمرین مکث و نفس عمیق پیش از پاسخدادن به محتوای خشمبرانگیز، برای بازگرداندن کنترل به بخش منطقی مغز بسیار موثر است.
وی گفت: خانوادهها در راستای پیشگیری از خشونت، با تمرکز بر تقویت بنیان خانواده و مهارتهای ارتباطی سالم باید نسبت به الگوسازی رفتار غیرخشونتآمیز، ایجاد فضای امن برای گفتوگو و بیان احساسات، آموزش مهارتهای زندگی از سنین پایین، مدیریت و نظارت بر فضای مجازی و تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی اقدام کنند.
کارشناس سلامت اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: والدین آینه فرزندان هستند چراکه کودکان بیش از آنکه از سخنان آنها بیاموزند از رفتارهایشان الگو میگیرند بنابراین مدیریت خشم و حل تعارضات خانوادگی با گفتوگوی محترمانه، قدرتمندترین درس زندگی برای آنها است.
ابراهیمی اضافه کرد: به جای فریاد یا تنبیه فرزند باید از جایگزین های پرخاشگری و تکنیکهایی مانند «وقفه» برای آرام شدن استفاده ، سپس مشکل با آرامش بررسی شود.
وی گفت: ایجاد فضای امن برای گفتوگو و بیان احساسات مورد تاکید است یعنی زمانی را بدون قضاوت به گوش دادن صحبتهای اعضای خانواده اختصاص داده و بگذارید کودکان و نوجوانان بدانند احساساتشان حتی احساسات منفی مانند خشم یا حسادت معتبر است و میتوانند درباره آنها صحبت کنند.
کارشناس سلامت اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: والدین به کودکان بیاموزند که احساس خشم طبیعی است اما نحوه ابراز آن مهم است بنابراین باید به آنها جملات جایگزین بیاموزند برای نمونه به جای داد زدن بگویند «من از این کار واقعا عصبانی هستم».
ابراهیمی تاکید کرد: برای حل مشکلات روزمره مثل تقسیم اسباببازی میان خواهر و برادر، والدین آنها را مشارکت دهند و راهحلهای مسالمتآمیز را تشویق کنند.
وی افزود: باید از کودکی با پرسشهایی مانند «فکر میکنی دوستت با این حرف چه احساسی داشت؟ حس همدلی را در آنان پرورش دهند چرا که همدلی سنگ بنای جلوگیری از خشونت است.
کارشناس سلامت اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اضافه کرد: همراه با نوجوانان قوانینی برای استفاده از اینترنت شامل محدودیت زمانی و نوع محتوا وضع کنید و دلایل آن را توضیح دهید.
ابراهیمی ادامه داد: آموزش «نه» گفتن و مرزگذاری را به فرزندان خود بیاموزید تا در مقابل درخواستهای ناخوشایند آنلاین مثل ارسال عکس خصوصی قاطعانه نه بگویند و بلافاصله موضوع را به والدین گزارش دهند.
وی افزود: والدین باید طوری رفتار کنند که فرزندان در مواجهه با محتوای آزاردهنده یا تجربه آزار آنلاین، بدون ترس از سرزنش، به آنها مراجعه کنند.
کارشناس سلامت اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان درباره اهمیت تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی گفت: زمانهای ارزشمند از جمله وعدههای غذایی مشترک، گردشهای خانوادگی و بازیهای دستهجمعی، روابط عاطفی را مستحکم میکند.
ابراهیمی تاکید کرد: اگر در کودک یا نوجوان خود نشانههای واضحی از افسردگی، انزوا، اضطراب شدید، افت ناگهانی تحصیلی یا پرخاشگری غیرعادی دیدید، آن را جدی بگیرید به دنبال چنین نشانههایی می توانید ضمن مراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت، از خدمات رایگان کارشناسان سلامت روان استفاده کنید.
وی بیان کرد: در مراکز خدمات جامع سلامت، فرآیند ارائه خدمت به این صورت است که ابتدا کارشناس مراقب سلامت ارزیابی و غربالگری اولیه سلامت اجتماعی گروه هدف شامل زنان و کودکان را انجام می دهند سپس در صورت مثبت شدن نتیجه غربالگری، فرد به کارشناس سلامت روان ارجاع می شود بر حسب نتیجه مراقبت، اقدامات درمانی، مشاوره روانشناختی یا ارجاع به سطوح تخصصی صورت میگیرد.
ابراهیمی افزود: همچنین پیگیریها نیز توسط ارائه دهندگان خدمت انجام می شود و در صورت منفی شدن نتیجه غربالگری ، افراد آموزشهای مهارتهای زندگی، فرزند پروری و خود مراقبتی را دریافت میکنند.