به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ با فرارسیدن شب یلدا، بازار آجیل و خشکبار با افزایش نجومی قیمتها مواجه شده است. بر اساس بررسیهای میدانی خبرنگار راه دانا، قیمت آجیل در برخی موارد تا ۱۰۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و بسیاری از خانوادههای کارگری و کمدرآمد از خرید این محصولات محروم ماندهاند. در این میان، واکنش مسئولان به جای اتخاذ راهکارهای عملی، به سخنان کلی و واگذاری تنظیم بازار به «انصاف فروشندگان» محدود شده است.
به گفته مغازهداران و مردم، قیمتها امسال به شکل بیسابقهای افزایش یافته و توان خرید بسیاری از شهروندان به شدت کاهش یافته است. یکی از فروشندگان قدیمی در بازار تهران به خبرنگار راه دانا میگوید: «مردم فقط نگاه میکنند و میروند. حتی آنهایی که سالهای قبل کیلویی خرید میکردند، امسال حداکثر ۲۰۰ گرم میخرند تا آبرو داری کرده باشند. سفرههای مردم واقعاً خالی شده است.»
آمارهای تکاندهنده از قیمتهای بازار
برخلاف قیمتهای مصوب سازمان مدیریت میادین میوه و ترهبار تهران که هر کیلو آجیل شور را ۸۲۰ هزار تومان و آجیل شیرین را حدود ۷۰۰ هزار تومان اعلام کرده است، واقعیت بازار چیز دیگری را نشان میدهد. مشاهدات میدانی خبرنگار ما حاکی از آن است که:
هر کیلو آجیل ترکیبی با کیفیت معمولی بین ۱٫۴ تا ۱٫۶ میلیون تومان فروخته میشود.
قیمت بادام هندی به کیلویی ۱٫۹ میلیون تومان، پسته اکبری شور به ۱٫۷۷۵ میلیون تومان و آجیل ۴ مغز خام (با کیفیت صادراتی) حتی به ۲٫۵۸۵ میلیون تومان رسیده است.
این در حالی است که قیمت رسمی اتحادیه، سقف ۱٫۳ میلیون تومان برای ترکیبهای خاص تعیین کرده است.
یک خانم خانهدار که برای خرید به بازار آمده بود، با ناامیدی به خبرنگار راه دانامیگوید: «سال گذشته با ۷۰۰ هزار تومان یک کیلو آجیل خوب میخریدم، امسال همان مقدار پول فقط برای نیم کیلو هم کافی نیست. مجبورم فقط برای حفظ سنت، مقدار بسیار کمی بخرم.»
افزایش ۸۰ تا ۱۰۸ درصدی نسبت به سال گذشته
بر اساس اعلام دبیر انجمن تأمین و بستهبندی آجیل و خشکبار، قیمت آجیل ممتاز ترکیبی نسبت به سال گذشته بین ۸۰ تا ۸۵ درصد و در برخی موارد حتی تا ۱۰۸ درصد افزایش یافته است. این رشد سرسامآور، آجیل را از یک خوراکی سنتی و مردمی به کالایی لوکس تبدیل کرده است.
علل گرانی از زبان فعالان صنف
مسعود سلیمانی، دبیر انجمن تأمین و بستهبندی آجیل و خشکبار، در گفتوگو با راه دانا بخشی از مشکلات را ناشی از سیاستهای نادرست ارزی و دشواری در واردات عنوان کرد. وی افزود: «بانک مرکزی از اجرای قوانین حمایتی خودداری میکند و این موضوع به افزایش افسارگسیخته قیمتها دامن زده است.» به گفته وی، نوسانات ارزی، افزایش هزینههای تولید و عرضه، و کمبود سرمایه در دست تولیدکنندگان از دیگر عوامل این گرانی هستند.
واکنش منفعلانه دولت و شانه خالی کردن از مسئولیت
در اوج نگرانی مردم از قیمتها، غلامرضا نوریقزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، با اعلام اینکه «این کالاها مشمول قیمتگذاری دولتی نیستند»، عملاً مسئولیت نظارت و کنترل بازار را به کلی واگذار کرد. وی حتی تأکید کرد که «بخش مهمی از قیمت مناسب به انصاف فروشندگان بستگی دارد.»
این اظهارات با انتقادات گستردهای مواجه شده است. گودرزی کارشناس اقتصادی در گفتوگو با راه دانا میگوید: «در شرایطی که دلالان و واسطهها بازار را در دست دارند، صحبت از انصاف فروشنده بیشتر شبیه به یک شوخی است. دولت باید با نظارت قوی، مدیریت توزیع و کنترل صادرات در فصل پیک تقاضا، مانع از ایجاد بازار مصنوعی و گرانفروشی شود.»
ضعف عملکرد تیم اقتصادی دولت
این گرانی بیسابقه، سایه دیگری بر عملکرد کلی تیم اقتصادی دولت، به ویژه در بخش تنظیم بازار و کنترل تورم انداخته است. به نظر میرسد رویکرد انفعالی و واگذاری امور به «دست نامرئی بازار» در شرایط کنونی که عوامل ساختاری و انحصاری زیادی وجود دارد، تنها به عمیقتر شدن شکاف معیشتی دامن میزند. وعدههای کنترل تورم و بهبود زندگی مردم، در برابر واقعیت سخت سفرههای کوچکشده یلدایی رنگ باخته است.
به گزارش راه دانا؛ شب یلدا، این آیین دیرینه ایرانی، امسال در سایه سنگین گرانی و تورم شدید قرار گرفته است. افزایش نجومی قیمت آجیل و میوههای مخصوص این شب، نه تنها شادی و فراوانی سنتی آن را تحت تأثیر قرار داده، بلکه نشانهای واضح از کاهش شدید قدرت خرید و عمق مشکلات معیشتی مردم است. در چنین شرایطی، انتظار عمومی این است که دولت به جای تکیه بر سخنان کلی و واگذاری مسئولیت، با ارادهای جدی و اقدام عملی وارد شده و با نظارت مؤثر و مدیریت عرضه، مانع از محرومیت گسترده مردم از کالاهای اساسی و فرهنگی شود.
∎