گروه استانهای دفاعپرس_«سیده معصومه حسینی»؛ یک ارتش پیشرفته، علاوه بر سربازان شجاع و سلاحهای پیشرفته، به «ستاد فرماندهی»، «تحقیقات کاربردی» و «بازرسی کیفیت» نیز نیاز مبرم دارد. رهبر انقلاب، پس از ترسیم تمام زوایای نقشه، توجه را به نقطهای معطوف میکنند که ضامن ماندگاری و تعالی این پدیده است: «پژوهش و آسیبشناسی». ایشان میفرمایند: «امروز مدّاحی در کشور ما یک پدیدهای شده که درخور پژوهش و تحقیق است... باید آسیبشناسی بشود، باید راههای تکاملش پیدا بشود.»
این فراخوان، بهمعنای خروج مداحی از حالت «فعالیتی ذوقی و خودجوش» و ورود آن به عرصه «مطالعهای نظاممند و آیندهنگر» است.
تحلیل و تبیین:
سه گام پژوهشی: عمقیابی، آسیبشناسی، راهیابی
رهبر معظم انقلاب بهطور مشخص، سه محور پژوهشی را ترسیم میکنند:
«عمقیابی»: پژوهش در این باره که «پشت این شعر و آواز و آهنگ و رفتار چیست و چه چیزی قرار دارد.» این، یعنی فهم «مکانیسم اثرگذاری» مداحی بر جامعه. چرا یک نوحه مؤثر میافتد؟ ارتباطش با روانشناسی جمعی چیست؟
«آسیبشناسی»: شناسایی «نقاط ضعف» به صورت عینی و بیطرف. این آسیبها ممکن است در محتوا (سطحینگری)، قالب (تقلید موسیقایی)، مدیریت (کسبوکارهای ناسالم) یا تأثیر اجتماعی (ایجاد شور بدون شعور) باشد.
«جستوجو از راههای رشد»: «چه کار کنیم که مدّاحی در راه رشد پیش برود.» این بخش، نوآوری در روش، محتوا و توزیع را شامل میشود.
آسیبشناسی؛ شجاعت دیدن زخمهای خود
بخش آسیبشناسی، نیازمند شجاعت و صداقت است. رهبری میفرمایند: «ممکن است آسیبشناسی، ما را به یک نقاط ضعفی برساند.» این نقاط ضعف ممکن است برای برخی آزاردهنده باشد، اما پنهان کردن آن، مانند پنهان کردن بیماری است که روزی طاقت فرسا خواهد شد. «مداحیها همه در یک سطح نیستند»، پس باید ضعفهای نمونههای ضعیفتر را شناخت و درمان کرد.
تولید علمِ بومیِ مداحی؛ پایان عصر تقلید کورکورانه
فرمان رهبر معظم انقلاب به معنی این است:باید «علم مداحی» تولید کرد. این علم بومی باید بتواند به سوالاتی مانند این پاسخ دهد: چه قالبی برای انتقال چه مفهومی مناسبتر است؟ چگونه میتوان با حفظ اصالت، برای نسل دیجیتال جذاب بود؟ اقتصاد هیأت و مداحی چگونه باید باشد تا به انحراف نکشد؟ بدون این پژوهش، رشد مداحی اتفاقی و شانسی خواهد بود و همواره در خطر تقلید از الگوهای بیگانه (چه شرقی چه غربی) قرار دارد.
مداحیِ دانشبنیان؛ سرمایهگذاری برای صد سال بعد
نتیجهی این فرآیند پژوهشی، خلق «مداحیِ دانشبنیان» است. یعنی مداحیای که برپایه دادهها، تجزیه و تحلیل و آزمون و خطا پیش میرود، نه صرفاً ذوق و سلیقه فردی. این، یک سرمایهگذاری تمدنی است تا این پدیده اثرگذار، نه تنها برای امروز، که برای نسلهای بعد نیز به عنوان یک سامانهی فرهنگی اثرگذار حفظ و تعالی یابد.
جمعبندی:
پس از ابلاغ سند راهبردی، ماموریت اصحاب فکر و قلم آغاز میشود. حوزههای علمیه، دانشگاهها و مراکز پژوهشی موظفند تا این پدیده حیرتانگیز را موضوع مطالعه قرار دهند. مداحی تا وقتی که موضوع پژوهش نشود، در حد یک «هنر_صنعت» باقی میماند. اما با پژوهش، به یک «سامانه مهندسی فرهنگی» ارتقا مییابد که میتواند نقشههای عملیاتی برای نبرد تمدنی تولید کند.
یادداشت پایانی (هفتم)، تمام این قطعات پازل را در کنار هم قرار خواهد داد و به تصویر کلی آینده و سخن پایانی خواهد پرداخت. «مداحی بدون پژوهش، مانند کشتیای است بی قطبنما در امواج خروشان.»
بر اساس بیانات امام خامنهای در دیدار با مداحان (۲۰ آذر ۱۴۰۴)
انتهای پیام/
∎