طرفداری | طی دهههای اخیر همواره یکی از ۵ لیگ معتبر و برتر فوتبال جهان «بوندسلیگای آلمان» بودهاست و روند قهرمانیهای متوالی بایرن مونیخ و نسبتاً یکنواخت شدن این لیگ هم، باعث خروج آن از جمع ۵ لیگ بزرگ نشد.
سطح اول فوتبال آلمان که بوندسلیگا نام دارد، از ۱۸ تیم تشکیل شده است و سطح دوم یعنی بوندسلیگای ۲ هم این شرایط را دارد. از سطح سوم که لیگا نام دارد، تغییرات آغاز میشود؛ سومین سطح دربرگیرنده ۲۰ تیم است و از سطح چهارم تقسیمبندی بر اساس ایالتها و تقسیمات جغرافیایی است.
لیگهای سطح ۴ به ۵ گروه شمال، شمال شرقی، غرب، جنوب غربی و باواریا تقسیم میشود و سطح ۵ و ۶ که آخرین سطوح رسمی و حرفهای نیز هستند، بر همین اساس تقسیم میشوند.
تیم ملی آلمان که نماد فوتبال این کشور است در سال ۱۹۰۸ ایجاد شد اما برگزاری اولین فصل بوندسلیگا به ۲۴ آگوست ۱۹۶۳ بر میگردد؛ اولین گل این لیگ هم در کمتر از یک دقیقه پس از آغاز، یعنی ثانیه ۵۷ جدال دورتموند با وردربرمن توسط تیمو کونیتسکا از زردها به ثبت رسید. رکورددار قهرمانی این لیگ تیم بایرن مونیخ است و بعد از این تیم مونیخی، تیمهای نورنبرگ، دورتموند، شالکه و هامبورگ هستند؛ طولانیترین روند قهرمانی متوالی به بایرنیها تعلق دارد که از ۱۳-۲۰۱۲ یعنی بعد ۲ قهرمانی متوالی دورتموند با یورگن کلوپ آغاز شد و تا ۲۳-۲۰۲۲ تداوم داشت.
کسب بیشترین امتیاز در یک فصل هم توسط بایرنمونیخ در ۱۳-۲۰۱۲ با ۹۱ امتیاز رقم خورد و کمترین تعداد امتیاز یک فصل هم در ۶۶-۱۹۶۵ که ارزش هر پیروزی ۲ امتیاز بود توسط تیم تاسمانیا برلین ثبت شد. اگرچه پایتخت آلمان «برلین» است اما آنها حرف زیادی در فوتبال ندارند و ژرمنها جز معدود کشورهایی هستند که پایتخت چندان فوتبالی ندارند. تیمهای اونیون برلین و هرتابرلین مطرحترین باشگاههای این ایالت هستند.
در این مطلب به بررسی فوتبالی ایالتهای مهم آلمان از جنبههای مختلف خواهیم پرداخت؛ از باواریای روی کاکل بایرن تا وستفالن با تیمها و ورزشگاههای خاص زیبا و تاریخی!
پرچمدار فوتبال آلمان
پرافتخارترین تیمهای بوندسلیگا در «ایالت باواریا» مستقر هستند تا به نوعی بتوان این ایالت را پرچمدار فوتبال این کشور دانست. باواریا یا بایرن (در فرهنگ آلمانی) بزرگترین ایالت آلمان است و حتی مساحت آن از کشوری مثل هلند هم بیشتر است؛ شهرهای بزرگ و مهم آن نورنبرگ و آگزبورگ هستند و وجود دفاتر اصلی شرکتهای بزرگ و حیاتی مثل بی ام و (BMW)، آئودی (Audi) و زیمنس (Siemens) بر اهمیت و اصالت آن افزوده است.
تیم بایرن مونیخ که مهمترین باشگاه این ایالت و پرافتخارترین تیم آلمان است، مهمترین عامل ورزشی این ایالت است؛ بایرن مونیخ در سال ۱۹۰۰ تاسیس شد و ۳۴ بار قهرمان بوندسلیگا شده است که تقریباً ۳ برابر دومین تیم رکورددار است و در جام حذفی هم بیشترین تعداد قهرمانی را دارد. ورزشگاه این تیم یعنی آلیانتس آرنا نیز در تاریخ، آوردگاه رقابتهای مهمی بوده است و آخرین آن به میزبانی از فینال لیگقهرمانان ۲۵-۲۰۲۴ بر میگردد. این ورزشگاه به احتمال فراوان میزبان دیدار نهایی فصل ۲۸-۲۰۲۷ لیگ قهرمانان خواهد بود تا ۳ بار از تقابل نهایی این رقابتها پذیرایی کرده باشد. میزبانی از ۶ نبرد جامجهانی ۲۰۰۶، ۴ جدال یورو ۲۰۲۰ و ۶ مسابقه جام ملتهای ۲۰۲۴ تنها گوشهای از میزبانیهای مهم این ورزشگاه که سمبل و نماد ایالت باواریا است، محسوب میشود.
دومین تیم پرافتخار لیگ آلمان باشگاه نورنبرگ است که ۲۵ قهرمانی کمتر از بایرنیها دارد و اتفاقا این تیم نیز به همین ایالت تعلق دارد. آنها هم در سال ۱۹۰۰ تاسیس شدند و ۹ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی در لیگ باعث شده است دومین تیم پرافتخار بوندسلیگا باشند. اگر دورتموندیها زودتر از آنها قهرمانی دیگری را جشن بگیرند، جای این تیم را خواهند گرفت. هدایت این تیم که اکنون در بوندسلیگای ۲ حاضر است را میرسلاو کلوزه، مهاجم معروف و آقای گل ادوار جامجهانی برعهده دارد و گروترفورث هم که در این لیگ است، دیگر تیم این ایالت است. باشگاه آگزبورگ هم علاوه بر بایرن مونیخ از ایالت باواریا، در بوندسلیگا حضور دارد.
قلب فوتبالی ژرمن
غرب کشور آلمان از ایالت مهم و تاثیرگذاری تشکیل شده است که علاوه بر فوتبال، بر اقتصاد و فرهنگ این کشور هم اثر مثبت و عالی گذاشته است و آن «ایالت نوردراین وستفالن» است. دورتموند، دوسلدروف و کلن مهمترین شهرهای این ایالت هستند که با نام اختصاری NRW بیان میشود و پرجمعیتترین ایالت ژرمن نیز محسوب میگردد.
از بالاترین سطح بوندسلیگا تا لیگهای ایالتی و آماتور، همه و همه تیمهایی ریشهدار، تاریخی و پرافتخار از این ایالت دارند و این ایالت را میتوان قلب فوتبالی آلمان تلقی کرد. از بین ۱۰ تیم پرافتخار بوندسلیگا ۴ تیم یعنی دورتموند، شالکه، بورسیا مونشن گلادباخ و کلن به این ایالت تعلق دارند و آخرین تیم قهرمان لیگ غیر از بایرن مونیخ یعنی بایرلورکوزن هم، از همین مکان است.
مهمترین و خاصترین تیم نوردراین وستفالن باشگاه بروسیا دورتموند است که در ۱۹۰۸ تاسیس شد و حالا با ۸ قهرمانی و ۱۱ نایب قهرمانی در لیگ که ۷ مورد بعد از بایرن مونیخ بوده است، سومین تیم پرافتخار لیگ است. زنبورها اگرچه تیمی ریشهدار، دوست داشتنی و پرافتخار هستند اما یک عامل دیگر هم در شکوه آنها و حتی این ایالت نقش داشته است و آن «دیوار زرد» است. این اصطلاح که در سال ۲۰۰۵ مطرح شد، در ضلع جنوبی ورزشگاه سیگنال ایدونا پارک است و حضور حدود ۲۵,۰۰۰ طرفدار دورتموند با شور و هیجان خاص، فضایی زیبا و مجذوب کننده ایجاد میکند.
چهارمین تیم با بیشترین تعداد قهرمانی در بوندسلیگا باشگاه شالکه ۰۴ است و عدد نام این تیم به سال ۱۹۰۴ که تأسیس شدند اشاره دارد. آبیهای سلطنتی تا فصل ۲۶-۲۰۲۵ توانستهاند ۷ بار لیگ و ۵ بار جام حذفی را فتح کنند و از ۲۰۰۱ در ورزشگاه فلتینس آرنا دیدارهای خانگی خود را برگزار میکنند. این ورزشگاه هم از جاذبههای این ایالت و فوتبال آلمان است و علت آن، فضای خاص و بینظیر آن است. فضای بین رختکن تا زمین آن، تداعی کننده فضای معدن زغال سنگ گِلزنکرشن است که در سال ۲۰۰۸ تعطیل شد و این فضا و زیبایی، از ۵ تقابل جام جهانی ۲۰۰۶ و ۴ مسابقه یورو ۲۰۲۴ پذیرایی کرد.
دربی روهر که بین تیمهای دورتموند و شالکه برگزار میشود، از خاصترین و مهمترین رقابتهای فوتبال آلمان است و فارغ از تمام اهمیتهای جدولی ممکن، در هر حال زیبایی و حساسیت خاصی دارد. دیگر تیم مهم وستفالن باشگاه بایرلورکوزن است که فصل ۲۴-۲۰۲۳ نوار سلطه قهرمانیهای متوالی بایرن مونیخ را قطع کرد. آن اولین، آخرین و تاکنون تنها قهرمانی لورکوزن بود که با سرمربیگری ژابی آلونسو رقم خورد و در ضمن ۶ بار هم در تاریخ نایب قهرمان بوندسلیگا شدهاند. باشگاههای دورتموند، بایرلورکوزن، کلن و مونشن گلادباخ تیمهای ایالت وستفالن در سطح اول فوتبال آلمان هستند و تیمهای شالکه، پادربورن، بوخوم، پروس نمونستر، آرمینیا بیلهفلد و دوسلدروف تیمهای این ایالت در بوندسلیگای ۲ را تشکیل دادهاند.
ایالت دایناسورهای منقرض نشده!
دروازه جهان را لقب «ایالت هامبورگ» که در شمال آلمان واقع شده و دومین ایالت بزرگ این کشور محسوب میشود، میدانند و تیم اصلی آنها که به همین نام است، بعد از چندین فصل غیبت دوباره توانست به بالاترین سطح لیگ برسد. تیم هامبورگ که قدمتی حدود ۱۴۰ سال دارد، در بوندسلیگا صاحب ۶ قهرمانی و ۸ نایب قهرمانی شده است و ۳ بار هم جام حذفی را فتح کرده است. افتخارات این تیم قدیمی فقط به آلمان محدود نمیشود و یک نایب قهرمانی جام باشگاههای اروپا در کنار قهرمانی فصل ۸۳-۱۹۸۲ باعث شده است یکی از ۳ تیم آلمانی قهرمان بالاترین رقابت قارهای باشند.
این تیم ملقب به دایناسورها، برای ما ایرانیها هم خاطرات خاصی دارد و وحید هاشمیان و رسول خطیبی در کنار مهدی مهدویکیا که آمار ۳۴ گل در ۲۶۳ نبرد رسمی برای هامبورگ دارد، در روزگاری برای این تیم به میدان رفتهاند. تا قبلاز فصل ۱۸-۲۰۱۷ که هامبورگ به بوندسلیگای ۲ سقوط کند، آنها این اتفاق تلخ را تجربه نکرده بودند و ساعتی در ورزشگاه خانگی خود داشتند که مدت حضور آنها در بالاترین سطح را به نمایش گذاشته بود و این رکورد در کنار قهرمانیهای پرتعداد باعث شد هامبورگ همواره یکی از تیمهای مهم و تاریخی ژرمن باشد.
دیگر تیم مهم این ایالت، باشگاه سن پائولی است و علت اهمیت این تیم بیشتر به عوامل سیاسی بر میگردد. سن پائولی تاکنون قهرمانی و افتخار مهم و خاصی نداشته است اما از سرشناسترین باشگاههای «چپگرای سیاسی» محسوب میشود. از مهمترین نمادهای سیاسی این تیم که در هویت آن ملموس و مشهود است، تفکرات ضد سرمایهداری، ضد نژادپرستی و البته ضد جنسیتگرایی است! این عوامل، جدال آنها با هامبورگ را بیشاز پیش مهم کرده است و این دربی هامبورگ، قدمتی بیش از یک قرن دارد. در هفته دوم فصل جاری (۲۶-۲۰۲۵) بوندسلیگا، این دو تیم بعد از حدود ۱۴ سال در سطح اول مقابل هم قرار گرفتند و تاکنون ۶۸ جدال رسمی داشتهاند. دایناسورها با ۳۷ پیروزی تیم برتر بودهاند و سهم سن پائولی ۱۹ برتری بوده و در هر حال این تقابل از اهمیتی خاص و نفرتی مثالزدنی شکل میگیرد.
