گروه ایران: کارشناس مردم شناسی کردستان گفت: شب یلدا که در فرهنگ مردم کردستان با نام «شُو چله» شناخته میشود، یکی از کهنترین آیینهای ایرانی است که هر سال با گردهمایی خانوادهها، پخت غذاهای سنتی و اجرای رسوم دیرینه، جلوهای از همبستگی، مهماننوازی و هویت فرهنگی کردها را به نمایش میگذارد.
∎
به گزارش ایلنا،کاک محمد درویشی،با اشاره به جایگاه ویژه شب یلدا در فرهنگ ایرانی، این آیین را یکی از کهنترین جشنهای ایرانزمین دانست که از هزارههای سوم و چهارم پیش از میلاد ریشه گرفته و تا امروز با جلوههای متنوع فرهنگی در میان اقوام مختلف ایران زنده مانده است.
وی افزود: شب یلدا که همزمان با آغاز زمستان و طولانیترین شب سال برگزار میشود، فرصتی برای گردهمایی خانوادهها و تقویت پیوندهای اجتماعی است. هر یک از اقوام ایرانی آیینها و رسوم خاص خود را برای این شب دارند و در استان کردستان نیز این جشن باستانی با نام قدیمی «شُو چله» شناخته میشود و پیشینهای دیرینه دارد.
دلمه غذای اصلی کردستانی ها در شب چله
درویشی ادامه داد: در گذشته و حتی امروز، در بیشتر خانههای کردستان، غذای اصلی شب «شُو چله» دلمه، نان سنگک و دوغ محلی است که بهعنوان پذیرایی سنتی از مهمانان تهیه میشود. مردم کردستان که به خونگرمی و مهماننوازی شهرهاند، در این شب در خانه بزرگترهای فامیل گرد هم میآیند و همه اعضای خانواده، از عروس و داماد گرفته تا دختران و پسران، در کنار یکدیگر این آیین را گرامی میدارند.
کارشناس مردم شناسی کردستان گفت: پس از صرف شام، برنامههای ویژه شب چله آغاز میشود که از اجرای بازیهای قدیمی مانند «گوروابازی» گرفته تا شنیدن قصهها، خاطرات و سرگذشت بزرگترها است.به گفته درویشی این شب معمولاً با شادی، گفتوگو و بیدارمانی تا دیروقت سپری میشود.
درویشی با اشاره به باورهای فرهنگی مردم کردستان افزود: بسیاری از خانوادهها در شب یلدا همانند نوروز لباس نو کردی به تن میکنند، سفرههای رنگین میچینند و با سوزاندن عود، فضای خانه را آکنده از حس پاکی و معنویت میسازند.
وی از دیگر رسوم قدیمی «شُو چله» در کردستان، را تهیه «کالهک ترش» عنوان کرد و گفت: خانوادهها چند ماه پیش از فرارسیدن یلدا با خرید خربزه و نگهداری آن در ترشی، خود را برای این شب آماده میکنند و پس از شام از آن استفاده میکنند. همچنین میوههایی مانند خربزه ترش، هندوانه، انگور، انار، سیب، پرتقال، موز و کیوی که نماد تندرستی، برکت، فراوانی و شادی هستند، جایگاه ویژهای در سفره یلدا دارند.
خنچه برون عروس های کردی در شب چله
کارشناس مردم شناسی کردستان افزود: یکی از رسوم شاخص کردستان در «شُو چله» مربوط به خانوادههایی است که عروس نامزد دارند. در این شب، خانواده داماد «خنچه» یا شبچلهای را برای عروس میبرند که شامل پالتو، کفش زمستانی، گل، شیرینی، آجیل، شکلات، دلمه، حلوا، سبدی از میوههای تزئینشده، قواره پارچه و طلاست. این هدایا با پارچههای قرمز و گاه کوزههای سفالی تزئین شده و به خانه عروس برده میشود.
وی افزود: شب یلدا که همزمان با آغاز زمستان و طولانیترین شب سال برگزار میشود، فرصتی برای گردهمایی خانوادهها و تقویت پیوندهای اجتماعی است. هر یک از اقوام ایرانی آیینها و رسوم خاص خود را برای این شب دارند و در استان کردستان نیز این جشن باستانی با نام قدیمی «شُو چله» شناخته میشود و پیشینهای دیرینه دارد.
دلمه غذای اصلی کردستانی ها در شب چله
درویشی ادامه داد: در گذشته و حتی امروز، در بیشتر خانههای کردستان، غذای اصلی شب «شُو چله» دلمه، نان سنگک و دوغ محلی است که بهعنوان پذیرایی سنتی از مهمانان تهیه میشود. مردم کردستان که به خونگرمی و مهماننوازی شهرهاند، در این شب در خانه بزرگترهای فامیل گرد هم میآیند و همه اعضای خانواده، از عروس و داماد گرفته تا دختران و پسران، در کنار یکدیگر این آیین را گرامی میدارند.
کارشناس مردم شناسی کردستان گفت: پس از صرف شام، برنامههای ویژه شب چله آغاز میشود که از اجرای بازیهای قدیمی مانند «گوروابازی» گرفته تا شنیدن قصهها، خاطرات و سرگذشت بزرگترها است.به گفته درویشی این شب معمولاً با شادی، گفتوگو و بیدارمانی تا دیروقت سپری میشود.
درویشی با اشاره به باورهای فرهنگی مردم کردستان افزود: بسیاری از خانوادهها در شب یلدا همانند نوروز لباس نو کردی به تن میکنند، سفرههای رنگین میچینند و با سوزاندن عود، فضای خانه را آکنده از حس پاکی و معنویت میسازند.
وی از دیگر رسوم قدیمی «شُو چله» در کردستان، را تهیه «کالهک ترش» عنوان کرد و گفت: خانوادهها چند ماه پیش از فرارسیدن یلدا با خرید خربزه و نگهداری آن در ترشی، خود را برای این شب آماده میکنند و پس از شام از آن استفاده میکنند. همچنین میوههایی مانند خربزه ترش، هندوانه، انگور، انار، سیب، پرتقال، موز و کیوی که نماد تندرستی، برکت، فراوانی و شادی هستند، جایگاه ویژهای در سفره یلدا دارند.
خنچه برون عروس های کردی در شب چله
کارشناس مردم شناسی کردستان افزود: یکی از رسوم شاخص کردستان در «شُو چله» مربوط به خانوادههایی است که عروس نامزد دارند. در این شب، خانواده داماد «خنچه» یا شبچلهای را برای عروس میبرند که شامل پالتو، کفش زمستانی، گل، شیرینی، آجیل، شکلات، دلمه، حلوا، سبدی از میوههای تزئینشده، قواره پارچه و طلاست. این هدایا با پارچههای قرمز و گاه کوزههای سفالی تزئین شده و به خانه عروس برده میشود.