به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقایان دکتر حسین دیوسالار، معاون توسعه همکاریهای علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رائول گنزالس، عضو شورای سیاستگذاری جایزه جهانی امام خمینی (ره) از اسپانیا و مفتاح فوزی رحمت، برگزیده جایزه جهانی امام خمینی (ره) از اندونزی با حضور در استودیو گفتگوی ویژه خبری به موضوع «جایزه امام خمینی (ره)، تولید فکر و نظریه پردازی برای جهان امروز» پرداختند و به پرسش ها در این باره پاسخ دادند. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سؤال: آقای دیوسالار، از فلسفه برگزاری جایزه امام خمینی آغاز کنیم، هدف اصلی از تأسیس این جایزه چه بوده است و بنا است چه خلائی را پر کند؟
دیوسالار: خیلی خوشحال هستیم که امروز با گذشت حدود ۱۲ سال از زمان تصویب این جایزه بعنوان برجستهترین و مهمترین جایزه انقلاب اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با همراهی و همکاری همه بخشهایی که به نوعی در این موضوع دخیل هستند، مؤسسه تنظیم و نشر، نهاد ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاههای مختلف، تلاش کردیم که بتوانیم بعد از گذشت این مدت بیش از یک دهه این جایزه را امروز با حضور ریاست محترم جمهور و بیت معظم حضرت امام (ره) و همه مقامات و مسئولین و علاقمندان و ارادتمندان به امام خمینی (ره) برگزار کنیم. طبیعتاً شخصیت و جایگاه ایشان و نقشی که در دوران معاصر در عرصههای ملی و منطقهای و بین المللی در ایران و جهان اسلام و در حوزههای مختلف داشته است، میطلبید برای اینکه نسبت به شخصیت ایشان با نگاه جامع به ابعاد شخصیتی ایشان، یک بازتعریف شود و یک گفتمان دیگری نسبت به آموزههای ایشان و ارزشهایی که ایشان بانی بودند برای اینکه تسری پیدا کند در سیستم حکمرانی کشور و جهان انجام شود. جایزه جهانی امام خمینی با هدف گفتمان سازی و بازخوانی و جلب توجه نخبگان و اندیشمدانی که بسیاری از آنها در عرصه جهانی فعالیت میکنند، خودش را بازآفرینی کند و بتواند در عرصه مختلف آن را به همه معرفی کند. برای این کار در سال ۱۳۹۲ در شورای عالی انقلاب فرهنگی این جایزه به تصویب رسید، البته به دلایل مختلف ازجمله سختی شناسایی افراد، بالاخره این گستره گستره زیادی بود و همه شئونات را دربر میگرفت، با تأخیر مواجه شد و بعد از گذشت یک دهه، حدود یکسال گذشته دبیرخانه این جایزه. یک مقدار به لحاظ شناسایی و کارکردها و نوع نگاه به این موضوع، دیدگاههای مختلف، تجمیع اینها و عوامل مختلفی که دخیل بودند برای این تأخیر انجام شود. هم شورای سیاستگذاری آن که ریاست جمهوری ریاست آن را برعهده دارد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نایب رئیس شورای سیاستگذاری است و رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دبیر شورای سیاستگذاری است که وظیفه تشخیص، نهایی کردن و هدایت و انتخاب کمیته داوران را برعهده دارد، نهایتاً این امکان فراهم شد که امروز در محل اجلاس سران کشورهای اسلامی با حضور هم منتخبین اصلی که دو منتخب در حوزه عملی و نظری است و شخصیتهای قابل تقدیر جمعاً ۱۹ نفر باضافه اعضای شورای سیاستگذاری داخلی و بین المللی برگزار میشود.
سؤال: آقای گنزالس، اندیشه امام (ره) از چه ظرفیتهایی برخوردار است که آن را میتوانیم تبدیل به یک چارچوب گفتوگو در سطح جهانی کند؟
گنزالس: امام ابعاد مختلف دارد که در هر رشته حرفی بسیار مفید برای قسمتهای مختلف مردم دنیا دارد. یعنی در کشور کسانی هستند که بیشتر سیاسی هستند، بیشتر عرفانی هستند، فلسفی هستند، در هر رشته امام خیلی مفید است و نسبت به غرب که من هستم و نسبت به کشورهای اروپایی که من هستم، خیلی کم شناخته شده است. متأسفانه ما تا الان عمق و اهمیت اندیشه و معرفت امام را به کشورهای اروپایی تا الان معرفی نکردهایم. تبلیغ باید از بخش اندیشه شروع شود، برای این سفر من یک نگاهی به تفسیر سوره حمد انجام دادهام، گفتم چقدر قشنگ است. اروپاییها و نسل جوان هم در اروپا و امریکا و در دنیا نسل جوان رأی دار هستند و به زودی هر مذهبی را قبول نمیکنند. من مطمئن هستم اگر اندیشه امام به آنها به این شیرینی به آنها برسد، حتماً به قلب آنها میرسد. در همه رشته ها، مثلاً در رشته سیاسی، نظریه ولایت فقیه، مردم اروپا این را نمیشناسند که امام چه میگوید.
سؤال: در اندیشه امام آن چیزی که برای شما بیش از همه جذابیت داشت که این کشش را نسبت به امام در شما ایجاد کرد؟
گنزالس: من مطمئن هستم که بعد عرفانی امام از همه مهمتر است. یعنی امام به خدا نزدیک است، دیدیم و میبینیم که خیلی ثابت است، از همان نزدیکی به خدای امام یعنی بعد سیاسی و بعد شرعی اش معلوم است. با این نگاهی که ایشان مردم ایران را تربیت کرده است تا جمهوری اسلامی را تأسیس کند، نتیجه یک نگاه خیلی عرفانی و نتیجه یک راهی است که طی کرده است و آن هم نزدیکی به خدا بوده است.
سؤال: آقای فوزی رحمت، شما چه اثری را خلق کردهاید که بعنوان برگزیده شناخته شد، چه ویژگی داشت. شما چه جذابیتی در اندیشه امام دیدید که به سمت این شخصیت کشیده شدهاید؟
فوزی رحمت: ضمن تشکر از دعوتی که از من بعمل آمده است، قبل از همه این را بگویم که این اثری که خلق شده است، کار من به تنهایی نبوده است، بلکه اثر و نتیجه زحمات چند نفر دیگر و یک گروهی از محققان است. بخصوص برای پدر مرحوم خودم که به نمایندگی از ایشان اینجا هستم، این لباس و کلاه پدرم است، ایشان متخصص در ارتباطات بودند و مدرک خودشان را هم از امریکا دریافت کرده بودند. برای من خیلی جالب بود که چه چیزی ایشان را جذب این اندیشه کرده بود. پدر من با وجود اینکه متخصص ارتباطات بودند به صورت علنی زیاد صحبت نمیکردند و چیزی که برای او جالب بود اینکه تأثیری که امام خمینی (ره) در تودهها و افراد و مردم داشتند. برای پدر من امام خمینی (ره) دریچهای بود برای رسیدن به اهل بیت و حضرت الله. در کشور من با وجودی که پرجمعیتترین کشور اسلامی است، اما تعداد کمی از مردم هستند که آشنایی مناسبی با اهل بیت و تفکرات آنها داشته باشند و ما محبت اهل بیت را مدیون امام خمینی هستیم. در سال ۲۰۰۰ پدر من اولین کتاب خودشان را در این مورد منتشر کردند و به چاپ رساندند و سازمانی را با همین اسم اهل بیت تأسیس کردند.
سؤال: آقای دیوسالار، در اولین دوره این جایزه که برگزار شد تمرکز بیشتر روی چه رویکردی به لحاظ علمی، عملی و فکری بود؟
دیوسالار: بعد از تصمیم گیری شورای سیاستگذاری جایزه و جلسات مختلفی که تشکیل شد، جمع بندی به این شد که با توجه به گستردگی ابعاد شخصیتی و فکری امام کبیر انقلاب اسلامی، حوزههای مختلف طراحی شود و ۱۰ کمیته موضوعی برای این عنوانهای مختلف تشکیل شد که هر کدام از این عناوین مسئول جداگانهای داشت و کمیته داوری مشخصی داشت که بعضی از آنها را عرض میکنم. محورهای ده گانهای حضرتعالی اشاره کردید، معرفی منظومه فکری، عرفان و معنویت گرایی توحیدی، عدالت و دفاع از کرامت انسان، گفتمان تمدن نوین اسلامی، تقریب مذاهب اسلامی و تعامل با ادیان، خدمت به مستضعفان، استکبارستیزی و مبارزه با صهیونیسم، صلح عادلانه، سبک زندگی دین پایه، ارتقای جایگاه زنان و گفتمان خانواده محور. این ۱۰ عنوان بود که مسئولین کمیتهها بر اساس آثاری که وجود داشت، تأکید میکنم که ما بعد از گذشت حدود ۴۷ سال از انقلاب اسلامی داریم این جایزه را برگزار میکنیم. یک انباشتی از اطلاعات و تولیدات مختلف و از شخصیتها و مؤسسات و افراد فرهیختهای که در اقصی نقاط دنیا در دو حوزه عملی و نظری، اقدامات مؤثری را در راستای این گفتمان انجام دادند. تجمیع این میزان از آثار چالشهای مختلف و موانعی را داشت؛ بنابراین باید برای این ۱۰ حوزه تلاش میکردیم که در هر حوزه منابع لازم را استخراج کنیم. از طرق مختلف، از طریق فراخوانی که اعلام کرده بودیم و میتوانستند آثار خودشان را بفرستند. اینجا بخشی بود که ما در مراکز مختلف، نهادهای گوناگونی که در داخل و خارج از کشور با این عناوین و با عنوان حضرت امام فعالیت کردند آن آثار را هم به این اضافه کردیم. بیش از ۶ هزار اثر در حوزههای مختلفی که برخی را عرض کردم، مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت. خود جایزه هم حوزه نظری را شامل میشود و هم حوزه عملی را شامل میشود و ما معتقد بودیم که در راستای این گفتمان هم در حوزه نظری میتوان اقدامهای مؤثری را در عرصههای مختلف چه در ایران و چه در کشورهای مختلف شاهد بود و هم در حوزه عملی افراد و گروههایی که به نوعی فعالیت خودشان را متمرکز کردند بر این حوزه فعالیت؛ لذا کمیته آثار را بررسی کرد و از بین آثار هم حوزه نظری را به صورت جداگانه با شاخصهایی که دراختیار داشت و هم حوزه عملی را ارزیابی کرد که نهایتاً ۱۹ نفر از فرهیختگان از حدود ۱۸ کشور دنیا در این دور انتخاب و معرفی شدند و امروز لوح تقدیر خودشان را از ریاست جمهوری دریافت کردند.
سؤال: دورههای بعدی به صورت سالانه برگزار خواهد شد؟
دیوسالار: در اساسنامه، تصمیم شورای سیاستگذاری این است که هر دوسالانه برگزار شود. این هدفگذاری برای این بود که آنچه که انباشت اطلاعات بود تا جایی که اینها را جمع آوری کنیم و آنها را در اختیار بگیریم. ولی پس از این وارد یک مجموعهای خواهیم شد که تولیدات جدید را شامل خواهد شد ضمن اینکه میتواند گستره موضوعات را هم شامل شود و حتی به حوزههای هنری، فرهنگی و رسانهای تسری پیدا کند. یک مجموعهای که در دو سال آینده بسیاری از افرادی که علاقمند به تولید نظریه و تولید محتوا در این حوزه هستند، خودشان را در این منظومه فکری هم مشاهده کنند و هم حضور جدی تری داشته باشند. ما هم در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که در حوزه دیپلماسی فرهنگی با همه ابعاد و همه موضوعات، چه در حوزه تاریخ تمدنی و فرهنگی خودمان و چه در حوزه ایران معاصر با همه ابعادی که دارد، به دنبال این هستیم که بتوانیم هم معرفی داشته باشیم، مهمانان اشاره کردند، در بسیاری از کشورها هم ایران معاصر امروز ما ناشناخته است و هم دیدگاهها و گفتمانی که بحث آن را کردند. چندی پیش استحضار دارید سازمان فرهنگ و ارتباطات بعد از گذشت نزدیک به سه دهه اجلاس بزرگ ایران شناسان جهان را تشکیل داد. در آن اجلاس هم نگاه ما این بود که ایران معاصر و ایران امروز با همه ابعاد بتواند به جهان معرفی شود. یکی از آن موضوعات جدی شخصیت امام خمینی خواهد بود.
سؤال: آقای گنزالس، اشاره کردید که دنیا آنطور که باید به ویژه در اروپا، با شخصیت و اندیشههای امام خمینی آنچنان که باید آشنایی ندارند. دلیل این مسئله را چه میدانید، چه محدودیتهایی وجود داشته است. آیا در حوزه ترجمه ضعف و کاستی وجود داشته است که نتوانستهایم آثاری را به زبانهای مختلف از تبیین اندیشههای امام عرضه کنیم یا محدودیتهای دیگری وجود داشته است؟
گنزالس: متأسفانه به این رشته اهمیت کافی ندادهایم. یعنی من اخیراً با جوانان ایرانی میخواستم صحبت کنم تعجب کردم چقدر آنها گیج؟ هستند. از من پرسیدند شما به ما نصیحت کنید چه باید کنیم، من گفتم قرآن بخوانید، تعجب کردند و گفتم تعجب شما از کجا است، گفتند ما خیلی حرفها از آنجا میشنویم گیج شدهایم، گفتم در قرآن همه جوابها است. یکی پرسید به زبان فارسی، گفتم بله به زبان فارسی، قرآن یک راهنما برای زندگی انسان است. فکر و معرفت انسان در یک گروه کوچک حفظ شده است. به نظر من امام یک گنج به این بزرگی است که از خود ایشان یک شبکه تلویزیونی داشت. از سخنرانیهایی که ایشان در طول زندگی شان در پاریس و در حسینیه امام خمینی داشتند. امروز دنیا نمیشناسد و نسل جوان ایران نمیشناسد اگر ما میخواهیم این نسل جوان را به انقلاب و امام و اسلام بچسبانیم باید حرفهای امام را بشناسند. من خوشحال هستم که مسئولان ایران این کار را شروع کردند که انشاالله یک میوه فراوانی داده شود، چون امام یک نگاه خصوصی به اسلام دارد اسلامی که امام فهمید و معرفی کرده؛ یعنی یک اثباتی دارد که حتی هیچ حکومت ایران نمیتواند تغییر کند. ایشان یک سیستم و نظامی تأسیس کرده خیلی محکم است؛ واقعاً یک آلترناتیو برای فروپاشی دنیاست، من الان در غرب زندگی میکنم، میبینم، شاید تنها روبروی پنجره من رد میکنند متوجه میشوید، یعنی دنیا تمام است و فقط فکر امام؛ اسلام ناب محمدی برای این فروپاشی جواب دارد، ما باید بیشتر زحمت بکشیم تا حالا در راستای ترجمه و پخش آثار ایشان کم زحمت کشیدیم در کشور ایران و هم کتابها و هم حرف ایشان و هم زندگی خود ایشان؛ خاطراتی که مثلاً کسانی مثل هاشمی رفسنجانی و دیگران از ایشان نوشتند و گفتند. در برنامههای تلویزیونی و غیره شنیده نمیشود؛ این حیف است.
سؤال: شما فکر میکنید چه نکات یا مؤلفههایی در اندیشههای امام خمینی وجود داشته و هست که امکان بازتولید خلاق آن را فراهم میکند و همچنان کسانی هستند در جامعه نخبگانی دنیا که نسبت به این افکار و اندیشههایی که مطرح میشود پذیرش دارند؟
فوزی رحمت: در واقع اندیشههای امام ابعاد زیادی دارند که میشود به آن اشاره کرد، از جمله یکی از آنها شخصیت معنوی حضرت امام است. وحدت اسلامی از جمله موضوعاتی است که امام از همان ابتدای کار به دنبال محقق کردن آن بودند. در عملکرد حضرت امام هیچ نقطه ضعفی که بتوان آن را بر علیه اتحاد اسلامی و وحدت به کار برد، نمیشود مشاهده کرد. ازجمله مواردی که جزو میراث ماندگار امام است؛ موضوع حج و جلوگیری از هر گونه بحث و جدل در میان مسلمانان است. بارها تأکید کردند که حج؛ محلی برای اتحاد کشورها و امتهای اسلامی است، نه جایی برای بحثهای تفرقه افکنانه. و از جمله مقابله با سرکوبگری و ستمگری است و بیشتر ما میدانیم که ایشان چه نگاه ویژهای به موضوع مستضعفین داشتند و موضوع حمایت ایشان از آرمانهای فلسطین به شکلی که فقط هشت ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، روزی جهانی را برای حمایت از مردم فلسطین و آرمانهای آنها مشخص کردند و همچنان این حمایت بسیار جالب توجه است که فقط بعد از هشت ماه از انقلاب اسلامی این اتفاق افتاد و با وجود جنگ، همچنان هم این رویه ادامه داشت. یک موضوع هم در نهایت میخواستم ذکر کنم؛ من به سفارت ایران در جاکارتا که مراجعه کرده بودم، در دومین سالگرد رحلت ایشان و کتابهای بسیار زیادی در مورد اندیشههای حضرت امام (ره) بودند و چیزی که برای من جالب بود، نوع رفتار ایشان با همسرشان و خانواده و عشق و محبتی که ایشان نشان میدادند در قبال خانواده خود بود، از جمله ویدئویی که به تازگی منتشر شده بود، نشان دهنده عشق و علاقهای بود که ایشان به خانواده و همسرشان داشتند. این چیزی است که باید جهانیان در نوع رفتار حضرت امام و عشقی که به خانواده داشتند، به جهانیان نشان داده شود.
سؤال: آقای دیوسالار برای این دوره که اولین دوره هم هست برگزار شد، برای انتخاب آثار برگزیده چه شاخصهایی بیشتر مد نظر بود؟ آیا ممکن است مثلاً در دورههای بعدی متناسب با دورهای که برگزار میشود، تغییر کند؟
دیوسالار: همان طور که عرض کردم شاخصهای اصلی؛ نقش و تأثیرگذاری و در واقع نگاه گفتمان سازی و اجتماعیسازی فعالیتهایی بود که برخی از این نظریهپردازان یا افرادی که در حوزه عملی فعال بودند، یک جامعیتی به این نگاه داده باشند. شاخصها در هر کمیتهای متنوع و متناسب با همان عناوین در نظر گرفته شده بود. اگر مثلاً کمیتهای داشتیم که در حوزه عدالتطلبی فعالیت میکرد، آن شاخصهایی که متناسب با همین نگاه بود، یا اگر موضوع جایگاه زن و نگاه خانوادهمحور امام که اشاره هم کردند، باز در همان کمیته با همین نگاه که چه آثار، فعالیتهایی و چه مؤسساتی در عرصه ملی و بینالمللی هستند که این نگاه را تبیین کردند و ادامه دادند، لذا هر کمیتهای متناسب با این شرایط، آثار مرتبط با خودش را بررسی کرد، وقتی ما یک شخصیت جامعالاطرافی مثل حضرت آیتالله العظمی جوادی آملی را به عنوان شخصیت برگزیدهای در حوزه نظری در کمیتهها مورد ارزیابی قرار میگیرد و معرفی میشود، در واقع کسی است که در همه ابعاد شخصیتی حضرت امام به عنوان یک نظریهپردازی که تبیین کننده این نگاه است، شاخص تلقی میشود و به عنوان نفر برگزیده انتخاب میشود. خود حوزه نظری و عملی موضوع، کمک میکرد که ما بتوانیم به گستره بهتری از ابعاد شخصیتی امام را در همین کمیتههایی که عرض کردم مورد بررسی قرار دهیم، بله این امکان وجود دارد که ما در دورههای بعدی، دبیرخانه به پیشنهاد شورای سیاستگذاری و تصویب شورای سیاستگذاری در واقع موضوعات جدید و متنوعتری را معرفی کند و بر اساس آن باز بتواند که نفرات برتر خود را در حوزههای مختلف انجام دهد. ما در همین نخستین دوره هم همکاری جدی بخشهای مختلف را داشتیم، به ویژه رایزنان فرهنگی ما و سفرای عزیز ما در کشورهای مختلف در قالب سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت امورخارجه کمک کردند به این شناسایی و در دورههای بعدی هم میتوانند این کمکها را برای شناسایی بهتر مؤسسات و دقیقتر و علمیتر شخصیتها داشته باشند، ضمن این که بخشهای مختلف دیگر که باید از آنها ذکر کنیم، مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مؤسسه تنظیم و نشر حضرت امام یا دانشگاههای مختلفی که در این شناسایی همکاری کردند و اتفاقاً در محوریابی موضوعات جدید میتوانند برای دورههای بعدی کمک کنند.
سؤال: آقای گنزالس ممکن است بفرمایید برگزاری جایزه جهانی امام خمینی چطور میتواند مثلاً کسانی که علاقهمند به این اندیشهها هستند را از سمت مطالعات توصیفی به سمت نظریهپردازی متمایل کند و این اتفاق بیفتد؛ چیزی که خود جایزه دنبال میکند؟
گنزالس: امام یک شخصیتی است که از زمان ایشان خیلی جلو رفته و الان که با مرور زمان فکر میکنم شرایطی برای فهم عمیقتر از فکر ایشان بیشتر پیدا میشود و شخصیت امام به این اندازه بزرگ است که واقعاً اگر ما میخواهیم نمونه ایشان و معرفت ایشان معرفی کنیم باید خیلی کار انجام دهیم. مثلاً البته که من جوان بودم؛ یعنی ساخت اندیشه راجع به امام کار خوبی است اما خود حرف امام با ارزش است. وقتی من جوان بودم یک فیلمهای خارجی آوردند و در تلویزیون پخش کردند و بعد یک گروه روشنفکر جمع کردند که راجع به همان فیلم صحبت کنند و نظر دهند که این طور و آن طور است و به نظرم کاری که باید با حرف امام؛ یعنی امام در فلان تاریخ در وسط جنگ این حرف را زد، مردم، جوانها؛ مردم ایران کلاً حرف ایشان را بشنوند و تعدادی از متخصصین و علما و آقایانی که آشنا به آثار و اندیشه امام هستند، راجع به همان حرف امام صحبت میکنم که یک نوع تربیت مردم است. این یک تکهای از کار است که با امام (ره) به نظرم باید انجام داده شود.
سؤال: فکر میکنید این پذیرش از سمت نخبگان در دنیا هم وجود دارد برای این خطشان؟
گنزالس: حتماً، شما نمیدانید تا کجا بحران دنیا اینجا لمس میشود، یعنی الان مثلاً میلیونها نفر میمیرند به دلیل آمپول زدن کووید، یعنی واکسن که درست کردند، با هدف کشتن انسانیت دنیا، فقط 500 میلیون نفر بمانند و این اندیشه مالتوسیانو را از راههای مختلف اجرا میکنند تا شخصیت او را از بین ببرند با مهاجرینی از کشورهای اسلامی، یعنی آنها دنبال تصرف تمدنها هستند، چون شخصیت اروپا؛ کاتولیک و مسیحی است و آنها بهخصوص دارند مردم کشورهای اسلامی را بیاورند که از یک طرف تصادف بین جمعیت اروپا اتفاق بیفتد، از طرف دیگر خود شخصیت وطنی کشورهای اروپا را از بین ببرند. یک بحرانی که باید هر روز دیده شود تا ببینیم چطور روبروی چشم ما، دنیای غرب؛ دنیایی که میشناسیم؛ آمریکا؛ آمریکا نزدیک یک جنگ درونی است، یعنی سیاستمداران این کشورها به یک درجه فساد رسیدند که باورکردنی نیست، مثلاً در سالهایی که جنگ در سوریه بود و خیلی از مهاجران از سوریه به سمت یونان رفتند، خود پلیس آلمان گفت که سههزار پسر کوچک گم شدند، نه سه نفر، نه چهار نفر، سههزار؛ یعنی چه؟ یعنی یک مافیایی در دنیاست که بچهها را میدزدد این فروپاشی میتواند ادامه پیدا کند و به انتها برسد و پیروزی انقلاب اسلامی یک بهار جدید برای انسانیت شده است.
سؤال: فکر میکنید برگزاری این جایزه جهانی چقدر میتواند در انتشار و بازتولید نظریههای مختلف راجع به اندیشههای امام خمینی در دنیا مؤثر باشد؟
فوزی رحمت: من بار دیگر باید از بابت برگزاری این جلسه تشکر کنم، زیرا جهان و مخصوصاً جوانان بسیار نیازمند اندیشهها و تفکرات حضرت امام خمینی هستند و اندیشههای امام همچنان با توجه به این که این نیاز وجود دارد، میشود از ابعاد مختلف اندیشهها و آموزههای اسلامی برای برطرف کردن این نیاز جهانی استفاده کرد.