جوان آنلاین: با همراهی خانواده‌ها، مصرف آب تهران از ابتدای امسال ۱۲درصد کاهش، مشترکان خوش مصرف از ۲۹ به ۳۴ درصد افزایش، پرمصرف‌ها از ۶۴ به ۶۱ درصد و بد مصرف‌ها از ۷ به ۵ درصد کاهش یافته است. به گفته بهنام بخشی، مدیر روابط عمومی شرکت آبفای استان تهران، مصرف آب شهر تهران با همراهی خانواده‌ها، کاهش یافته و شمار مشترکان خوش مصرف افزایش یافته است. این موفقیت نشان می‌دهد فرهنگسازی و پویش‌های اطلاع رسانی، همراهی خانواده‌ها و اجرای راهکار‌های ساده خانگی، می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در عبور از بحران کم آبی داشته باشد. وی می‌گوید: «استان تهران از شش سال پیش با خشکسالی بی‌سابقه‌ای مواجه شده و تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد بارش یک یا دو سال نمی‌تواند کمبود منابع آب را جبران کند و این تغییرات اقلیمی، طولانی شدن خشکسالی‌ها را به ما تحمیل کرده که تنها راه مقابله، سازگاری و اصلاح رفتار مصرفی مردم است.» در ادامه متن گفت‌و‌گو با وی را می‌خوانید. 
 
پویش‌ها و کمپین‌های اطلاع‌رسانی درباره مصرف بهینه آب تا چه حد مؤثر بوده و آیا مردم توقعات را در کاهش مصرف برآورده کرده‌اند؟ میزان همکاری خانواده‌ها با این پویش‌ها به طور تقریبی چه درصدی بوده است؟
فعالیت‌های فرهنگسازی در زمینه مدیریت مصرف آب یک الزام فراگیر و همگانی است و در این زمینه همه بخش‌ها و دستگاه‌ها باید وزارت نیرو را همراهی و کمک کنند. بخشی از این فعالیت‌ها، وظیفه ذاتی مجموعه‌ها و دستگاه‌هایی است که مسئولیت مستقیم در حوزه فرهنگی دارند و بخش دیگر، شامل فعالیت‌هایی است که در قالب مسئولیت اجتماعی این الزام و امکان را فراهم می‌کند تا بخش‌های مختلف به اقدام‌های فرهنگساز به ویژه در زمینه موضوع‌های محیط‌زیستی از جمله آب بپردازند. شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز بخش مهمی از فعالیت‌های خود را به ویژه در سال‌های اخیر که این استان با تغییر اقلیم و خشکسالی کم سابقه مواجه شده به فعالیت‌های فرهنگی و اجرای پویش‌های آگاهی بخشی و اطلاع رسانی درباره مصرف بهینه و لزوم مدیریت مصرف آب اختصاص داده است. این فعالیت‌ها اگرچه از ابتدای شکل گیری شرکت‌های آب و فاضلاب مرسوم بوده، اما در دو، سه سال اخیر با رویکرد جدیدی تقویت شده است. پویش‌هایی نظیر «آب بهتر است یا ثروت»، «تهران شهر حساس به آب»، «ایران کشور حساس به آب»، «بانوی آب»، «پاییز تهران خشک‌تر از تابستان»، «وضعیت قرمزِ آبی» و «نصفش کنیم» از جمله فعالیت‌های متعدد در حوزه فرهنگسازی است که نقش مؤثری در مدیریت مصرف آب ایجاد کرده‌اند، ضمن آنکه شرکت آبفای استان تهران نیز اولویت فعالیت‌های خود را از مدیریت تأمین و توزیع روی مدیریت تقاضا و مصرف متمرکز کرده است. با مجموعه اقدام‌های انجام شده و همراهی و همکاری شهروندان، مصرف آب تهران از ابتدای امسال بیش از ۱۲ درصد معادل ۹۳ میلیون مترمکعب کاهش یافته که این میزان بیشتر از ظرفیت مخزن سد لتیان به عنوان یکی از سد‌های تأمین‌کننده آب تهران است. همچنین شمار مشترکان خوش مصرف از ۲۹ به ۳۴ درصد افزایش و شمار مشترکان پرمصرف از ۶۴ به ۶۱ درصد و شمار مشترکان بد مصرف از ۷ به ۵ درصد کاهش یافته است، اگرچه همکاری شهروندان تاکنون بسیار خوب بوده، اما لازم است برای گذر از شرایط سخت کم‌آبی، مصارف حدود ۱۰ درصد دیگر کاهش یابد که در این زمینه مشترکان پرمصرف و بد مصرف نقش تعیین‌کننده دارند. 

آیا برنامه‌ای دارید که این رویه‌ها و پویش‌ها ادامه پیدا کند؟
خوشبختانه موضوع کم آبی در ماه‌های اخیر در کانون توجه همگانی قرار گرفته است. فقدان بارش‌های پاییزی پس از یک تابستان خشک و کاهش شدید ذخایر آبی سد‌ها که در معرض دید عموم قرار دارد، شهروندان را به این باور رسانده است که آب به میزان کافی نیست و رفتار‌های مصرفی باید اصلاح شود. هم اکنون گروه‌های متعددی از همیاران آب شرکت آبفای استان تهران با فعالیت‌های مستمر و روزانه به مدارس، دانشگاه‌ها، سرا‌های محله و مساجد که محل تجمع افراد و قشر‌های مختلف هستند مراجعه و آموزش‌های لازم را درباره راهکار‌های مصرف بهینه آب ارائه می‌دهند؛ ضمن آنکه محتوا‌های آموزشی مناسبی در قالب‌های مختلف رسانه‌های شامل زیرنویس، تیزر، کلیپ، اینفوگرافی، موشن‌گرافی و انیمیشن تولید و چه از طریق رسانه‌های رسمی و چه در فضای مجازی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد. همچنین بسیاری از فضا‌های تبلیغات محیطی در اداره‌ها، مساجد، ورزشگاه‌ها و سایر مراکز عمومی و نیز فضا‌های تبلیغات شهری به اکران پیام‌های مدیریت مصرف آب و اطلاع رسانی از وضعیت آبی اختصاص یافته که این فعالیت‌ها به صورت مستمر با محتوا‌های جدیدتر و اثربخش‌تر در حال به‌روزرسانی است. 

با توجه به بارندگی‌های احتمالی، آیا این مشکل کم‌آبی به طور کامل حل می‌شود یا نیاز به اقدامات دیگری نیز هست؟
استان تهران از شش سال پیش درگیر خشکسالی بوده است. این برای نخستین‌بار دست‌کم در یک قرن اخیر است که دوره خشکسالی تا شش سال امتداد می‌یابد. در طول دوره‌های آماری به طور معمول، پس از دو سال خشکسالی شاهد چندین سال ترسالی در این استان بوده‌ایم، اما روند تغییر اقلیم، تجربه جدیدی از طولانی شدن دوره‌های خشکسالی را به ما تحمیل کرده است. در سال‌های اخیر، کم بارشی‌ها و کاهش منابع آب سطحی به افزایش برداشت‌ها از منابع آب زیرزمینی منجر شده و عدم تغذیه این سفره‌ها به دلیل خشکی زمین، فشار بیشتری به این منابع وارد کرده است. بنابراین ناترازی‌های ایجاد شده در سال‌های اخیر، با یکی دو سال ترسالی و بارندگی قابل جبران نیست؛ ضمن آنکه با روند موجود در تغییرات اقلیمی که یک مسئله جهانی است، سازگاری با خشکسالی‌ها و اصلاح رفتار مصرفی یک امر اجتناب ناپذیر است که انتخاب دیگری را پیش روی ما قرار نمی‌دهد. 

علاوه بر مواردی که تاکنون گفته شده، چه راهکار‌های عملی و ساده‌ای می‌توان به خانواده‌ها پیشنهاد کرد تا مصرف آب را کاهش دهند؟
مصرف سرانه شهروندان تهرانی هم اکنون حدود ۲۰۰ لیتر به ازای هر نفر در یک شبانه روز بوده، در حالی که الگوی مصرف تعیین شده برای هر فرد ۱۳۰ لیتر در یک شبانه روز است. با وجود اینکه در یکی دو سال اخیر مصرف سرانه آب در تهران تا حدودی اصلاح شده، اما برای رسیدن به الگوی مصرف هنوز فاصله زیادی وجود دارد. بسیاری از راهکار‌های ساده نظیر کاهش مدت زمان استحمام، بستن شیر آب در مواقع غیرضروری نظیر مسواک زدن و کف مالی ظروف، استفاده از ظرفیت کامل لباسشویی، تعمیر نشتی شیرآلات خانگی، قرار دادن یک بطری آب در محفظه فلاش تانک و راهکار‌های ساده دیگر، مصارف آب را تا میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. استفاده از لوازم کاهنده مصرف روی شیرآلات خود به تنهایی می‌تواند دست کم ۳۰ درصد مصارف آب را کاهش دهد. هم‌اکنون شرکت آبفای استان تهران تسهیلاتی را برای تهیه و نصب این لوازم فراهم کرده است که شهروندان می‌توانند ضمن تماس با سامانه ۱۲۲ و ثبت درخواست خود، از مزایای این لوازم در کاهش هزینه آب بها و مصرف آب با قیمت مناسب و به صورت اقساط یک ساله بدون پرداخت هزینه نصب بهره‌مند شوند؛ ضمن آنکه عضویت در کانال پویش ۲۰ در ۳۰ به نشانی pooyesh۲۰dar۳۰ @ در پیام رسان بله این امکان را برای شهروندان فراهم می‌کند تا ضمن آگاهی و یادگیری روش‌های مصرف بهینه آب، از شرکت در مسابقه‌های مدیریت مصرف و برخورداری از جوایز پیش‌بینی شده بهره‌مند شوند.