استفاده از فناوریهای روز دنیا، راهحلی برای بحران آب است که این امر میسر نمیشود مگر بهواسطه بخش خصوصی چراکه در سالهای گذشته کشور با رویکرد مدیریت مصرف آب توانسته پایدار بماند و اکنون باید به دنبال راهی برای نقش پررنگتر بخش خصوصی باشیم. مسألهای که یکی از صحبتهای مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمینه حل معضل ناترازی و همچنین توسعه کشور، استفاده از توانمندی، منابع و ظرفیتهای بلااستفاده بخش خصوصی بوده است. به این موضوع در ماده 3 و ماده 15 قانون برنامه هفتم توسعه هم اشاره شده اما به نظر میرسد در زمینه آب و حکمرانی صحیح آن، اقداماتی جدی هنوز صورت نگرفته است. هاشم امینی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور اما نظر دیگری دارد و معتقد است بخش خصوصی نقش مهمی در صنعت آب میتواند داشته باشد و اکنون در این زمینه حضور یافته.
کاهش سرانه مصرف با استفاده از کنتورهای هوشمند و لوزام کاهنده
براساس اعلام سازمان ملل متحد، هر انسان روزانه به 50 لیتر آب برای نوشیدن و برطرف کردن نیازهای بهداشتی خود احتیاج دارد. در این میان سازمان جهانی بهداشت هم میانگین سرانه آب مصرفی برای هر فرد را 150 لیتر در نظر گرفته، در حالی که سرانه آب مصرفی در کشور 250 لیتر است؛ البته آنطورکه مسئولان میگویند، در کشورمان برخی مصرفکنندگان تا ۵۰۰ لیتر هم مصرف میکنند. شاید برای همین است که وزارت نیرو راه جدیدی را برای برخورد مشترکان بدمصرف درپیش گرفته است؛ قطعی آب و نصب کنتورهای هوشمند در کنار تعرفههای پلکانی. اقدامی که به گفته مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با حضور بخش خصوصی امکانپذیر شده است.
وی با تاکید بر اینکه بخش خصوصی نقش محوری در حوزه آب شرب و بهینهسازی مصرف آب دارد، گفت: برخی اقدامات به حوزه رفتاری و فرهنگی برمیگردد که به صورت مشترک است اما سایر اقدامات ما در حوزه ابزاری و فناورانه قرار میگیرد. بخش خصوصی در این زمینه میتواند تجهیزات کاهنده را ارائه دهد و فناوریهای نوین را برای مدیریت مصرف آب بهکار گیرد.
تحریمها راه ورود فناوری را بستهاند
برخی کارشناسانمعتقدند تحریمهامانعی برای دسترسی به نوآوریهای روزدنیاست ومتاسفانه ما را ازسایرکشورهاچند سالی عقب میاندازد.شایداگر هوشمندسازی کنتورهای آب مشترکان پرمصرف پیشتر صورت گرفته بود،اکنون یکی از چالشهای موردنظر را پشتسر گذاشته بودیم اما بههرحال امسال قرار است با استفاده از کنتورهای هوشمند، مشترکان پرمصرف شناسایی و در صورت لزوم، آب این مشترکان قطع شود؛ اقدامی که توسط بخش خصوصی انجام شده است.امینی نیز صحه بر این موضوع میگذارد و میگوید: «شرکتهای دانشبنیان میتوانند لوازم کاهنده خوب و با کیفیت به ما ارائه دهند، علاوهبر آن، تجهیزات هوشمندسازی داخل شبکه و اقداماتی در رابطه با مدیریت توزیع مناسب آب میتوانیم داشته باشیم.»
یکی از راههای مقابله با کمبود آب، استفاده از فناوریهای نوین است؛ فناوریهایی نظیر نمکزدایی، پردازش فاضلاب و فناوریهای صرفهجویی. علاوهبر این، روشهایی برای بازیابی آب واستفاده مجدد رابه راهحلهای پایدار و مقرونبهصرفه تبدیل میکنند. همچنین زیرساختهای آب غیرمتمرکز، دسترسی به آب آشامیدنی را در مناطق دورافتاده بهبود میبخشد. در نهایت، فناوریهای جدید میتواند تاثیر بسزایی در صرفهجویی وبهینهسازی مصرف داشته باشد.امینی هم بر همین موضوع تاکید دارد و در اینباره توضیح میدهد: «خوشبختانه بخش خصوصی به میدان آمده اما باید خود را بیشتر به فناوری روز دنیا تجهیز کند تا با استانداردهای مدنظر ما بتواند مشکلات کشور را حل کند.»
سرمایهگذاری بخش خصوصی برای کاهش مصرف
سرمایهگذاری آن هم بهواسطه بخش خصوصی یکی از راهحلهای کاهش بحران در پروژههای کلان است و در صورتی که این اتفاق نیفتد، نام صندوق توسعه ملی برای پیشبرد پروژهها به میان میآید. به نظر میرسد بخش خصوصی نهتنها به حوزه آب ورود کرده بلکه به صورت فعالانه نیز در چندبخش اقدام به سرمایهگذاری کرده است. امینی نیز با تایید این موضوع میگوید: «بخش خصوصی در بخشهای مختلف سرمایهگذاری کرده که میتوان به کنتورهای هوشمند، تجهیزات کاهنده، تجهیزات الکترومکانیکال حوزه مدیریت توزیع در شبکه خطوط انتقال و ... اشاره کرد.»
یک دست صدا ندارد
باید در نظر داشت که ورود بخش خصوصی به تنهایی نمیتواند کاری از پیش ببرد و تغییر مدیریت آبی، هوشمندسازی کنتورهای آب، مدیریت ساخت و ساز، تغییر الگوی کشت و...نیز باید درنظرگرفته شود.مدیرعامل آبفای کشوردراین رابطه گفت: «در گذشته نگاهی وجود داشت که آب به وفور داریم وبه هر شیوهای میتوانیم آن رامصرف کنیم، در صورتی که ما در یک سرزمین خشک و نیمهخشک هستیم و نگاهمان به آب و طریقه مصرف آن را باید تغییر دهیم. مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان، تکلیف کرده باید برنامه جداسازی کنتورهای آب اجرا شود که ما هم در این مسیر قرار داریم.»
کاهش سرانه مصرف با استفاده از کنتورهای هوشمند و لوزام کاهنده
براساس اعلام سازمان ملل متحد، هر انسان روزانه به 50 لیتر آب برای نوشیدن و برطرف کردن نیازهای بهداشتی خود احتیاج دارد. در این میان سازمان جهانی بهداشت هم میانگین سرانه آب مصرفی برای هر فرد را 150 لیتر در نظر گرفته، در حالی که سرانه آب مصرفی در کشور 250 لیتر است؛ البته آنطورکه مسئولان میگویند، در کشورمان برخی مصرفکنندگان تا ۵۰۰ لیتر هم مصرف میکنند. شاید برای همین است که وزارت نیرو راه جدیدی را برای برخورد مشترکان بدمصرف درپیش گرفته است؛ قطعی آب و نصب کنتورهای هوشمند در کنار تعرفههای پلکانی. اقدامی که به گفته مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با حضور بخش خصوصی امکانپذیر شده است.
وی با تاکید بر اینکه بخش خصوصی نقش محوری در حوزه آب شرب و بهینهسازی مصرف آب دارد، گفت: برخی اقدامات به حوزه رفتاری و فرهنگی برمیگردد که به صورت مشترک است اما سایر اقدامات ما در حوزه ابزاری و فناورانه قرار میگیرد. بخش خصوصی در این زمینه میتواند تجهیزات کاهنده را ارائه دهد و فناوریهای نوین را برای مدیریت مصرف آب بهکار گیرد.
تحریمها راه ورود فناوری را بستهاند
برخی کارشناسانمعتقدند تحریمهامانعی برای دسترسی به نوآوریهای روزدنیاست ومتاسفانه ما را ازسایرکشورهاچند سالی عقب میاندازد.شایداگر هوشمندسازی کنتورهای آب مشترکان پرمصرف پیشتر صورت گرفته بود،اکنون یکی از چالشهای موردنظر را پشتسر گذاشته بودیم اما بههرحال امسال قرار است با استفاده از کنتورهای هوشمند، مشترکان پرمصرف شناسایی و در صورت لزوم، آب این مشترکان قطع شود؛ اقدامی که توسط بخش خصوصی انجام شده است.امینی نیز صحه بر این موضوع میگذارد و میگوید: «شرکتهای دانشبنیان میتوانند لوازم کاهنده خوب و با کیفیت به ما ارائه دهند، علاوهبر آن، تجهیزات هوشمندسازی داخل شبکه و اقداماتی در رابطه با مدیریت توزیع مناسب آب میتوانیم داشته باشیم.»
یکی از راههای مقابله با کمبود آب، استفاده از فناوریهای نوین است؛ فناوریهایی نظیر نمکزدایی، پردازش فاضلاب و فناوریهای صرفهجویی. علاوهبر این، روشهایی برای بازیابی آب واستفاده مجدد رابه راهحلهای پایدار و مقرونبهصرفه تبدیل میکنند. همچنین زیرساختهای آب غیرمتمرکز، دسترسی به آب آشامیدنی را در مناطق دورافتاده بهبود میبخشد. در نهایت، فناوریهای جدید میتواند تاثیر بسزایی در صرفهجویی وبهینهسازی مصرف داشته باشد.امینی هم بر همین موضوع تاکید دارد و در اینباره توضیح میدهد: «خوشبختانه بخش خصوصی به میدان آمده اما باید خود را بیشتر به فناوری روز دنیا تجهیز کند تا با استانداردهای مدنظر ما بتواند مشکلات کشور را حل کند.»
سرمایهگذاری بخش خصوصی برای کاهش مصرف
سرمایهگذاری آن هم بهواسطه بخش خصوصی یکی از راهحلهای کاهش بحران در پروژههای کلان است و در صورتی که این اتفاق نیفتد، نام صندوق توسعه ملی برای پیشبرد پروژهها به میان میآید. به نظر میرسد بخش خصوصی نهتنها به حوزه آب ورود کرده بلکه به صورت فعالانه نیز در چندبخش اقدام به سرمایهگذاری کرده است. امینی نیز با تایید این موضوع میگوید: «بخش خصوصی در بخشهای مختلف سرمایهگذاری کرده که میتوان به کنتورهای هوشمند، تجهیزات کاهنده، تجهیزات الکترومکانیکال حوزه مدیریت توزیع در شبکه خطوط انتقال و ... اشاره کرد.»
یک دست صدا ندارد
باید در نظر داشت که ورود بخش خصوصی به تنهایی نمیتواند کاری از پیش ببرد و تغییر مدیریت آبی، هوشمندسازی کنتورهای آب، مدیریت ساخت و ساز، تغییر الگوی کشت و...نیز باید درنظرگرفته شود.مدیرعامل آبفای کشوردراین رابطه گفت: «در گذشته نگاهی وجود داشت که آب به وفور داریم وبه هر شیوهای میتوانیم آن رامصرف کنیم، در صورتی که ما در یک سرزمین خشک و نیمهخشک هستیم و نگاهمان به آب و طریقه مصرف آن را باید تغییر دهیم. مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان، تکلیف کرده باید برنامه جداسازی کنتورهای آب اجرا شود که ما هم در این مسیر قرار داریم.»