به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، حمله مرگبار به جشن هانوکا در ساحل بوندی در سیدنی، که منجر به کشته شدن ۱۶ نفر و مجروح شدن دهها نفر شد، توجهات را به جنبش جهانی یهودی چاباد جلب کرده است. در این حمله یکی از نمایندگان چاباد کشته شد. این واقعه باعث جلب توجه دوباره به حضور جهانی چاباد و ایدئولوژی جنجالی آن شده است. اما چاباد چیست و چه باورهایی دارد؟
چاباد چیست؟
چاباد، که همچنین به چاباد-لوباویچ معروف است، یک جنبش حسیدی در درون یهودیت ارتدوکس است. این جنبش حدود سال ۱۷۸۸ توسط ربای شنیور زلمان از لیدی در بلاروس تأسیس شد. این جنبش سپس به لتونی، لهستان و در نهایت ایالات متحده منتقل شد و امروزه دفتر مرکزی آن در بروکلین، نیویورک قرار دارد.
چاباد اکنون بیش از ۳۵۰۰ مرکز در بیش از ۸۵ کشور دارد. این مراکز خدماتی مانند غذای کوشر، فضای نماز، هدایت دینی و خدمات آموزشی برای یهودیان محلی و مسافران فراهم میکنند. چاباد در مقایسه با سایر گروههای حسیدی به دلیل استفاده از ابزارهای مدرن برای رسیدن به جوامع یهودی در سراسر جهان منحصر به فرد است.
این جنبش نمایندگانی به نام شلوچیم، که اغلب خانوادههایی کامل هستند، به مراکز محلی میفرستد تا آنها را مدیریت کنند. این استراتژی به چاباد اجازه داده است تا نفوذ جهانی پیدا کند در حالی که همچنان به اصول سختگیرانه یهودیت ارتدوکس پایبند بماند.
چاباد و فعالیتهای سیاسی
با وجود ادعای رسمی جنبش چاباد مبنی بر اینکه تنها به امور مذهبی و خیریه مشغول است، شواهد نشان میدهد که این جنبش در واقع در عرصههای سیاسی، اجتماعی و حتی اطلاعاتی و امنیتی نیز فعالیت میکند. به طور مثال، در سال ۲۰۰۰، به درخواست جامعه یهودی بیشکک، نخستین خاخام یهودی از سوی چاباد-لوباویچ به قرقیزستان اعزام شد. این اقدام نقطه آغاز روابط صعودی میان اسرائیل و قرقیزستان بود. در ادامه، چاباد در تأسیس چندین سازمان یهودی داخلی و بینالمللی در بیشکک نقش داشت و حتی به تأسیس مدارس یهودی برای آموزش کودکان یهودی کمک کرد.
همچنین چاباد در عملیاتهای اطلاعاتی مختلف از جمله در هند، جایی که در سال ۲۰۰۸ یکی از شعبات این جنبش هدف حمله گروهی اسلامگرا قرار گرفت، حضور فعال داشته است. این حمله منجر به قتل ۹ یهودی از جمله یک خاخام شد. مهاجمان ادعا کردند که اسرائیل از این محل برای جاسوسی علیه مسلمانان هند استفاده میکند.
چاباد و روابط با اسرائیل
در سالهای اخیر، روابط چاباد با رژیم اسرائیل، به ویژه در زمینه دیپلماسی، تقویت شده است. در سال ۲۰۱۷، پس از اعتصاب کارکنان وزارت امور خارجه اسرائیل که منجر به تعطیلی کنسولگریهای اسرائیل در خارج از کشور شد، وزارت خارجه اسرائیل از یهودیان خواست تا برای دریافت کمک به نزدیکترین مرکز چاباد مراجعه کنند. این اقدام نشاندهنده نفوذ گسترده این جنبش در مسائل دیپلماتیک و سیاسی است.
همچنین در پی روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده، جنبش چاباد فعالیتهای خود را گسترش داد. جارید کوشنر، داماد یهودی ترامپ، به شدت به این جنبش وابسته است و حمایت مالی از چاباد توسط او و خانوادهاش انجام شده است. این وابستگی، چاباد را به یکی از حلقههای مهم ارتباطی میان اسرائیل و آمریکا تبدیل کرده است.
فعالیتهای سیاسی و امنیتی چاباد
یکی دیگر از مواردی که در خصوص چاباد مورد توجه قرار گرفته، فعالیتهای سیاسی و حتی اطلاعاتی این جنبش است. چاباد از طریق افرادی که به این جنبش گرایش دارند، در عرصههای مختلف سیاسی و اقتصادی در کشورهای مختلف فعال است. به طور مثال، در سال ۲۰۱۷، رسانههای غربی گزارش دادند که چاباد نقش قابل توجهی در گسترش روابط میان روسیه و اسرائیل داشته است. در این گزارشها به ویژه به ارتباطات خاخام بیرل لازار با ولادیمیر پوتین اشاره شده است.
این فعالیتها، در کنار اقدامات دیپلماتیک آن، نشان میدهد که چاباد نه تنها به امور مذهبی پرداخته، بلکه به عنوان یک نیروی فعال سیاسی در سطح جهانی عمل میکند.
چاباد و استراتژیهای جهانی
با بیش از ۳۵۰۰ مرکز در سراسر جهان، چاباد یکی از بزرگترین جنبشهای صهیونیستی در سطح بینالمللی است. این جنبش با ترکیب سختگیری در اصول مذهبی، گسترش جهانی و فعالیتهای سیاسی، نفوذ زیادی در میان جوامع یهودی و حتی غیر یهودی پیدا کرده است. فعالیتهای این جنبش در عرصههای مذهبی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی موجب شده تا چاباد یکی از اثرگذارترین جنبشها در سیاستهای جهانی باشد.
چاباد به دلیل نفوذ گستردهاش در مسائل مذهبی و اجتماعی، همچنان یکی از مهمترین بازیگران در سطح جهانی است. این جنبش با گسترش فعالیتهای خود در کشورهای مختلف و استفاده از استراتژیهای مدرن، هماکنون یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین جنبشهای مذهبی و سیاسی در جهان به شمار میآید.
در حالی که چاباد به طور رسمی خود را یک جنبش مذهبی و خیریه معرفی میکند، شواهد نشان میدهند که این جنبش در بسیاری از مسائل سیاسی و امنیتی نیز دخالت دارد. از فعالیتهای آن در راستای گسترش روابط اسرائیل با کشورهای مختلف گرفته تا حضور آن در مسائل امنیتی و اطلاعاتی، چاباد به وضوح فراتر از یک جنبش مذهبی ساده عمل کرده است. برای کشورهایی که میزبان چاباد هستند، آگاهی از اهداف اصلی و نفوذ این جنبش بسیار ضروری است، به ویژه در زمانی که جنبشهای ضد صهیونیستی در سطح جهانی به شدت فعال هستند.
این جنبش که به ظاهر بر اساس اصول مذهبی و خیریه فعالیت میکند، در واقع در پشت پرده، به دفاع از منافع رژیم اسرائیل و گسترش نفوذ آن در سطح جهانی پرداخته است.