علیرضا قاسمخان در گفت و گو با خبرنگار سینمایی ایرنا اظهار داشت: پژوهش در حوزه سینما، همانند هر پژوهش علمی دیگر از ارکان مشخصی برخوردار است. در این راستا باید موضوع پژوهش، اهداف آن و پرسشهایی که در پی پاسخگویی به آنهاست، به وضوح تعریف شوند.
وی ادامه داد: یک پژوهش سینمایی ممکن است با اهداف مختلفی نظیر پاسخگویی به مسائل موجود در سینما، تحلیل ویژگیهای سینمای ایران در دورهای خاص یا ارائه راهکار به مسئولان، دستاندرکاران و محققان این عرصه انجام شود. تعیین این جهتگیریها، مسیر پژوهش را مشخص میکند.
این پژوهشگر سینما تصریح کرد: پس از مشخص شدن این نکات باید ببینیم چه انتظاری از یک پژوهش سینمایی داریم. سینما به عنوان پدیدهای اجتماعی و پویا، تأثیرات متقابل و فوری با جامعه دارد و پیامهای خود را به مخاطبان انتقال میدهد. از آنجا که سینما پدیدهای زنده و در حال تحول است، پژوهشهای مربوط به آن نیز باید پویا و مستمر باشند. برای مثال، پژوهشی که ۱۰ سال پیش درباره نقش زنان در سینمای ایران انجام شده، نمیتواند پاسخگوی شرایط کنونی باشد. بنابراین، انجام تحقیقات دورهای و بهروز در این حوزه ضروری است.
این پژوهشگر با اشاره به لزوم پژوهش بینارشتهای در سینما گفت: پژوهش سینمایی امروزه به حوزهای بینارشتهای تبدیل شده است. این بدان معناست که سینما تنها به خودی خود بررسی نمیشود، بلکه در زمینههایی مانند جامعهشناسی، روانشناسی، اسطورهشناسی و اقتصاد نیز تحلیل شود. به عنوان مثال، اقتصاد سینمای ایران با اقتصاد کلان جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد. بنابراین، پژوهش سینمایی باید به عنوان حوزهای زنده با ارکان مشخص در نظر گرفته شود.
قاسمخان درباره نقش و ارتباط پژوهشهای دانشگاهی و صنعت سینما، عنوان کرد: متأسفانه در حال حاضر، بسیاری از پژوهشهای سینمایی در محیط دانشگاهی محدود مانده و تأثیر محسوسی بر جامعه سینمایی و فرآیند تولید فیلم ندارند. دستاندرکاران ساخت فیلم به ندرت از این پژوهشها استفاده میکنند، که یکی از دلایل اصلی آن، عدم کاربردی بودن این تحقیقات برای آنها است و این پژوهشها بیشتر در حوزه دانشگاهی کاربرد دارند. به ندرت میتوان فیلمسازی یافت که از پژوهشهای دانشگاهی در خلق اثر خود بهره برده باشد.
این استاد دانشگاه درباره نقش جوایز و جشنوارهها در حوزه پژوهش سینما بیان کرد: این رویدادها در سراسر جهان با هدف تشویق و حمایت از محققان برگزار میشوند. پژوهشگران معمولا در چارچوب سفارشهای دانشگاهی، مؤسسات پژوهشی یا مراکز مطالعاتی فعالیت میکنند و جوایز میتوانند به حیات پژوهش و انگیزهبخشی به پژوهشگران کمک کنند. اگر پژوهشها به شکل کتاب یا دیگر قالبهای قابل دسترس منتشر نشوند یا در مراکز پژوهشی بدون استفاده باقی بمانند، جوایز نیز تاثیر محدودی خواهند داشت.
وی خاطرنشان کرد: این جوایز باید به کار پژوهشگران توجه و ازطرفی باید علاوه بر تجلیل از پژوهشهای موجود، زمینه را برای تحقیقات آینده فراهم کنند. اگر این اتفاق رخ ندهد پژوهشهای انجام شده بدون نتیجه میمانند.
قاسمخان در پایان تاکید کرد: وجود جایزه پژوهش سال سینما غنیمت است و امیدوارم با حمایت از پژوهشگران و توجه به تحقیقات انجامشده، مسیر را برای پژوهشهای آینده هموارتر کنند.
هشتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمایی به دبیری علیرضا اسماعیلی نیمه دوم آذرماه همزمان با هفته پژوهش برگزار می شود.
پژوهشگر سینما: پژوهشهای سینما باید پویا و مستمر باشد
تهران- ایرنا- علیرضا قاسمخان پژوهشگر سینما و استاد دانشگاه میگوید: از آنجا که سینما پدیدهای زنده و در حال تحول است، پژوهشهای مربوط به آن نیز باید پویا و مستمر باشند.
صاحبخبر -
∎