به گزارش ایرنا، کارشناسان حوزه آموزش و انرژی معتقدند دانشآموزان و فرزندان به دلیل پشتوانه قوی آموزشی و مشارکتپذیری بالا، ظرفیتی ویژه برای نقشآفرینی در ترویج مصرف بهینه انرژی به خصوص آب دارند و میتوانند بهعنوان پیامآوران تغییر در خانواده و جامعه عمل کنند.
کشورمان در سالهای اخیر با چالشهای جدی در حوزه انرژی و منابع آب روبهرو بوده و همین مساله موجب شده است توجه به آموزش نسل جدید و بهرهگیری از ظرفیت دانشآموزان برای گسترش فرهنگ مصرف بهینه بیش از گذشته ضرورت یابد، جامعه شناسان و کارشناسان آموزشی بر این باورند که فرزندان با بهرهمندی از شبکه گسترده آموزشی، فعالیتهای فرهنگی مدرسهمحور و مشارکت خانوادهها، از توان بالایی برای ایجاد تغییر در الگوهای مصرف برخوردارند.
به گفته متخصصان حوزه انرژی، دانشآموزان در بسیاری از طرحهای آموزشی همچون «داناب»، «همیار انرژی» و برنامههای محیطزیستی مدارس فعالانه حضور داشتهاند و نتایج این مشارکت نشان میدهد که رفتارهای پایدار در مصرف آب و برق از طریق آموزشهای هدفمند در مدارس، به سرعت به محیط خانواده منتقل میشود.
معلمان و مدیران مدارس نیز نقشآفرینی دانشآموزان را در این زمینه مؤثر میدانند و تأکید میکنند که تمرینهای عملی، بازدیدهای آموزشی، مسابقات دانشآموزی و فعالیتهای پژوهشی، زمینهای مناسب برای تقویت مهارتهای زیستمحیطی آنان ایجاد کرده است، افزون بر این، روحیه پرسشگری و انگیزه بالای دانشآموزان سبب شده بتوانند بهعنوان سفیران کوچک انرژی در جامعه ایفای نقش کنند.
تعداد دانشآموزان در سراسر کشور بر اساس آمارهای رسمی بیش از ۱۶ میلیون نفر است که برای سال تحصیلی اخیر نیز آمارهای مشابهی (حدود ۱۶ تا ۱۷ میلیون دانشآموز) گزارش میشود؛ این تعداد شامل دانشآموزان دوره ابتدایی تا متوسطه است.
بر اساس منابع بانک اطلاعاتی، مجموع مدارس کشور شامل حدود ۶۱ هزار مدرسه ابتدایی، حدود ۲۳ هزار مدرسه دوره متوسطه اول، حدود ۲۱ هزار مدرسه دوره متوسطه دوم و بالغ بر یک هزار و ۵۰۰ مدرسه آموزشهای خاص در ایران وجود دارد.
جمع کلی مدارس در کشور حدود ۱۰۷ هزار مدرسه گزارش شده است.
تعداد دانشآموزان در استان اصفهان نیز تقریبا یک میلیون و شمار مدارس پنج هزار باب است.
در کنار برنامههای رسمی آموزش و پرورش، همکاری دستگاههای خدماتی و نهادهای محیطزیستی با مدارس، موجب شده آموزش مصرف بهینه انرژی شکل کاربردیتری پیدا کند، کارشناسان معتقدند تداوم این همکاری میتواند به نهادینه شدن الگوهای درست مصرف در سطح خانوارهای اصفهان بینجامد.
نقش دانشآموزان در مدیریت مصرف انرژی پررنگتر میشود
مسوولان اعلام کرده اند که هدفگذاریها بر این است که در سالهای آینده نقش دانشآموزان در مدیریت مصرف انرژی پررنگتر شود و طرحهای نوآورانهتری برای مشارکت آنها اجرا شود زیرا آینده مدیریت منابع، بیش از هر چیز در گرو آگاهی و مسئولیتپذیری نسل امروز است
از جمله طرحهای مرتبط با فرهنگسازی مصرف بهینه میتوان به طرح ملی «داناب» یا همان طرح دانشآموزی نجات آب بعنوان یکی از گستردهترین برنامههای آموزشی کشور در حوزه مدیریت منابع آب اشارع کرد، این برنامه طی سالهای اخیر نقش مؤثری در ارتقای سواد آبی دانشآموزان، تغییر رفتار مصرفی خانوادهها و تقویت مشارکت اجتماعی در حفاظت از منابع حیاتی ایفا کرده است.
این طرح با هدف آشنا کردن دانشآموزان دوره متوسطه با مفاهیم پایهای آب، چرخه طبیعی، شیوههای مدیریت مصرف، بحرانهای آبی و ضرورت حفاظت از منابع زیرزمینی اجرا میشود و از طریق آموزشهای جذاب، تجربی و مشارکتی، دانشآموزان را درگیر موضوعات محیطزیستی میکند. بستههای آموزشی، فیلمها و انیمیشنهای مرتبط، اجرای کارگاههای مدرسهای، مسابقات پژوهشی و فعالیتهای گروهی از جمله بخشهای مهم این طرح است.
مسوولان آموزش و پرورش و شرکتهای آب منطقهای معتقدند تأثیرگذاری داناب تنها به مدارس محدود نمیشود، بلکه دانشآموزان با انتقال آموختههای خود به خانوادهها، رفتارهای مصرفی در خانه را نیز تغییر میدهند، بسیاری از والدین گزارش کردهاند که فرزندانشان پس از حضور در این طرح، نسبت به باز ماندن شیر آب، نشتهای خانگی، مصرف غیرضروری و حتی نحوه آبیاری باغچهها حساستر شدهاند.
کارشناسان به بهرهگیری از روشهای آموزشی و فرهنگسازی نوین اعتقاد دارند، تلفیق فناوری، محتوای چندرسانهای و فعالیتهای میدانی سبب خواهد شد که آموزش از حالت رسمی خارج و به یک تجربه عملی برای دانشآموزان تبدیل شود.
بر پایه اعلام متولیان طرح، داناب به یک جریان گسترده فرهنگی تبدیل شده که هدف آن، نهادینهسازی مصرف درست آب و تربیت نسلی آگاه، مطالبهگر و مسئول در قبال محیطزیست است، به اعتقاد کارشناسان، استمرار این طرح و تقویت همکاری دستگاههای مرتبط میتواند نقشی مهم در کاهش تنشهای آبی کشور در سالهای آینده داشته باشد.
مسوولان حوزه آب نیز تأکید میکنند که استمرار بحرانها بدون تحول در فرهنگ مصرف امکانناپذیر است و آموزش، اساسیترین ابزار برای ایجاد این تحول محسوب میشود. از نگاه آنان، سرمایهگذاری در برنامههای آموزشی گسترده، در بلندمدت هزینههای مدیریت بحران را کاهش خواهد داد و منجر به شکلگیری جامعهای مسئول و حساس نسبت به منابع طبیعی میشود.
به اعتقاد صاحبنظران، آینده مدیریت آب در کشور تنها با روشهای مهندسی پیش نخواهد رفت، بلکه آموزش مستمر، آگاهیبخشی اجتماعی و تربیت نسل مسئولیتپذیر، پایه اصلی حل چالشهای پیشرو است.
مشارکت ۱۳۰۰ مدرسه اصفهان در طرح داناب
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقهای اصفهان در این ارتباط گفت: در هر یک از سالهای اخیر حدود ۲۰۰ هزار دانشآموز از یک هزار و ۳۰۰ مدرسه استان اصفهان در این طرح ملی مشارکت داشتند.
محمد شفایی تصریح کرد: طرح داناب از سالهای ۸۹ و ۹۰ به بعد در سراسر کشور به صورت اکید دنبال شد و امروز حدود ۱۶ سال است که اجرای آن در استان بطور مستمر ادامه دارد.
رییس اداره دوره اول آموزش متوسطه اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان در این ارتباط اظهار داشت: طرحهایی مانند داناب، فراتر از یک برنامه فوقبرنامه است و به مثابه یک حرکت فرهنگی و آموزشی، مسئولیتپذیری جمعی را در حوزه مدیریت منابع آب تقویت میکند.
وجیهه لوح موسوی گفت: حضور کارشناسان، دانشآموزان، مدیران و مسئولان حوزههای آموزشی در این برنامه، نشاندهنده اهمیت و حساسیت مسئله آب و تبدیل شدن آن به یک دغدغه مشترک در سطوح مختلف آموزشی است.
وی با اشاره به اینکه در استان اصفهان آثار کمآبی در زندگی روزمره بهوضوح دیده میشود، افزود: مشارکت فعال دانشآموزان در چنین طرحهایی دو پیام مهم دارد؛ نخست آنکه دانشآموزان آگاه هستند و در صورت فراهم شدن فرصت آموزش، تنها دریافتکننده نیستند بلکه میتوانند آموختههای خود را به الگوی فرهنگی و رفتار صحیح تبدیل کنند.
رییس اداره دوره اول آموزش متوسطه اداره کل آموزش وپرورش اصفهان اضافه کرد: پیام دوم این است که مدرسه همچنان نیرومندترین پایگاه برای ساختن آینده و پرورش نسلی مسئولیتپذیر است.
لوح موسوی ادامه داد: مدیران مدارس نیز توانستهاند فضای یادگیری را به محیطی تجربی برای دانشآموزان تبدیل کنند و این رویکرد، اثرگذاری طرح را افزایش داده است.
وی گفت: حضور دانش آموزان در هر برنامهای پایان راه نیست، بلکه آغاز یک مأموریت برای انتقال پیام فرهنگ مصرف صحیح آب در خانه، مدرسه و جامعه است.
وی افزود: دانشآموزان با آثار متنوعی از جمله نقاشی، ویدئو، مقاله، کاردستی، شعر و پادکست در جشنواره مشارکت داشتند، بر همین اساس برنامهریزی شده است که با تداوم همکاریها، آثار دانشآموزان در آینده در مسیر بهرهگیری از فناوریهای نوین و هوش مصنوعی نیز تقویت تا امکان تولید و ارائه آثار با کیفیتتر فراهم شوذ.
به گزارش ایرنا، خشکسالی از اصلیترین مشکلات استان اصفهان است به طوری که زایندهرود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر در دهههای اخیر بدلیل برداشتهای غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضههای دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگیها، به یک رودخانه با جریان دورهای، تبدیل و در پایین دست، در بیشتر ایام سال با خشکی مواجه شده است.
بر مبنای آمار موجود، نیاز آب آشامیدنی استان اصفهان در شرایط اوج (پیک) مصرف حدود ۲۱.۱ مترمکعب بر ثانیه است، در حالی که توان تولید فعلی ۱۸.۲ مترمکعب بر ثانیه برآورد میشود، بهعبارتی حدود ۲.۹ مترمکعب کمبود آب آشامیدنی در سطح استان وجود دارد.
این کمبود آب در شهرهایی که زیر پوشش سامانه آبرسانی اصفهان بزرگ هستند و از سد زایندهرود تغذیه میشوند، بیشتر بوده و به ۳.۴ مترمکعب بر ثانیه میرسد.