به گزارش ایرنا، در سال ۱۳۸۴ خورشیدی بود که برای نخستینبار در کشور، با تلاش «محمدعلی فردوسی» پیشکسوت روزنامهنگاری استان که مدیرعامل وقت خانه مطبوعات کرمان بود و با حمایت محمد سام، مدیرکل وقت میراثفرهنگی استان و مشارکت افرادی دیگر، موزه مطبوعات کرمان گشایش یافت.
این موزه که الگوی راهاندازی موزههای مطبوعات تهران و تبریز شد، گنجینهای از اسناد و اشیایی بود که با تلاش فردوسی و همراهانش از طریق خانوادهها و حتی نوههای افرادی که در گذشته ارتباطی با مطبوعات کرمان داشتند جمعآوری شده بود.
مکان موزه در نزدیکی ورودی بازار تاریخی حاجآقاعلی در شهر کرمان و در حاشیه پیادهروی خیابان شریعتی نرسیده به سهراهی شمالجنوبی بود؛ یک بنای تاریخی که مزار ۲ تن از مشاهیر کرمان است. یکی مرحوم «ناظمالاسلام کرمانی» مورخ، نویسنده و روزنامهنگار و از پیشگامان مشروطهخواهی ایران که بنا به وصیت خودش بدون سنگ قبر در این محل دفن شده است و دیگری «سید علویه» که در زمان حمله آقا محمدخان قاجار به کرمان در دفاع از مردم کشته شد.
پس از گذشت چند سال از فعالیت موزه مطبوعات اما، این مکان فرهنگی نتوانست در حدی که انتظار میرفت ایفای نقش کند تا اینکه مسائلی از جمله مالکیت بنا پیش آمد و موزه رو به تعطیلی رفت.
از سالهای ابتدایی دهه ۹۰ خورشیدی تاکنون، تلاشهای زیادی برای بازگشایی موزه در مکانی مناسب صورت گرفته است تا اینکه مردادماه سال ۱۳۹۸ خورشیدی، محمدرضا نژادحیدری مدیرعامل وقت خانه مطبوعات شمال استان کرمان اعلام کرد که خانه و موزه مطبوعات کرمان در خانه تاریخی دینیار مستقر میشود.
این خبر، نویدبخش روزگار تازهای برای این موزه مهم استان کرمان بود و فعالان رسانهای که این همه سال چشمانتظار بازگشایی آن بودند را راضی کرد.
مرمت خانه تاریخی دینیار که به اتمام رسید، شمارش معکوس برای افتتاح موزه در مردادماه امسال و همزمان با روز خبرنگار آغاز شد.
روز خبرنگار آمد و رفت اما باز هم خبری از روشن شدن چراغ موزه نشد. حالا مشخص شده که عدهای معتقدند خانه تاریخی دینیار مناسب موزه نیست و باید مکان دیگری برای آن در نظر گرفته شود.
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان در گفتوگو با خبرنگار ایرنا درباره آخرین وضعیت پروژه راهاندازی موزه مطبوعات، با یادآوری اینکه کرمان جزو استانهای پیشرو کشور در حوزه رسانه، ارتباطات و روابط عمومی است، گفت: در تاریخ مطبوعات هم، نشریات و مطبوعات کرمان جزو اولینها در کشور بودهاند.
سیدرضا میرحسینی تصریح کرد: ما صاحب میراث رسانهای ارزشمندی هستیم. یکسری اشیا و روزنامههای قدیمی از زمانی که رسانههای مدرن وارد کرمان شدهاند وجود دارد که از سال ۱۳۸۴ و با راهاندازی موزه مطبوعات، در معرض نمایش عموم قرار داده شد.
وی افزود: بهدنبال تلاشهای زیادی که از سوی مدیرعامل وقت خانه مطبوعات و دیگر همراهان وی صورت گرفت، موزه مطبوعات در یک بنای تاریخی در نزدیکی بازار تاریخی شهر کرمان افتتاح و اشیای موزهای به آن منتقل شد.
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان ادامه داد: پس از چند سال اما، اتفاقاتی رخ داد و موزه موقتا غیرفعال شد تا اینکه خانه تاریخی دینیار در خیابان شهدای خانوک شهر کرمان از سوی میراثفرهنگی به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان واگذار شد تا برای راهاندازی موزه مرمت و مجهز شود.
میرحسینی ادامه داد: کار سهجانبهای با حضور اداره کل میراثفرهنگی، اداره کل فرهنگ و ارشاد و خانهمطبوعات کرمان برای بازگشایی موزه مطبوعات آغاز شد.
وی گفت: اکنون استحکامبخشی و مرمت این خانه تاریخی به اتمام رسیده است اما این خانه تاریخی برای راهاندازی موزه ایراداتی دارد که موجب شده عدهای به این نتیجه برسند که این بنا فضای مناسبی برای راهاندازی موزه مطبوعات نیست.
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان درباره این ایرادات توضیح داد: یکی اینکه موقعیت این خانه تاریخی در جایی است که به هیچ سایت فرهنگی در شهر کرمان ربط ندارد و این نگرانی بهصورت جدی وجود دارد که آیا این موقعیت جغرافیایی، به عملکرد موزه آسیب نمیزند؟
میرحسینی اظهار داشت: دغدغه تامین امنیت موزه هم مطرح است؛ هنوز موزه فعال نشده چندینمرتبه مشکلاتی در این خصوص ایجاد شد و این بنا مورد سرقت قرار گرفت. البته از اشیای موزهای چیزی خارج نشد بلکه سرقت از تجهیزات موجود در این ساختمان صورت گرفت.
وی ادامه داد: با این شرایط بود که تصمیم بر این شد که اشیا به جای امنی منتقل و موزه در مکانی جدید در یکی از سایتهای فرهنگی کرمان دایر شود.
زمان نامعلوم بازگشایی
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان در پاسخ به این پرسش که چه مکانهایی تاکنون برای راهاندازی موزه پیشنهاد شده است؟ گفت: یکی از پیشنهادات، راهاندازی موزه در مجموعه تاریخی گنجعلیخان کرمان است تا به موزهها و دیگر عناصر فرهنگی و میراثی نزدیک باشد که هم به دیگر بناها خدمات بدهد و هم از آنها خدمات بگیرد.
میرحسینی با بیان اینکه مدیر کل میراثفرهنگی و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاهی حمایتی به بازگشایی موزه مطبوعات دارند و جلسات متعددی در این خصوص تشکیل داده و برای آن وقت گذاشتهاند، افزود: امیدواریم موزه مطبوعات در آیندهای نزدیک در مکانی مناسب و نزدیک به سایر عناصر میراثی و فرهنگی و گردشگری و موزههای دیگر شهر کرمان مستقر و راهاندازی شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تا آخر امسال موزه مطبوعات بازگشایی خواهد شد؟ بدون اینکه زمان مشخصی را اعلام کند، اظهار کرد: تلاش میکنیم تا هرچه زودتر این اتفاق بیفتد؛ در اسرعوقت این اتفاق خواهد افتاد.
امید به بازگشت اشیا
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان در پاسخ به این پرسش که با تغییر مکان موزه مطبوعات، سرنوشت خانه تاریخی دینیار چه میشود؟ گفت: پیشنهاداتی مطرح است که این خانه به مرکزی با کارکرد رسانهای و فضای فرهنگی محلهای مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
میرحسینی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر اشیای موزه کجا هستند و چگونه نگهداری میشوند؟ اظهار کرد: بیشتر اشیایی که در موزه وجود داشت از سوی افراد و بخش خصوصی اهدا شده بود. وقتی موضوع جابهجایی مطرح شد اشیا به صاحبان آن برگردانده شد.
وی به این پرسش که آیا اطمینان دارید که برای بازگشایی مجدد موزه، این اشیا برگشت داده خواهد شد؟ پاسخ مثبت داد و تصریح کرد: همه اشیاء به موزه برمیگردد.
موزه مدرن بهجای نمایشگاه
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان در بخش دیگری از این گفتوگو، با اشاره به اینکه یکی از چالشهای جدی موزه مطبوعات استخدام موزهدار تخصصی است، توضیح داد: قصد موسسان موزه و کسانی که در خانه مطبوعات پیگیر راهاندازی آن بوده و هستند این نبوده که موزه صرفا فضایی برای نگهداری و نمایش اشیا و روزنامههای قدیمی باشد بلکه هدف این است که موزهای پویا و فعال باشد که برای امروز هم حرف برای گفتن داشته باشد و رویدادهایی در آن برگزار و کارکرد فرهنگی داشته و در واقع، موزهای مدرن باشد.
میرحسینی افزود: همه اتفاقنظر دارند که موزه مطبوعات کرمان باید فضایی چندبعدی و چندعملکردی باشد؛ به همین دلیل نیاز به یک موزهدار تخصصی داریم. اینکه صرفا یک فردی در موزه مستقر شود مطلوب نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که برای تامین این نیروی کارشناس، آیا میراثفرهنگی استان کرمان باید اقدامی انجام دهد؟ تصریح کرد: باید با مشارکت همه نهادهای متولی این اتفاق رقم بخورد. اداره کل موزههای میراثفرهنگی متولی قانونی موزهها است. هر اقدامی هم که تاکنون انجام شده با نظارت میراثفرهنگی بوده و از این پس نیز نیاز به حمایت این ارگان داریم.
مدیرعامل خانه مطبوعات شمال استان کرمان با تاکید بر اینکه در حال حاضر، نیاز اصلی موزه مطبوعات استخدام موزهدار تخصصی و تخصیص یک فضای خوب و مطمئن در مجموعه تاریخی کرمان است، گفت: بسیاری از اشیایی که میتواند در موزه مورد استفاده قرار گیرد، در اختیار اشخاص است و قاعدتا باید خریداری شود و این هم اقدامی است که برای انجام آن، نیاز به حمایت داریم.
موزه در مسیر بازگشایی
در همین حال، آنطور که روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان گزارش داده است، چندین روز قبل برای راهاندازی موزه مطبوعات، جلسهای با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و معاون امور فرهنگی و رسانه وی، سرپرست میراثفرهنگی استان، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمان و فردوسی روزنامهنگار پیشکسوت و مدیرعامل پیشین خانه مطبوعات کرمان برگزار شد که از آن بهعنوان شورای سیاستگذاری موزه مطبوعات یاد شده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان در این جلسه، از موزه مطبوعات به عنوان حافظه تاریخی رسانه و مطبوعات استان یاد کرد و با یادآوری اینکه کرمان، استانی پیشرو در حوزه مطبوعات بوده است، گفت: جزو نخستین جلسات کاریام بررسی وضعیت موزه مطبوعات کرمان بود و بازدید میدانی نیز از مکان فعلی موزه داشتیم.
حسین اسحاقی افزود: موزه مطبوعات با دستور استاندار کرمان و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، خانه مطبوعات استان کرمان و سایر دستگاهها در مسیر راهاندازی قرار گرفته است.
وی با تشکر از موسسان موزه مطبوعات کرمان برای پیگیری دلسوزانه وضعیت این موزه، ادامه داد: موزه مطبوعات میتواند موزه زنده آموزشی برای رسانهها در کرمان باشد و امیدوارم ما و میراث فرهنگی به عنوان نقش حاکمیتی بتوانیم در این مسیر قدمهای موثری برداریم.
پیشنهاد باغ موزه هرندی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان اظهار کرد: وقتی فضای لازم و مناسب در اختیار خانه مطبوعات استان کرمان قرار بگیرد، نسبت به فعال کردن آن اقدام میکنند و میتواند یکی از کارهای ماندگار اداره کل میراث فرهنگی باشد که در راستای برنامههای استاندار کرمان، برنامه «کرمان برفراز» و «لبخند دنیا به کرمان ۱۴۰۵» مقصد گردشگران نیز قرار گیرد.
اسحاقی با بیان اینکه اغلب گردشگران روحیه فرهنگی هنری دارند و به دنبال تاریخ مکتوب کرمان هستند که یکی از مقاصد آنها میتواند موزه مطبوعات باشد، گفت: فضای فعلی موزه مطبوعات، مناسب نیست.
وی با ارائه پیشنهاد راهاندازی موزه مطبوعات در باغ موزه هرندی شهر کرمان افزود: برای هرگونه تعامل و همکاری در اینباره آمادگی داریم.
تعیینتکلیف آثار موزه
سرپرست میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان کرمان هم در این نشست با بیان اینکه بهتر است موزه مطبوعات در مسیر گردشگران باشد و بافت تاریخی برای این کار اولویت دارد، گفت: جایگاه و قداست آثار جمعآوری شده برای موزه مطبوعات باید حفظ شود.
مرتضی نیکرو افزود: پس از بازدید میدانی از مکانهای مورد نظر برای راهاندازی موزه، تصمیمگیری میشود.
وحید محمدی، معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر موزه مطبوعات کرمان غیرفعال است، گفت: مکان موزه موضوع مهمی است ولی آنچه که مهمتر است اینکه آثار موزه تعیینتکلیف شود.
محمدعلی فردوسی، روزنامهنگار پیشکسوت و مدیر پیشین خانه مطبوعات استان کرمان هم، با یادآوری اینکه نخستین موزه مطبوعات کشور در کرمان افتتاح شد، تاکید کرد که این موزه و آثار آن باید توسط نهادهای متولی حفظ و نگهداری شود و در حال حاضر مهمترین مسأله تعیینتکلیف همین آثار موزه است.
موزه مطبوعات کرمان فقط یک مکان برای نگهداری اسناد و اشیای تاریخی نیست بلکه یادآور تلاشها، امیدها، آرزوها و کامیابیها و ناکامیهای چند نسل از روزنامهنگاری کرمان است و اکنون همه چشمانتظار روزی هستند که درهای این گنجینه ارزشمند دوباره به روی مردم باز شود و یاد و خاطره پیشکسوتان مطبوعات کرمان در مکانی شایسته زنده بماند.